آموزش مفاهیم گمرکی

اصطلاحات گمرکی، واژه‌ها و عبارات کلیدی در حوزه حمل‌ونقل و تجارت بین‌المللی هستند که نقش بسزایی در تسهیل تعاملات تجاری ایفا می‌کنند و بخشی اساسی از زبان تجارت و حمل‌ونقل بین‌المللی هستند. برای تاجران و بازرگانانی که در زمینه صادرات و واردات فعالیت می‌کنند، آشنایی با این واژه‌ها و عبارات بسیار مهم است. در واقع، تسلط بر مفاهیم گمرکی نه‌تنها سرعت انجام معاملات تجاری را افزایش می‌دهد، بلکه به بازرگانان کمک می‌کند که به‌راحتی با همکاران خود ارتباط برقرار کنند و امور گمرکی و تجاری خود را با تخصص بیشتری مدیریت نمایند.

تعداد اصطلاحات گمرکی در فرآیند تجارت بین‌الملل بسیار زیاد است و هر کدام کاربرد خاصی دارند. از اصطلاحات مربوط به تعرفه‌ها و مالیات‌ها گرفته تا واژه‌های مرتبط با حمل‌ونقل و ترخیص کالا، هر یک نقش مهمی در تسهیل روند تجارت ایفا می‌کنند. باتوجه‌به اهمیت آشنایی با اصطلاحات گمرکی اگر به دنبال موفقیت در زمینه صادرات و واردات کالا هستید، آشنایی با اصطلاحات گمرکی یک پیش‌نیاز اساسی به شمار می‌رود.

شرکت بازرگانی سپاهان همراه ایرانیان با ارائه اطلاعات و آموزش‌های لازم در زمینه تجارت خارجی، سعی دارد تا به بازرگانان و تجار کمک کند تا در دنیای پیچیده و متغیر تجارت بین‌الملل موفق‌تر عمل کنند. ما در سپاهان همراه بر این باوریم که در دنیای پیچیده و متغیر تجارت بین‌الملل، داشتن دانش کافی و تسلط بر اصطلاحات پرکاربرد بازرگانی، می‌تواند به موفقیت‌های بیشتری منجر شود.

خدمات سپاهان همراه: ترخیص کالا از گمرک

اهمیت آموزش مفاهیم گمرکی

آشنایی با مفاهیم گمرکی و اصطلاحات بازرگانی نه‌تنها برای افرادی که به‌طور مستقیم در تجارت بین‌المللی فعالیت می‌کنند، بلکه برای تمامی افرادی که با فرآیندهای واردات و صادرات سروکار دارند، ضروری است. این اطلاعات به شما این امکان را می‌دهند که نه‌تنها بهتر به تحلیل شرایط و نیازهای بازار بپردازید، بلکه بتوانید تصمیمات مناسب‌تری در خصوص کاهش هزینه‌ها و افزایش سود تجارت خود اتخاذ کنید.

هر اصطلاح گمرکی، از “تعرفه و عوارض” تا “ترخیص” و “هزینه‌های گمرکی”، دارای مفاهیم و تبصره‌های خاص خود است که آگاهی از آن‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی بر موفقیت تجاری شما داشته باشد. در این راستا، شرکت سپاهان همراه با ایجاد منابع آموزشی و مشاوره‌های تخصصی، تلاش دارد تا بازرگانان و تجار ایرانی را در مسیر رشد و پیشرفت یاری دهد. به یاد داشته باشید که آگاهی از اصطلاحات گمرکی و بازرگانی، کلید موفقیت در دنیای تجارت امروز است.

اصطلاحات گمرکی چیست؟

اصطلاحات گمرکی به مجموعه‌ای از مفاهیم تخصصی گفته می‌شود که در مراحل مختلف صادرات و واردات مورداستفاده قرار می‌گیرند. کلیه مفاهیم و اصطلاحات بکار رفته بر اساس تعاریفی است که از سوی شورای همکاری گمرکی به‌عنوان یک مجموعه برای کشورهای عضو منتشر شده است. این تعاریف به‌منظور ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در فرآیندهای گمرکی بین کشورهای مختلف طراحی شده‌اند و هدف آن‌ها تسهیل تجارت بین‌المللی و کاهش ابهامات قانونی است. این اصطلاحات به‌عنوان زبان مشترک در تعاملات تجاری و گمرکی عمل می‌کنند و اطلاع از آن‌ها برای موفقیت کسب‌وکارهای بین‌المللی ضروری است.

اصطلاحات گمرکی چیست؟

اصطلاحات گمرکی به مجموعه‌ای از مفاهیم تخصصی گفته می‌شود که در مراحل مختلف صادرات و واردات مورداستفاده قرار می‌گیرند. کلیه مفاهیم و اصطلاحات بکار رفته بر اساس تعاریفی است که از سوی شورای همکاری گمرکی به‌عنوان یک مجموعه برای کشورهای عضو منتشر شده است. این تعاریف به‌منظور ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در فرآیندهای گمرکی بین کشورهای مختلف طراحی شده‌اند و هدف آن‌ها تسهیل تجارت بین‌المللی و کاهش ابهامات قانونی است. این اصطلاحات به‌عنوان زبان مشترک در تعاملات تجاری و گمرکی عمل می‌کنند و اطلاع از آن‌ها برای موفقیت کسب‌وکارهای بین‌المللی ضروری است.

• ارزش كالاي ورودی درگمرک “ارزش گمرکی“

ارزش كالای ورودی در گمرك در همه موارد عبارت است از بهاي سيف CIF (بهاي خريد كالا در مبداء به اضافه هزينه بيمه و حمل ونقل و بار بندی) و كليه هزينه های مربوط به افتتاح اعتبار يا واريز بروات و همچنين حق استفاده از امتياز نقشه, مدل و علامت بازرگانی و ساير حقوق مشابه مربوط به كالا و ساير هزينه هايی كه به آن كالا تا ورود به اولين دفتر گمركي تعلق ميگيرد كه از روي سياهه خريد يا ساير اسناد تسليمی صاحب كالا تعيين و بر اساس نرخ ارز و برابری های اعلام شده از طرف بانك مركزي ايران در روز تسليم اظهار نامه خواهد بود.

• ترخیصیه 

سندی است که به‌موجب آن شرکت حمل به‌طور رسمی به گمرک اعلام می‌کند که تسویه‌حساب با صاحب محموله انجام شده است. این سند نشان‌دهنده این است که صاحب کالا تمامی کارمزدها و هزینه‌های مربوط به خدمات شرکت حمل را به نماینده آن در کشور مقصد پرداخت کرده و هیچ‌گونه بدهی به شرکت حمل ندارد.

درگذشته، ترخیصیه به روش‌های مختلفی صادر می‌شد، از جمله فرمت‌هایی مانند قبض ماشینی، رسید چاپی و حتی با استفاده از مهر و توضیحات دستی بر روی قبض انبار. اما حالا، باتوجه‌به الکترونیکی و غیرحضوری شدن بسیاری از فرآیندهای گمرکی در کشور، ترخیصیه هم به‌صورت الکترونیکی صادر می‌شود. در این راستا، شرکت‌های حمل‌ونقل موظف هستند صدور و تأیید ترخیصیه الکترونیکی را در سامانه EPL (سامانه جامع امور گمرکی) انجام دهند.

• ارزش كالای صادراتی در گمرك

هر كالايي كه بعنوان صادرات به گمرك اظهار مي شود, صرف نظر از قيمت كه طبق قرارداد براي آن تعيين شده يا بطور كلي فارغ از ارزش كالا در خارج, داراي قيمتي است كه قبلا توسط مرجع رسمي دولتي تعيين شده و به صورت فهرست قيمتهاي صادراتي در اختيار گمرك, بانك و ساير سازمانها قرار ميگيرد لذا صادر كنندگان به اين قيمتها دسترسي دارند و الزاما اظهار نامه هاي صادراتي نيز بايد با همين ارزش‌ها تقويم گردد.

