واردات بدون انتقال ارز، وارداتی است که در آن واردکننده ارز موردنیاز برای واردات را از منابع ارزی خود تأمین می‌کند و نیازی به دریافت ارز از بانک مرکزی ندارد. این نوع واردات در ایران در سال‌های اخیر به دلایل مختلفی از جمله تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی، موردتوجه قرار گرفته است. در واردات کالا بدون انتقال ارز، واردکننده ابتدا کالای موردنظر را از کشور خارجی خریداری می‌کند و سپس با استفاده از منابع ارزی خود، هزینه خرید کالا را پرداخت می‌کند. در نهایت، کالای خریداری شده به کشور وارد و ترخیص می‌شود.
یکی از مهم‌ترین دلایل واردات کالا به داخل کشور عدم وجود برخی از کالاها در ایران است که باعث شده تا دولت برای صادرکنندگان و واردکنندگان شرایطی را فراهم کند تا با کمترین هزینه و چالش‌ها بتوانند کالای مدنظر خود را به کشور مقصد وارد کنند. دراین‌بین واردات کالاهایی که بدون انتقال ارز از گمرک ترخیص می‌شوند برای دولت از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. البته باید توجه داشت که واردات کالا بدون انتقال ارز بیشتر برای کالاهایی هستند که از نظر دولت دارای اولویت کمتری هستند.
فرق واردات بدون انتقال ارز با واردات قطعی
ترخیص، واردات بدون انتقال ارز و صادرات بدون انتقال ارز فرقی با ترخیص قطعی کالا ندارند و تنها فرق آنها در روش ثبت سفارش است که برای این نوع از کالاها ثبت سفارش بدون انتقال ارز صورت می‌گیرد. توجه داشته باشید زمانی که برای واردات کالا از بازار آزاد ارز تهیه می‌کنید نیازی به ارائه پروانه سبز گمرکی به بانک نیست.
دلیل ایجاد واردات کالا بدون انتقال ارز
واردات بدون انتقال ارز برای پاسخگویی به شرایط فعلی کشور است. دولت به دلیل وجود تحریم‌های متعدد اقتصادی ارز موردنیاز برای واردات را به‌شدت محدود کرده است. به‌طورکلی دلایل ایجاد واردات بدون انتقال ارز توسط دولت شامل موارد زیر می‌شود:
- محدودیت دلار توسط دولت در سامانه نیما
- شرایط طولانی برای دریافت دلار از سامانه نیما و گشایش اعتبار بانکی
- کمبود برخی کالاها در کشور و نیاز به واردات سریع در کوتاه‌مدت و میان‌مدت
- امکان واردات انواع متنوع کالا و ایجادکردن بازاری پر از کالا برای مشتریان و مردم در کشور
نکته: هدف اصلی دولت از ایجاد واردات بدون انتقال ارز را می‌توان کاهش انتقادات مردم و بازار از دولت در شرایط تحریم و ایجاد فراوانی در بازار برای کالاها دانست.
آخرین بخشنامه واردات و ترخیص کالا بدون انتقال ارز
پیرو تصویب‌نامه شماره 141735/ت56167ه مورخ 1397/10/25 هیات محترم وزیران، امکان ثبت سفارش و واردات مواد اولیه، قطعات و ملزومات ضروری خطوط تولید «به صورت بدون انتقال ارز» برای تمامی بازرگانان تا پایان سال 1398، در سامانه جامع تجارت فراهم شده است.
متقاضیان استفاده از بند فوق لازم است در هنگام ثبت پرونده جدید یا ویرایش پرونده‌های قبلی، در سربرگ اطلاعات مالی و بانکی، نوع عملیات حواله ارزی را بدون انتقال ارز و روش تأمین ارز از محل بند 9 ماده 38 آیین‌نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات مرتبط با واردات مواد اولیه، قطعات و ملزومات ضروری خطوط تولید انتخاب کنند. در ضمن نوع ارز انتخاب شده در این پیش‌فاکتورها، باید یورو (€) باشد.
لیست کالاهای مجاز به واردات کالا بدون انتقال ارز
مهم‌ترین کالاهایی که می‌توانند بدون انتقال ارز وارد کشور شوند، با پیش‌شرط عدم تولید نسخه قابل‌جایگزین در کشور شامل موارد زیر هستند:
- قطعات یدکی خودرو، موتورسیکلت، دوچرخه
- تجهيزات و ملزومات پزشكي، آزمايشگاهي و بهداشتي
- ابزار برشي
- انواع یخچال و فریزر خانگی
- لوازم فرودگاهی
- انواع کولرگازی
- ضایعات فلزی
- ژنراتور برق
- لوازم صوتی خانگی
- دوربین فیلم‌برداری و عکاسی دیجیتال
- گوشی تلفن همراه و موبایل‌های هوشمند
- جاروبرقی
- تلویزیون
- ویدئو و سی دی
- آبمیوه‌گیری
- سیگار و دخانیات
- پارچه
- دام زنده
- موز
- گوشت قرمز و گوشت مرغ
- مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی
همان‌طور که مشخص است می‌توانیم بدون انتقال ارز تمامی کالاهای غیراساسی را به کشور وارد کنیم. اما یک نکته بسیار مهم را باید نیز مدنظر قرار دهیم و این نکته این است که حتماً قبل از واردکردن کالا از ممنوع نبودن واردات آن در آن زمان اطلاع داشته باشیم. در غیر این صورت هنگام ترخیص از گمرک به مشکلات جدی برخورد می‌کنیم.