اين نحوه قيمت گذاری كالاي صادراتی و الزام كليه صادر كنندگان به رعايت آن براي اين است كه اولا صادر كننده اگر مجاز به اظهار قيمت  صادراتي كالايي كه صادر ميكند به دلخواه باشد قطعا براي يك نوع كالا قيمتهاي مختلف به گمرك اظهار ميگردد و با اين ترتيب چنانچه قرار بر اخذ تعهد ارزی, يا اخذ ماليات, يا حتي تهيه آمار بازرگانی باشد هيچ كدام از اين منظورها درست بر آورده نخواهد شد.

• ارزش تعیین شده توسط گمرک

ارزش تعیین شده توسط گمرک به ارزشی اشاره دارد که در صورت عدم اطمینان از ارزش فاکتور ارائه‌شده، به صاحب کالا اعلام می‌شود. این ارزش بر اساس قیمت عمده‌فروشی همان کالا یا مشابه آن در کشور مبدأ محاسبه می‌شود و پس از کسر حقوق گمرکی، سود بازرگانی، عوارض و هزینه‌های گمرکی تعیین می‌گردد. این فرآیند به‌منظور جلوگیری از تخلف و اطمینان از صحت ارزش‌گذاری کالاها انجام می‌شود و به گمرک اجازه می‌دهد تا به‌طور منصفانه و دقیق حقوق و عوارض را محاسبه کند.

• اسناد مثبته گمرکی

اسناد مثبته گمرکی بطور كلی اسنادی هستند كه مؤيد ورود كالا به ترتيب مجاز به كشور , انجام تشريفات قطعی گمرکی در خصوص آنها و تر خيص از گمرك با صدور سند ترخيص و پرداخت كليه وجوهي كه به ورود قطعی كالا تعلق ميگيرد ميباشد.

• اسناد نادرست

منظور از اسناد نادرست ,اسناد يا سياهه هايي است كه در آن خصوصيات كالا صحيح و منحصرا قيد نشده است و صاحب كالا از عدم تصريح خصوصيات به زيان دولت اقدام و كالاي ديگري را با حقوق گمركي و سود بازرگاني و عوارض كمتر اظهار نموده باشد .

• اظهارنامه گمرکی CUSTOMS DECLARATION

اظهارنامه گمرکی، سندی است که شامل اطلاعات دقیق و رسمی درباره محموله‌های وارداتی یا صادراتی است. این سند به‌منظور اعلام مشخصات کالاها به گمرک توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او ارائه می‌شود. در واقع اظهار گمرکی کالا CUSTOMS DECLARATION به معنای اعلام رسمی مشخصات، ارزش، و سایر جزئیات مرتبط با محموله به مقامات گمرک است.

در گذشته، اظهار کالا به‌صورت دستی و آفلاین انجام می‌شد که روشی زمان‌بر و پر خطا است. اما امروزه این فرآیند به‌طور قابل‌توجهی تسهیل شده و به‌صورت الکترونیکی و آنلاین انجام می‌شود. این کار از طریق سامانه EPL که به‌عنوان سامانه جامع امور گمرکی شناخته می‌شود، صورت می‌گیرد.

• اظهار کالا

اظهارکننده کالا به شخص یا نهادی گفته می‌شود که مسئولیت ارائه اطلاعات کالا به گمرک را بر عهده دارد. این فرد می‌تواند صاحب کالا باشد یا نماینده قانونی او که مطابق با مقررات مربوطه، کالا را به گمرک اظهار می‌کند. اظهار کالا به معنای ارائه یک بیانیه کتبی یا شفاهی به گمرک است که بر اساس مقررات قانونی انجام می‌شود. در این بیانیه، اظهارکننده اطلاعات موردنیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه می‌دهد و رویه امور گمرکی مربوط به کالا را مشخص می‌کند. این اطلاعات شامل جزئیاتی مانند نوع کالا، مقدار، ارزش و سایر مشخصات مرتبط است.

• تشريفات گمرکی CUSATOMS FORMALITIES

سازمان گمرک نقش اصلی در نظارت بر فرآیندهای مربوط به واردات، ترانزیت و صادرات کالاهای مختلف ایفا می‌کند. وظایف گمرک شامل بررسی و تأیید مدارک مربوط به کالاها، اطمینان از رعایت قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی، و اخذ عوارض و حقوقی است که بر اساس قوانین مربوطه تعیین شده‌اند. به‌علاوه، گمرک در تلاش است تا از قاچاق کالا و نقض قوانین جلوگیری کند و از سویی دیگر به تسهیل تجارت قانونی نیز کمک کند.

تشریفات گمرکی CUSATOMS FORMALITIES به مراحل و الزامات قانونی گفته می‌شود که برای رعایت قوانین و مقررات گمرکی در فرآیند واردات و صادرات کالاها باید انجام شوند. این مراحل به‌منظور اطمینان از انطباق کالاها با استانداردهای ملی و بین‌المللی و تسهیل تجارت قانون‌گذاری شده‌اند. از مهم‌ترین مراحل تشریفات گمرکی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ارائه مدارک و مستندات لازم، مانند اظهارنامه گمرکی و فاکتورها
• رعایت الزامات امنیتی
• دریافت مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه
• بازرسی محموله

• کوتاژ

کوتاژ به شماره‌ای اطلاق می‌شود که بابت ثبت اظهارنامه واردات یا صادرات کالا در گمرک به هر اظهارنامه ثبت شده اختصاص داده می‌شود. این شماره به‌عنوان شناسه منحصربه‌فرد برای پیگیری و مدیریت فرآیندهای گمرکی عمل می‌کند. در گذشته، پرونده‌های گمرکی با لاک‌ومهر بسته می‌شدند، اما امروزه این فرآیند به‌صورت الکترونیکی و در سامانه EPL (سامانه جامع امور گمرکی) انجام می‌شود و خروجی ثبت اظهارنامه، همان شماره کوتاژ است.

• دموراژ

دموراژ (Demurrage) به جریمه‌ای اطلاق می‌شود که توسط شرکت‌های حمل‌ونقل از صاحب کالا دریافت می‌شود، زمانی که محموله در زمان تعیین‌شده تخلیه یا کانتینر بازگردانده نمی‌شود. هر محموله معمولاً یک مدت‌زمان مجاز به نام Free Time دارد که در طول آن صاحب کالا می‌تواند بدون پرداخت هزینه اضافی کالا را از کانتینر تخلیه کند.

اگر این مدت به پایان برسد و کالا هنوز تخلیه نشده باشد یا کانتینر بازگردانده نشود، جریمه‌ای به‌ازای هر روز تأخیر اعمال می‌شود که به آن دموراژ گفته می‌شود. این جریمه به‌منظور تشویق صاحبان کالا به تخلیه سریع و جلوگیری از اشغال فضای حمل‌ونقل در نظر گرفته شده و به شرکت‌های حمل‌ونقل کمک می‌کند تا هزینه‌های اضافی ناشی از تأخیر را جبران کنند.

• پروانه صادراتی

پروانه صادراتی که به آن کوتاژ صادراتی نیز گفته می‌شود، شماره پرونده یا شماره اظهارنامه‌ای است که به محموله‌های صادراتی در گمرک اختصاص می‌یابد. این شماره به‌عنوان شناسه منحصربه‌فرد برای پیگیری و مدیریت فرآیند صادرات کالا عمل می‌کند.

درصورتی‌که صادرات در قالب واردات در مقابل صادرات (تهاتر ارزی) انجام شود، ارائه شماره کوتاژ صادراتی به گمرک الزامی است. این پروانه شامل اطلاعات مهمی درباره محموله، مانند نوع کالا، مقدار، و ارزش آن است و برای تسهیل فرآیند ترخیص کالا و اطمینان از انطباق با مقررات گمرکی ضروری است.

• پروانه سبز گمرکی

پروانه سبز گمرکی که به‌عنوان برگ سبز گمرکی نیز شناخته می‌شود، سندی است که نشان‌دهنده ترخیص نهایی کالا از گمرکات کشور و مجوز خروج کالای تجاری از گمرک محسوب می‌شود. صدور این پروانه به معنای تسویه‌حساب نهایی با گمرک بابت حقوق ورودی کالا است و به تجار و صادرکنندگان این امکان را می‌دهد که کالاهای خود را به‌طور قانونی از گمرک خارج کنند.

باتوجه‌به الکترونیکی شدن فرآیندهای گمرکی و پیشرفت فناوری، دیگر پروانه سبز گمرکی به‌صورت فیزیکی وجود ندارد و جای خود را به تأییدیه نهایی در سامانه EPL (سامانه جامع امور گمرکی) داده است. این تأییدیه به‌عنوان مدرکی معتبر برای نشان‌دادن ترخیص کالا و تسویه‌حساب با گمرک عمل می‌کند.

• مجوز ثبت سفارش واردات

مجوز ثبت سفارش واردات سندی است که در سامانه NTSW (سامانه ثبت سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت) توسط وزارت صمت صادر می‌شود. این مجوز به‌عنوان اجازه رسمی دولت به واردکننده برای واردات کالای خاصی عمل می‌کند.

دریافت این مجوز الزامی است و هدف آن تنظیم و کنترل واردات کالاها به کشور است. با استفاده از این مجوز، واردکنندگان می‌توانند اطمینان حاصل کنند که کالاهای موردنظر با رعایت قوانین و مقررات مربوطه وارد کشور می‌شوند. این فرآیند به دولت این امکان را می‌دهد که بر جریان کالاهای وارداتی نظارت داشته باشد و از ورود کالاهای غیرمجاز یا قاچاق جلوگیری کند.

• تعرفه گمرکی

تعرفه گمرکی یک شماره شناسایی یکنواخت برای کالاها است که در فرآیند ورود و صدور کالا از گمرکات کشور به کار می‌رود. این شماره به شناسایی و طبقه‌بندی کالاها کمک می‌کند و گمرک با استفاده از آن می‌تواند حقوق و عوارض مربوط به هر کالا را به‌درستی محاسبه کند. تعرفه‌ها بر اساس نوع کالا و سیاست‌های اقتصادی کشور تعیین می‌شوند و به‌عنوان ابزاری برای تنظیم بازار و حمایت از صنایع داخلی عمل می‌کنند.

• ترانزيت گمرکی CUSTOMS TRANSIT

ترانزيت گمركی رويه گمركی است كه طبق آن كالاي تحت نظارت گمرك از يك گمركخانه به گمركخانه ديگر حمل ميشود .معمولا مقامات گمركي اجازه حمل كالا را تحت عنوان ترانزيت گمركي در قلمرو گمركي خود به ترتيب زير ميدهند :

الف- از يك گمركخانه مرز ورودي به يك گمركخانه مرز خروجي (ترانزيت خارجی) Trough Transit

ب – از يك گمركخانه مرز ورودي به گمركخانه مرز خروجي (ترانزيت به داخل ) Inward Transit

ج – از يك گمركخانه داخلي به يك گمركخانه مرز  خروجي (ترانزيت به خارج )Outward Transit

د – از يك گمركخانه داخلي به يك گمركخانه داخلي ديگر (ترانزيت داخلی) Interior Transit

• تخلف گمرکی CUSTOMS FRAUD

تخلف گمرکی به عمل یا اقداماتی اطلاق می‌شود که با هدف فریب گمرک و اجتناب یا فرار از پرداخت تمام یا بخشی از حقوق و عوارض ورودی و خروجی یا مالیات‌ها انجام می‌گیرد. این تخلفات شامل استفاده از مواردی هستند که طبق مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ها ممنوع یا محدود شده‌اند، و گمرک مسئول اجرای آن است. همچنین، هر عملی که با هدف کسب امتیازهایی که مغایر با مقررات است، انجام شود، به‌عنوان تخلف گمرکی محسوب می‌گردد.

خلاف گمرکی به معنای نقض یا اقدام به نقض قوانین گمرکی است. این خلاف‌ها می‌توانند منجر به ضبط کالا و همچنین دریافت جریمه شوند. در برخی موارد، ممکن است تنها به دریافت جریمه از مرتکب اکتفا شود. طبق قوانین گمرک در کشور ما، تخلفات گمرکی مشمول جریمه نقدی از ۱۰ تا ۱۰۰ درصد ارزش کالا می‌شود و در بعضی موارد، جریمه‌ای از ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تفاوت ارزش نیز اعمال می‌گردد. در مواردی که متخلف هم مشمول ضبط کالا و هم پرداخت جریمه می‌شود، اقدام او به‌عنوان قاچاق گمرکی شناخته می‌شود.

• تعرفه ترانزيت

حقوق يا مالياتي است كه يك دولت از كالا به خاطر عبور از سرزمينش در مسير حركت از يك كشور به كشور ديگر وصول ميكند . كشورهاي بزرگ تعرفه هاي ترانزيت را حذف كرده اند , اما هنوز برخي از كشورهاي در حال توسعه اين تعرفه ها را بعنوان منبع درآمد دريافت ميكنند .

• تريپتيك TRIPTYQUE

اين دفترچه يا سند ورود موقت (گذرنامه وسيله نقليه جاده اي) فقط در قلمرو يك كشور طرف قرارداد , اعتبار دارد . كليه مندرجات اين سند بايد به زبان ملي كشور باشد (ممكن است به زبان دير نيز تنظيم شود ).

داراي قسمتهاي جدا شونده بوده كه به عنوان سند ورودي ,يكي در گمرك محل ورود باقي ميماند , يكي به گمرك خروجي تحويل ميشود . داراي قسمتي تحت عنوان رواديد عبور ميباشد كه شماره و ثبت گمرك در حين ورود و خروج در محل رواديد قيد و وسيله نقليه در اختيار صاحب آن قرار داده ميشود .

• ترانزيت داخلي PASSAVANT

ترانزيت داخلي حمل ونقل كالاي گمرك نشده در قلمرو گمركي ايران از يك گمركخانه مجاز به گمركخانه مجاز ديگر است .

• ترانزيت خارجي TROUGHT TRANSIT

ترانزيت خارجي روشي است كه بر مبناي آن كالاي خارجي به منظور عبور از راههاي زميني يك كشور از يك گمركخانه در يك نقطه مرزي (به نام گمركخانه مبداء ) وارد و از يك گمركخانه در نقطه مرزي در همان قلمرو گمركي (به نام گمركخانه مقصد ) خارج شود . بديهي است مبداء اوليه و مقصد نهايي در ترانزيت خارجي به ترتيب در دو كشور قرار دارد .

• حقوق گمرکی CUSTOMS DUTIES

حقوق گمرکی وجوهی هستند که طبق جداول تعرفه گمرکی مشخص شده در قوانین، برای ورود یا صدور کالاها دریافت می‌شوند. این حقوق معمولاً به‌صورت درصدی از ارزش کالا محاسبه می‌شوند و نقش مهمی در تأمین درآمد دولت ایفا می‌کنند. حقوق گمرکی به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در قیمت نهایی کالاها در بازار محسوب می‌شوند.

• حقوق ورودی گمرکی

حقوق ورودی گمرکی به مبلغی اطلاق می‌شود که بر اساس قوانین و مقررات گمرکی برای واردات قطعی کالاها به کشور دریافت می‌شود. این حقوق معمولاً معادل ۴% از ارزش کالا به‌علاوه سود بازرگانی است که توسط هیئت وزیران تعیین می‌گردد. همچنین، این حقوق شامل وجوهی است که بر اساس قوانین، گمرک مسئول وصول آن‌ها است. این مبالغ شامل هزینه‌های خدماتی مانند باربری، انبارداری و سایر خدمات مربوط به ترخیص کالا نمی‌شود. دریافت این وجه به‌منظور تأمین درآمدهای دولت و تنظیم بازار داخلی انجام می‌شود و به‌عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی برای کنترل واردات و حمایت از تولیدات داخلی به کار می‌رود.

• خلاف گمرکی CUSTOMS OFFENCE

خلاف گمركي يعني نقض يا مبادرت به نقض قانون گمرك .خلاف گمركي ممكن است در پاره اي از موارد ضبط كالا و اخذ جريمه را تواما در برداشته باشد و در پاره اي از موارد تنها به اخذ جريمه از مرتكب اكتفا شود طبق قانون گمرك در كشور ما تخلف گمركي مشمول پرداخت جريمه نقدي از 10 تا 100 درصد ما به التفات و يا در مواردي از پنجاه تا صد درصد ما به التفاوت است .در مواردي كه خلافكار , هم مشمول ضبط كالا و هم پرداخت جريمه ميشود به اقدام او قاچاق گمركي اطلاق ميگردد .

• دمپينگ DUMPING

دمپینگ به اقدامی گفته می‌شود که در آن کالایی با قیمت پایین‌تر از قیمت بازار داخلی به‌منظور تخریب تولیدات داخلی وارد می‌شود. این دست اقدامات به‌عنوان یک روش رقابتی ناعادلانه تلقی شود که هدف آن کاهش سهم بازار تولیدکنندگان داخلی است. در پاسخ به این وضعیت، دولت‌ها معمولاً اقدام به افزایش سود بازرگانی برای کالای وارداتی می‌کنند تا از کاهش قیمت تولیدات داخلی جلوگیری کنند. این اقدام به‌عنوان یک راهکار حمایتی برای حفظ صنایع داخلی و جلوگیری از آسیب به اقتصاد ملی در نظر گرفته می‌شود.

• ديپتيك DIPTYQUE

اين دفترچه يا سند ورود موقت نيز فقط در قلمرو يك كشور طرف قرارداد ,اعتبار دارد. مندرجات اين سند به دو زبان ملي كشور ذينفع تنظيم ميشود. اين سند, يك سوش و يك پروانه جدا شونده دارد. سوش از طرف موسسه صادر كننده نگهداري و پروانه به شيشه جلو وسيله نقليه چسبانده ميشود.

سند به دارنده وسيله نقليه تسليم ميشود. پروانه اي كه به شيشه چسبانده ميشود برداشتن همين سند گمركي دلالت دارد كه نزد صاحب وسيله نقليه است. اين دفترچه سند ورود موقت براي كالا يا كالاهايي است كه بعنوان لوازم حرفه اي شناخته ميشوند, يا براي شركت در نمايشگاههاي بين المللي بازارهاي مكاره, كنگره ها و نظاير آ‎ن موقتا به كشور وارد ميشوند .

• سپرده DEPOSIT

مبلغي است كه نقدا يا بصورت ضماتنامه بانكي معتبر بعنوان تامين پرداخت و جوهي بابت حقوق گمركي , سود بازرگاني , عوارض و هزينه هاي گمركي و ساير مخارجي كه ممكن است به كالا تعلق بگيرد موقتا پرداخت ميشود .

• سود بازرگانی

سود بازرگانی مبلغی است که بر اساس قانون تجارت خارجی توسط هیئت وزیران تعیین می‌شود. این مبلغ به‌عنوان هزینه‌ای اضافی بر روی قیمت کالاها محاسبه و معمولاً بر اساس نوع کالا و وضعیت بازار تعیین می‌شود. فلسفه وضع سود بازرگانی جدا از حقوق گمرکی به این دلیل است که دولت بتواند در صورت نیاز، به‌منظور حمایت از تولیدات و صنایع داخلی، میزان آن را تغییر دهد.

اگر این وجوه تنها به‌عنوان حقوق گمرکی وصول می‌شد، هر تغییر در آن نیاز به تصویب مجلس داشت که این امر مستلزم انجام مقدمات و طی تشریفات قانونی و صرف زمان زیادی بود. اما با تصویب هیئت دولت، تغییرات در سود بازرگانی می‌تواند به‌راحتی و سریع‌تر انجام شود. این سازوکار به دولت این امکان را می‌دهد که در هر سال باتوجه‌به شرایط اقتصادی و نیازهای بازار، به‌راحتی اقدام کند.

سند ترخيص از گمرك

منظور از سند ترخيص , هر سند گمركي است كه به موجب آن بتوان كالا را از گمرك ترخيص نموده ‚اين سند را پروانه گمركي ‚ پروانه كالاي برگشتي‚ پروانه ترانزيت خارجي‚ پروانه ترانزيت داخلی‚ پروانه كالای مرجوعی‚ پروانه صادرات‚ پروانه كابوتاژ و در مورد كالاهاي غير تجاري و مسافری پته يا پته غير تجاري مينامند .

• سند خلاف واقع

سندی است كه در آن خصوصيات كالايي ذكر شده باشد كه با نوع جنس و خصوصيات كالاي اظهار شده تطبيق ننمايد .

• صورت موجودي INVENTORY

به معني صورت برداری از جزئيات كالا در انبار ‚ توزين كالا (بسته ها) باز كردن و ديدن محتويات ‚ تعيين مشخصات كالا براي امكان

درج در اظهارنامه گمركي ‚نمونه برداري از كالا براي ارسال به آزمايشگاه ‚خشك كردن كالا و همچنين تعويض لفاف ميباشد .

• عوارض دريافتی بوسيله گمرك

منظور از عوارض دريافتي بوسيله گمرك وجوهي است كه وصول آن طبق مقررات به عهده گمرك واگذار ميشود . اين عوارض به موجب قانون يا مصوبات متكي به قانون تعيين ميشوند.

• قاچاق گمرکی

قاچاق گمرکی به معنای عدم رعایت تشریفات گمرکی در واردات و صادرات است و شامل تخلفات متعددی می‌شود. از جمله این تخلفات: عدم رعایت مراحل قانونی ورود و صدور کالا، ورود و صدور غیرمجاز کالا، اظهار کالای ممنوع و همچنین اظهار غیرمجاز به‌گونه‌ای است که ظاهراً مطابق با قوانین به نظر برسد. قاچاق گمرکی به اقتصاد کشور آسیب می‌زند، به همین دلیل، دولت‌ها معمولاً اقدامات سخت‌گیرانه‌ای برای مقابله با این نوع تخلفات اتخاذ می‌کنند.

• كالاي ضبطی در گمرك

ضبط كالا در گمرك در مواردي است كه كالا ممنوع الورود يا غير مجاز بوده با نام و مشخصات صحيح اظهار شده باشد و گمرگ سه ماه به صاحب كالا فرصت داده باشد كه كالا را از كشور اعاده نمايد ، ولي صاحب كالا اقدامي ننمايد ، در اين صورت بعد از انقضاي سه ماه مذكور كالا اصطلاحاً ضبط ميشود . همچنين بعد از ضبط ، به صاحب كالا تا دو ماه وقت داده مي شود كه اگر شكايتي دارد به دادگاه شهرستان تسليم نمايد ، در غير اينصورت و گذشت دو ماه مذكور ، اصطلاحاً كالا ضبط قطعي مي شود يعني به مالكيت دولت در ميايد .

• كالاي متروكه

كالاي متروكه كالايي است كه صاحبان آن، آن را ترك كرده باشد يعني به هر دليل به سراغ كالا براي ترخيص نرفته يا اگر مراجعه كرده، در ارائه اسناد با مداركي كه لازم است تاخير كند، مدتي كه بعد از انقضاي آن، كالا متروكه مي شود، چهار ماه از تاريخ اولين قبض انبار، و در فرودگاهها دوماه است هر گاه در اين مدت اقدامي براي ترخيص نشود كالا متروكه مي شود. چنانچه صاحب كالا براي عدم مراجعه و ترخيص كالا عذر موجهي داشته باشد مي تواند با تنظيم در خواست و ارائه آن به گمرك، تقاضا كند مهلت ياد شده حد اكثر چهار ماه ديگر تمديد شود .

• كالاي مرجوعی RE-EXPORTATION

به کالاهایی اطلاق می‌شود که به دلایل مختلف نمی‌توانند از گمرک ترخیص شوند و به خارج از کشور عودت داده می‌شوند. این وضعیت معمولاً به دلیل عدم تطابق با مقررات گمرکی، نقص مدارک یا دلایل دیگر به وجود می‌آید. کالای مرجوعی باید به‌صورت قانونی و مطابق با مقررات گمرکی به کشور مبدأ بازگردانده شود.

كالاي مرجوعي يا دو بار صدور كالاهايي هستند كه:

به عنوان واردات موقت قبلا به كشور وارد مي شوند و در پايان مهلت ورود موقت براي اعاده از كشور اظهار و تحت عنوان كالاي مرجوعي شناخته مي شوند .

به دليل ممنوعيت يا غير مجاز بودن يا عدم تطبيق با استاندارد هاي اجباري يا به طور كلي احراز شرايط ، قابل تر خيص نيستند به همين لحاظ از كشور بايد مرجوع شوند .

• كالا به حال و وضع عادي در گمرك

يعني همان گونه كه از مبدأ حمل ارسال شده است به شرطي كه در مشخصات كالا يا بسته بندي آن هيچگونه تغييري داده نشده يا نشود .

• كارنه TIR

کارنه تیر يعنی دفترچه ترانزيت كالا از يك گمرك مبدأ در يك كشور به گمرك مقصد در كشور ديگر.

• كارنه دو پاساژ CARNET DE PASSAGES EN DOUANE

كارنه دو پاساژ در حقيقت گذر نامه وسيله حمل و نقل جاده اي است كه بعنوان ورود موقت به كشور يا كشورهايي مسافرت مي كند، ممكن است براي حمل كالا، اشخاص يا بعنوان اتومبيل سواري براي گردش يا انجام امري كه در نظر است موقتاً براي ورود به كشوري از آن استفاده شود .

• معافيت‌های گمرکی

معافيت گمركی شامل حقوق گمركی، سود بازرگانی و عوارض مي باشند. حال گاهي هرسه اين حقوق و عوارض معاف بوده و گاهي بعضي از اعضاي آن، مثلا معافيت فقط از حقوق گمركي يا معافيت از سود بازرگاني يا از بعضي اقلام عوارض يا همه اينها كه نام برده شد .

• ممنوعيت‌های گمرکی

ممنوعيت چه در ورود يا صدور كالا به موجب قانون يا مصوبات متكي به قانون برقرار ميگردد. به عبارت ديگر اعم است از كالاهايي كه بطور اخص ممنوع الورود يا ممنوع الصدور ميباشند و هم كالاهايي كه به لحاظ اقتصادي ورود يا صدورشان منع شده كه در حالت اخير “ غير مجاز “ خوانده ميشوند .

• نظارت گمرکی CUSTOMS CONTROL

يعني اقداماتي كه براي تضمين اجراي قوانين و مقرراتي كه گمرك مسئول اجراي آنهاست به عمل مي آيد.

• واردات قطعی

منظور از واردات قطعي كالاهايي هستند كه براي مصرف يا فروش سفارش شده و به كشور وارد و با انجام تشريفات قطعي گمركي از جمله پرداخت حقوق و عوارض ورودي از گمرك مرخص مي‌شوند.

• واردات موقت

تحت اين شيوه كالا براي منظور خاص, مدت معين, با حقوقي كه به ورود قطعي آن تعلق ميگيرد وارد و از گمرك با انجام تشريفات قطعي گمركي ترخيص ميشود. ورود كالاهاي مجاز, مشروط و غير مجاز منوط به موافقت گمرك است ورود كالاي ممنوع الورود موكول به تصويب ههيئت وزيران است .

• وزن قانونیLEGAL WEIGHT

وزن قانوني يعني وزني كه طبق قانون براي مقاصد معين تعيين شده يا ميشود در قانون گمرك نيز اين عبارت نيز اين وزن عبارت از وزن ناخالص منهاي وزن تقريبي ظرف. وزني كه به اين ترتيب به دست مي آيد براي محاسبه حقوق گمركي و عوارض ورودي در مواردي كه اين حقوق از روي وزن اخذ مي شود ، به كار مي رود.

• وزن كالا به حال و وضع عادی در گمرک

منظور وزن كالا بدون تاثير رطوبت يا حرارت در مورد كالاهاي جاذب الرطوبه ميباشد كه در هنگام ترخيص از گمرك وزن آنها بيشتر يا كمتر از اسناد حمل نشان داده ميشود .بنابراين به منظور احتساب حقوق گمركی و عوارض ورودي و همچنين اجراي ساير مقررات مربوط به واردات و صادرات وزن كالا به حال و وضع عادي كه قاعدتا بايد مطابق همان وزني باشد كه در اسناد آمده است ملاك عمل قرار خواهد گرفت.

• هزينه های گمركی

هزينه هاي گمركی وجوهي هستند كه ميزان و چگونگي وصول آنها با تصويب هيئت وزيران براي تخليه, باربري, انبارداري , آ‎زمايش, تعرفه بندي, بدرقه كالا, خدمات فوق العاده و نظاير آن تعيين و بوسيله گمرك وصول ميشود بعضي از اين هزينه ها در اظهارنامه هاي گمركی و قبل از اظهار, محاسبه و منظورميشوند و برخي به موجب قبض در آمد و جدا از اظهار نامه وصول مي‌شوند. (نظير هزينه خدمات فوق العاده, هزينه آزمايش كالا, هزينه تعرفه بندي و هزينه بدرقه كالا).

تحويل عوارض پرداخت شده(محل مقصد تعيين شده) | (DDP Delivered Duty Paid (named place of destination

تحويل عوارض پرداخت شده به معناي آن است كه وظيفه ف

روشنده در مورد تحويل كالا هنگامي به پايان ميرسد كه كالا را درمحل تعيين شده در كشور مورد نظر در اختيار خريدار قرار دهد . فروشنده بايد كليه خطرات و هزينه هاي ناشي از حمل كالا به محل مذكور , شامل عوارض , مالياتها و ساير هزينه هاي پس از ترخيص كالا براي ورود را تقبل كند .اصطلاح EXW (تحويل در محل كار)بيانگر حداقل وظيفه براي فروشنده است ,در حالي كه DDP (تحويل عوارض پرداخت شده ) براي فروشنده بيشترين وظيفه را به همراه دارد در صورتي كه فروشنده مستقيم يا غيرمستقيم قادر به دريافت پروانه ورود نيست نبايد اين اصطلاح را بكار برد .اگر طرفين بخواهند كه خريدار كالا را براي ورود ترخيص كند و عوارض را بپردازد اصطلاح DDU (تحويل عوارض پرداخت نشده ) را بايد بكار برد .

اگر طرفين بخواهند كه پرداخت بعضي از هزينه هاي قابل پرداخت به هنگام ورود كالا (از قبيل ماليات ارزش افزوده VAT) را از وظايف فروشنده خارج كنند , بايد با افزودن اين عبارات منظور را مشخص كنند: تحويل عوارض پرداخت شده , ماليات ارزش افزوده پرداخت نشده( محل مقصد تعيين شده ).اين اصطلاح را ميتوان بدون در نظر گرفتن نوع حمل كالا بكار برد .

منبع: اگزیم نیوز

• اسناد مثبته گمرکی

اسناد مثبته گمرکی بطور كلی اسنادی هستند كه مؤيد ورود كالا به ترتيب مجاز به كشور , انجام تشريفات قطعی گمرکی در خصوص آنها و تر خيص از گمرك با صدور سند ترخيص و پرداخت كليه وجوهي كه به ورود قطعی كالا تعلق ميگيرد ميباشد.

• اسناد نادرست

منظور از اسناد نادرست ,اسناد يا سياهه هايي است كه در آن خصوصيات كالا صحيح و منحصرا قيد نشده است و صاحب كالا از عدم تصريح خصوصيات به زيان دولت اقدام و كالاي ديگري را با حقوق گمركي و سود بازرگاني و عوارض كمتر اظهار نموده باشد .

• اظهارنامه گمرکی CUSTOMS DECLARATION

اظهارنامه گمرکی، سندی است که شامل اطلاعات دقیق و رسمی درباره محموله‌های وارداتی یا صادراتی است. این سند به‌منظور اعلام مشخصات کالاها به گمرک توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او ارائه می‌شود. در واقع اظهار گمرکی کالا CUSTOMS DECLARATION به معنای اعلام رسمی مشخصات، ارزش، و سایر جزئیات مرتبط با محموله به مقامات گمرک است.

در گذشته، اظهار کالا به‌صورت دستی و آفلاین انجام می‌شد که روشی زمان‌بر و پر خطا است. اما امروزه این فرآیند به‌طور قابل‌توجهی تسهیل شده و به‌صورت الکترونیکی و آنلاین انجام می‌شود. این کار از طریق سامانه EPL که به‌عنوان سامانه جامع امور گمرکی شناخته می‌شود، صورت می‌گیرد.

• اظهار کالا

اظهارکننده کالا به شخص یا نهادی گفته می‌شود که مسئولیت ارائه اطلاعات کالا به گمرک را بر عهده دارد. این فرد می‌تواند صاحب کالا باشد یا نماینده قانونی او که مطابق با مقررات مربوطه، کالا را به گمرک اظهار می‌کند. اظهار کالا به معنای ارائه یک بیانیه کتبی یا شفاهی به گمرک است که بر اساس مقررات قانونی انجام می‌شود. در این بیانیه، اظهارکننده اطلاعات موردنیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه می‌دهد و رویه امور گمرکی مربوط به کالا را مشخص می‌کند. این اطلاعات شامل جزئیاتی مانند نوع کالا، مقدار، ارزش و سایر مشخصات مرتبط است.

• تشريفات گمرکی CUSATOMS FORMALITIES

سازمان گمرک نقش اصلی در نظارت بر فرآیندهای مربوط به واردات، ترانزیت و صادرات کالاهای مختلف ایفا می‌کند. وظایف گمرک شامل بررسی و تأیید مدارک مربوط به کالاها، اطمینان از رعایت قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی، و اخذ عوارض و حقوقی است که بر اساس قوانین مربوطه تعیین شده‌اند. به‌علاوه، گمرک در تلاش است تا از قاچاق کالا و نقض قوانین جلوگیری کند و از سویی دیگر به تسهیل تجارت قانونی نیز کمک کند.

تشریفات گمرکی  CUSATOMS FORMALITIES به مراحل و الزامات قانونی گفته می‌شود که برای رعایت قوانین و مقررات گمرکی در فرآیند واردات و صادرات کالاها باید انجام شوند. این مراحل به‌منظور اطمینان از انطباق کالاها با استانداردهای ملی و بین‌المللی و تسهیل تجارت قانون‌گذاری شده‌اند. از مهم‌ترین مراحل تشریفات گمرکی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ارائه مدارک و مستندات لازم، مانند اظهارنامه گمرکی و فاکتورها
• رعایت الزامات امنیتی
• دریافت مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه
• بازرسی محموله

• کوتاژ

به شماره‌ای اطلاق می‌شود که بابت ثبت اظهارنامه واردات یا صادرات کالا در گمرک به هر اظهارنامه ثبت شده اختصاص داده می‌شود. این شماره به‌عنوان شناسه منحصربه‌فرد برای پیگیری و مدیریت فرآیندهای گمرکی عمل می‌کند. در گذشته، پرونده‌های گمرکی با لاک‌ومهر بسته می‌شدند، اما امروزه این فرآیند به‌صورت الکترونیکی و در سامانه EPL (سامانه جامع امور گمرکی) انجام می‌شود و خروجی ثبت اظهارنامه، همان شماره کوتاژ است.

• پروانه صادراتی

پروانه صادراتی که به آن کوتاژ صادراتی نیز گفته می‌شود، شماره پرونده یا شماره اظهارنامه‌ای است که به محموله‌های صادراتی در گمرک اختصاص می‌یابد. این شماره به‌عنوان شناسه منحصربه‌فرد برای پیگیری و مدیریت فرآیند صادرات کالا عمل می‌کند.

درصورتی‌که صادرات در قالب واردات در مقابل صادرات (تهاتر ارزی) انجام شود، ارائه شماره کوتاژ صادراتی به گمرک الزامی است. این پروانه شامل اطلاعات مهمی درباره محموله، مانند نوع کالا، مقدار، و ارزش آن است و برای تسهیل فرآیند ترخیص کالا و اطمینان از انطباق با مقررات گمرکی ضروری است.

• مجوز ثبت سفارش واردات

مجوز ثبت سفارش واردات سندی است که در سامانه NTSW (سامانه ثبت سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت) توسط وزارت صمت صادر می‌شود. این مجوز به‌عنوان اجازه رسمی دولت به واردکننده برای واردات کالای خاصی عمل می‌کند.

دریافت این مجوز الزامی است و هدف آن تنظیم و کنترل واردات کالاها به کشور است. با استفاده از این مجوز، واردکنندگان می‌توانند اطمینان حاصل کنند که کالاهای موردنظر با رعایت قوانین و مقررات مربوطه وارد کشور می‌شوند. این فرآیند به دولت این امکان را می‌دهد که بر جریان کالاهای وارداتی نظارت داشته باشد و از ورود کالاهای غیرمجاز یا قاچاق جلوگیری کند.

• تعرفه گمرکی

تعرفه گمرکی یک شماره شناسایی یکنواخت برای کالاها است که در فرآیند ورود و صدور کالا از گمرکات کشور به کار می‌رود. این شماره به شناسایی و طبقه‌بندی کالاها کمک می‌کند و گمرک با استفاده از آن می‌تواند حقوق و عوارض مربوط به هر کالا را به‌درستی محاسبه کند. تعرفه‌ها بر اساس نوع کالا و سیاست‌های اقتصادی کشور تعیین می‌شوند و به‌عنوان ابزاری برای تنظیم بازار و حمایت از صنایع داخلی عمل می‌کنند.

• ترانزيت گمرکی CUSTOMS TRANSIT

ترانزيت گمركی رويه گمركی است كه طبق آن كالاي تحت نظارت گمرك از يك گمركخانه به گمركخانه ديگر حمل ميشود .معمولا مقامات گمركي اجازه حمل كالا را تحت عنوان ترانزيت گمركي در قلمرو گمركي خود به ترتيب زير ميدهند :

الف- از يك گمركخانه مرز ورودي به يك گمركخانه مرز خروجي (ترانزيت خارجی) Trough Transit

ب – از يك گمركخانه مرز ورودي به گمركخانه مرز خروجي (ترانزيت به داخل ) Inward Transit

ج – از يك گمركخانه داخلي به يك گمركخانه مرز  خروجي (ترانزيت به خارج )Outward Transit

د – از يك گمركخانه داخلي به يك گمركخانه داخلي ديگر (ترانزيت داخلی) Interior Transit

• تخلف گمرکی CUSTOMS FRAUD

ارتكاب عملي كه به قصد اغفال گمرك و خودداري يا گريز از پرداخت تمام يا قسمتي از حقوق و عوارض ورودي و صدوري يا مالياتها , يا استفاده از آنچه طبق مقررات قانوني و آيين نامه اي منع يا حدود شده و گمرك مسئول اجراي آن است يا هر عملي كه به مقصد تحصيل هر نوع امتياز مغاير مقررات باشد , تخلف گمركي محسوب ميگردد .

• تعرفه ترانزيت

حقوق يا مالياتي است كه يك دولت از كالا به خاطر عبور از سرزمينش در مسير حركت از يك كشور به كشور ديگر وصول ميكند . كشورهاي بزرگ تعرفه هاي ترانزيت را حذف كرده اند , اما هنوز برخي از كشورهاي در حال توسعه اين تعرفه ها را بعنوان منبع درآمد دريافت ميكنند .

• تريپتيك TRIPTYQUE

اين دفترچه يا سند ورود موقت (گذرنامه وسيله نقليه جاده اي) فقط در قلمرو يك كشور طرف قرارداد , اعتبار دارد . كليه مندرجات اين سند بايد به زبان ملي كشور باشد (ممكن است به زبان دير نيز تنظيم شود ).

داراي قسمتهاي جدا شونده بوده كه به عنوان سند ورودي ,يكي در گمرك محل ورود باقي ميماند , يكي به گمرك خروجي تحويل ميشود . داراي قسمتي تحت عنوان رواديد عبور ميباشد كه شماره و ثبت گمرك در حين ورود و خروج در محل رواديد قيد و وسيله نقليه در اختيار صاحب آن قرار داده ميشود .

• ترانزيت داخلي PASSAVANT

ترانزيت داخلي حمل ونقل كالاي گمرك نشده در قلمرو گمركي ايران از يك گمركخانه مجاز به گمركخانه مجاز ديگر است .

• ترانزيت خارجي TROUGHT TRANSIT

ترانزيت خارجي روشي است كه بر مبناي آن كالاي خارجي به منظور عبور از راههاي زميني يك كشور از يك گمركخانه در يك نقطه مرزي (به نام گمركخانه مبداء ) وارد و از يك گمركخانه در نقطه مرزي در همان قلمرو گمركي (به نام گمركخانه مقصد ) خارج شود . بديهي است مبداء اوليه و مقصد نهايي در ترانزيت خارجي به ترتيب در دو كشور قرار دارد .

• حقوق گمرکی CUSTOMS DUTIES

حقوق گمرکی وجوهی هستند که طبق جداول تعرفه گمرکی مشخص شده در قوانین، برای ورود یا صدور کالاها دریافت می‌شوند. این حقوق معمولاً به‌صورت درصدی از ارزش کالا محاسبه می‌شوند و نقش مهمی در تأمین درآمد دولت ایفا می‌کنند. حقوق گمرکی به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در قیمت نهایی کالاها در بازار محسوب می‌شوند.

• حقوق ورودی گمرکی

حقوق ورودی گمرکی به مبلغی اطلاق می‌شود که بر اساس قوانین و مقررات گمرکی برای واردات قطعی کالاها به کشور دریافت می‌شود. این حقوق معمولاً معادل ۴% از ارزش کالا به‌علاوه سود بازرگانی است که توسط هیئت وزیران تعیین می‌گردد. همچنین، این حقوق شامل وجوهی است که بر اساس قوانین، گمرک مسئول وصول آن‌ها است. این مبالغ شامل هزینه‌های خدماتی مانند باربری، انبارداری و سایر خدمات مربوط به ترخیص کالا نمی‌شود. دریافت این وجه به‌منظور تأمین درآمدهای دولت و تنظیم بازار داخلی انجام می‌شود و به‌عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی برای کنترل واردات و حمایت از تولیدات داخلی به کار می‌رود.

• خلاف گمرکی CUSTOMS OFFENCE

خلاف گمركي يعني نقض يا مبادرت به نقض قانون گمرك .خلاف گمركي ممكن است در پاره اي از موارد ضبط كالا و اخذ جريمه را تواما در برداشته باشد و در پاره اي از موارد تنها به اخذ جريمه از مرتكب اكتفا شود طبق قانون گمرك در كشور ما تخلف گمركي مشمول پرداخت جريمه نقدي از 10 تا 100 درصد ما به التفات و يا در مواردي از پنجاه تا صد درصد ما به التفاوت است .در مواردي كه خلافكار , هم مشمول ضبط كالا و هم پرداخت جريمه ميشود به اقدام او قاچاق گمركي اطلاق ميگردد .

• دمپينگ DUMPING

دمپينگ عبارت است از عرضه كالا با قيمتي كمتر از هزينه نهايي توليد آن يا با استفاده از سوبسيد هاي غير عادي در يك بازار خارجي .

• ديپتيك DIPTYQUE

اين دفترچه يا سند ورود موقت نيز فقط در قلمرو يك كشور طرف قرارداد ,اعتبار دارد . مندرجات اين سند به دو زبان ملي كشور ذينفع تنظيم ميشود .اين سند , يك سوش و يك پروانه جدا شونده دارد . سوش از طرف موسسه صادر كننده نگهداري و پروانه به شيشه جلو وسيله نقليه چسبانده ميشود .سند به دارنده وسيله نقليه تسليم ميشود .پروانه اي كه به شيشه چسبانده ميشود برداشتن همين سند گمركي دلالت دارد كه نزد صاحب وسيله نقليه است .اين دفترچه سند ورود موقت براي كالا يا كالاهايي است كه بعنوان لوازم حرفه اي شناخته ميشوند , يا براي شركت در نمايشگاههاي بين المللي بازارهاي مكاره , كنگره ها و نظاير آ‎ن موقتا به كشور وارد ميشوند .

• سپرده DEPOSIT

مبلغي است كه نقدا يا بصورت ضماتنامه بانكي معتبر بعنوان تامين پرداخت و جوهي بابت حقوق گمركي , سود بازرگاني , عوارض و هزينه هاي گمركي و ساير مخارجي كه ممكن است به كالا تعلق بگيرد موقتا پرداخت ميشود .

• سود بازرگانی

سود بازرگانی مبلغی است که بر اساس قانون تجارت خارجی توسط هیئت وزیران تعیین می‌شود. این مبلغ به‌عنوان هزینه‌ای اضافی بر روی قیمت کالاها محاسبه و معمولاً بر اساس نوع کالا و وضعیت بازار تعیین می‌شود. فلسفه وضع سود بازرگانی جدا از حقوق گمرکی به این دلیل است که دولت بتواند در صورت نیاز، به‌منظور حمایت از تولیدات و صنایع داخلی، میزان آن را تغییر دهد.

اگر این وجوه تنها به‌عنوان حقوق گمرکی وصول می‌شد، هر تغییر در آن نیاز به تصویب مجلس داشت که این امر مستلزم انجام مقدمات و طی تشریفات قانونی و صرف زمان زیادی بود. اما با تصویب هیئت دولت، تغییرات در سود بازرگانی می‌تواند به‌راحتی و سریع‌تر انجام شود. این سازوکار به دولت این امکان را می‌دهد که در هر سال باتوجه‌به شرایط اقتصادی و نیازهای بازار، به‌راحتی اقدام کند.

• سند ترخيص از گمرك

منظور از سند ترخيص , هر سند گمركي است كه به موجب آن بتوان كالا را از گمرك ترخيص نموده ‚اين سند را پروانه گمركي ‚ پروانه كالاي برگشتي ‚پروانه ترانزيت خارجي ‚ پروانه ترانزيت داخلی ‚ پروانه كالای مرجوعی‚ پروانه صادرات‚ پروانه كابوتاژ و در مورد كالاهاي غير تجاري و مسافری پته يا پته غير تجاري مينامند .

• سند خلاف واقع

سندی است كه در آن خصوصيات كالايي ذكر شده باشد كه با نوع جنس و خصوصيات كالاي اظهار شده تطبيق نمايد.

• صورت موجودي INVENTORY

به معني صورت برداری از جزئيات كالا در انبار ‚ توزين كالا (بسته ها) باز كردن و ديدن محتويات ‚ تعيين مشخصات كالا براي امكان

درج در اظهارنامه گمركي ‚نمونه برداري از كالا براي ارسال به آزمايشگاه ‚خشك كردن كالا و همچنين تعويض لفاف ميباشد .

• عوارض دريافتی بوسيله گمرك

منظور از عوارض دريافتي بوسيله گمرك وجوهي است كه وصول آن طبق مقررات به عهده گمرك واگذار ميشود . اين عوارض به موجب قانون يا مصوبات متكي به قانون تعيين ميشوند.

• قاچاق گمرکی

قاچاق به فرار دادن مال موضوع عايدات دولت يا حمل و نقل و خريد و فروش كالاهايي كه موضوع جرم قرار دارند گفته ميشود .

• كالاي ضبطی در گمرك

ضبط كالا در گمرك در مواردي است كه كالا ممنوع الورود يا غير مجاز بوده با نام و مشخصات صحيح اظهار شده باشد و گمرگ سه ماه به صاحب كالا فرصت داده باشد كه كالا را از كشور اعاده نمايد ، ولي صاحب كالا اقدامي ننمايد ، در اين صورت بعد از انقضاي سه ماه مذكور كالا اصطلاحاً ضبط ميشود . همچنين بعد از ضبط ، به صاحب كالا تا دو ماه وقت داده مي شود كه اگر شكايتي دارد به دادگاه شهرستان تسليم نمايد ، در غير اينصورت و گذشت دو ماه مذكور ، اصطلاحاً كالا ضبط قطعي مي شود يعني به مالكيت دولت در ميايد .

• كالاي متروكه

كالاي متروكه كالايي است كه صاحبان آن، آن را ترك كرده باشد يعني به هر دليل به سراغ كالا براي ترخيص نرفته يا اگر مراجعه كرده، در ارائه اسناد با مداركي كه لازم است تاخير كند. مدتي كه بعد از انقضاي آن، كالا متروكه مي شود، چهار ماه از تاريخ اولين قبض انبار، و در فرودگاهها دو ماه است هر گاه در اين مدت اقدامي براي ترخيص نشود كالا متروكه مي شود. چنانچه صاحب كالا براي عدم مراجعه و ترخيص كالا عذر موجهي داشته باشد مي تواند با تنظيم در خواست و ارائه آن به گمرك، تقاضا كند مهلت ياد شده حداكثر چهار ماه ديگر تمديد شود .

• كالاي مرجوعی RE-EXPORTATION

كالاي مرجوعي يا دو بار صدور كالاهايي هستند كه :

به عنوان واردات موقت قبلا به كشور وارد مي شوند و در پايان مهلت ورود موقت براي اعاده از كشور اظهار و تحت عنوان كالاي مرجوعي شناخته مي شوند .

به دليل ممنوعيت يا غير مجاز بودن يا عدم تطبيق با استاندارد هاي اجباري يا به طور كلي احراز شرايط ، قابل تر خيص نيستند به همين لحاظ از كشور بايد مرجوع شوند .

• كالا به حال و وضع عادي در گمرك

يعني همان گونه كه از مبدأ حمل ارسال شده است به شرطي كه در مشخصات كالا يا بسته بندي آن هيچگونه تغييري داده نشده يا نشود .

• كارنه TIR

کارنه تیر يعنی دفترچه ترانزيت كالا از يك گمرك مبدأ در يك كشور به گمرك مقصد در كشور ديگر .

• كارنه دو پاساژ CARNET DE PASSAGES EN DOUANE

كارنه دو پاساژ در حقيقت گذر نامه وسيله حمل و نقل جاده اي است كه بعنوان ورود موقت به كشور يا كشورهايي مسافرت مي كند ، ممكن است براي حمل كالا ، اشخاص يا بعنوان اتومبيل سواري براي گردش يا انجام امري كه در نظر است موقتاً براي ورود به كشوري از آن استفاده شود .

• معافيت‌های گمرکی

معافیت‌های گمرکی به مجموعه‌ای از حقوق و عوارض اشاره دارد که ممکن است بر اساس آن واردکننده یا صادرکننده از پرداخت معاف شود. این معافیت‌ها شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض می‌شوند. در برخی موارد، ممکن است هر سه این موارد معاف شوند، درحالی‌که در موارد دیگر ممکن است تنها یک یا دو مورد از این حقوق و عوارض معاف باشند. این معافیت‌ها به‌منظور حمایت از تولیدات داخلی، تسهیل تجارت و جذب سرمایه‌گذاری‌ها در نظر گرفته می‌شوند.

• ممنوعيت‌های گمرکی

ممنوعیت‌های گمرکی به محدودیت‌هایی اشاره دارد که بر اساس قوانین یا مصوبات قانونی برای ورود یا صدور کالاها تعیین می‌شود. این ممنوعیت‌ها شامل کالاهایی هستند که به‌طور خاص ممنوع‌الورود یا ممنوع‌الصدور هستند و همچنین کالاهایی که به لحاظ اقتصادی ورود یا صدور آن‌ها منع شده است. در حالت دوم، این کالاها به‌عنوان کالاهای غیرمجاز شناخته می‌شوند. ممنوعیت‌ها معمولاً به‌منظور حفاظت از امنیت ملی، سلامت عمومی و حمایت از اقتصاد داخلی وضع می‌شوند و نقشی مهمی در تنظیم بازار و کنترل واردات و صادرات دارند.

• نظارت گمرکی CUSTOMS CONTROL

يعني اقداماتي كه براي تضمين اجراي قوانين و مقرراتي كه گمرك مسئول اجراي آنهاست به عمل مي آيد.

• واردات قطعی

منظور از واردات قطعي كالاهايي هستند كه براي مصرف يا فروش سفارش شده و به كشور وارد و با انجام تشريفات قطعي گمركي از جمله پرداخت حقوق و عوارض ورودي از گمرك مرخص ميشوند .

• واردات موقت

تحت اين شيوه كالا براي منظور خاص , مدت معين , با حقوقي كه به ورود قطعي آن تعلق ميگيرد وارد و از گمرك با انجام تشريفات قطعي گمركي ترخيص ميشود. ورود كالاهاي مجاز , مشروط و غير مجاز منوط به موافقت گمرك است ورود كالاي ممنوع الورود موكول به تصويب ههيئت وزيران است .

• وزن قانونیLEGAL WEIGHT

وزن قانوني يعني وزني كه طبق قانون براي مقاصد معين تعيين شده يا ميشود در قانون گمرك نيز اين عبارت نيز اين وزن عبارت از وزن ناخالص منهاي وزن تقريبي ظرف . وزني كه به اين ترتيب به دست مي آيد براي محاسبه حقوق گمركي و عوارض ورودي در مواردي كه اين حقوق از روي وزن اخذ مي شود ، به كار مي رود .

• وزن كالا به حال و وضع عادی در گمرک

منظور وزن كالا بدون تاثير رطوبت يا حرارت در مورد كالاهاي جاذب الرطوبه ميباشد كه در هنگام ترخيص از گمرك وزن آنها بيشتر يا كمتر از اسناد حمل نشان داده ميشود .بنابراين به منظور احتساب حقوق گمركی و عوارض ورودي و همچنين اجراي ساير مقررات مربوط به واردات و صادرات وزن كالا به حال و وضع عادي كه قاعدتا بايد مطابق همان وزني باشد كه در اسناد آمده است ملاك عمل قرار خواهد گرفت .

• هزينه های گمركی

هزينه هاي گمركی وجوهي هستند كه ميزان و چگونگي وصول آنها با تصويب هيئت وزيران براي تخليه, باربري, انبارداري, آ‎زمايش, تعرفه بندي, بدرقه كالا, خدمات فوق العاده و نظاير آن تعيين و بوسيله گمرك وصول ميشود بعضي از اين هزينه ها در اظهارنامه هاي گمركی و قبل از اظهار, محاسبه و منظورميشوند و برخي به موجب قبض در آمد و جدا از اظهار نامه وصول مي‌شوند. (نظير هزينه خدمات فوق العاده, هزينه آزمايش كالا, هزينه تعرفه بندي و هزينه بدرقه كالا).

• تحويل عوارض پرداخت شده (محل مقصد تعيين شده) | (DDP Delivered Duty Paid (named place of destination

تحويل عوارض پرداخت شده به معناي آن است كه وظيفه فروشنده در مورد تحويل كالا هنگامي به پايان ميرسد كه كالا را درمحل تعيين شده در كشور مورد نظر در اختيار خريدار قرار دهد. فروشنده بايد كليه خطرات و هزينه هاي ناشي از حمل كالا به محل مذكور, شامل عوارض, مالياتها و ساير هزينه هاي پس از ترخيص كالا براي ورود را تقبل كند.

اصطلاح EXW (تحويل در محل كار) بيانگر حداقل وظيفه براي فروشنده است, در حالي كه DDP (تحويل عوارض پرداخت شده) براي فروشنده بيشترين وظيفه را به همراه دارد در صورتي كه فروشنده مستقيم يا غيرمستقيم قادر به دريافت پروانه ورود نيست نبايد اين اصطلاح را بكار برد. اگر طرفين بخواهند كه خريدار كالا را براي ورود ترخيص كند و عوارض را بپردازد اصطلاح DDU (تحويل عوارض پرداخت نشده ) را بايد بكار برد.

اگر طرفين بخواهند كه پرداخت بعضي از هزينه هاي قابل پرداخت به هنگام ورود كالا (از قبيل ماليات ارزش افزوده VAT) را از وظايف فروشنده خارج كنند, بايد با افزودن اين عبارات منظور را مشخص كنند: تحويل عوارض پرداخت شده, ماليات ارزش افزوده پرداخت نشده (محل مقصد تعيين شده). اين اصطلاح را ميتوان بدون در نظر گرفتن نوع حمل كالا بكار برد .

منبع: اگزیم نیوز