مدارک و فرم‌های موردنیاز برای واردات کالا بدون انتقال ارز
فرم‌های موردنیاز برای واردات بدون انتقال ارز و ترخیص کالا شامل فرم‌های ۲۳، ۲۴ و ۲۱۱ است. فرم‌های مذکور همان اظهارنامه هستند. مدارک موردنیاز برای ترخیص و واردات کالا بدون انتقال ارز عبارت‌اند از:
- ثبت سفارش بازرگانی
- کارت بازرگانی
- مجوزهای قانونی
- قبض انبار و برگه ترخیصیه
- اسناد حمل
- اسناد خرید
- گواهی سازمان حمایت در صورت نیاز
- گواهی مؤسسه استاندارد در صورت نیاز
نکته: تهیه گواهی‌های مؤسسه استاندارد و سازمان حمایت در صورت واردات کالا موردنیاز است.
مزایای واردات کالا بدون انتقال ارز
- عدم نیاز به اثبات‌کردن نحوه تأمین ارز برای واردات
- تأمین ارز موردنیاز خود به‌صورت فوری از بازار آزاد ارزی موجود در کشور
- کمک به اقتصاد کشور در شرایط تحریمی و فراهم‌کردن فراوانی کالا در بازارهای مختلف کشور
- تسریع در انجام واردات انواع کالاها به ایران
- کنترل قیمت ارز در کوتاه‌ترین زمان
معایب واردات کالا بدون انتقال ارز
- مواجه با مشکلات حقوقی و قانونی
- کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ ارز خارجی
- رقابت نامناسب بین تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان
- کاهش درآمد دولت
- عدم توسعه صنایع داخلی
در پایان
واردات کالا بدون انتقال ارز نوعی تجارت است، شما قبل از شروع تجارت باید در جریان این مسئله قرار بگیرید که بسیاری از کالاهای وارداتی نیازی به تهیه ارز دولتی ندارند و شما می‌توانید بدون انتقال ارز از کشور مبدأ تجارت کنید. اما توجه کنید که واردات بدون انتقال ارز همچون سایر روش‌های واردات کالا شرایط، قوانین، مدارک و مراحل خاص خود را داراست و اصلی‌ترین تفاوت آن با سیار روش‌ها مانند واردات قطعی در نحوه ثبت سفارش کالا است.
بنابراین، ثبت سفارش بدون انتقال ارز یکی از روش‌های پرداخت وجه غیربانکی برای کسب مجوز ثبت سفارش کالا است که می‌توانید برای واردات برخی کالاها از آن استفاده کنید. در این راستا شرکت بازرگانی سپاهان همراه با داشتن سال‌ها سابقه درخشان در زمینه بازرگانی آمادگی خود را جهت ارائه مشاوره رایگان و انجام صفر تا صد امور واردات کالا و ترخیص از گمرک در کوتاه‌ترین زمان ممکن اعلام می‌دارد.
سؤالات متداول
دولت تا حدی متوجه آثار منفی سیاست‌های بانک مرکزی روی میزان صادرات و ضریب بازگشت نرخ ارز شد به همین خاطر برای مدیریت‌کردن این بحران که بحرانی ناشی از کمبود کالا و جلوگیری از کاهش بیشتر صادرات، واردات بدون انتقال ارز را مجاز شمرد.
واردات بدون انتقال ارز عبارت است از تأمین ارز موردنیاز خود برای واردات نه از طریق باز کردن اعتبار اسنادی و تأمین ارز از سامانه نیما بلکه به شکل آزاد مانند خرید ارز موردنیاز خود برای واردات از بازار آزاد که البته این روش برای کالاهای خاصی امکان اجرا دارد.
حذف روندهای زمان بر اداری و همچنین افزایش سرعت ترخیص کالا و افزایش کالا در بازار از دلایل ایجاد این روش توسط دولت است.
قطعات یدکی مورداستفاده در خودرو، موتورسیکلت و دوچرخه، ابزار برشی، تجهیزات پزشکی و ملزومات آزمایشگاهی و بهداشتی، سیگار، گوشی موبایل، انواع یخچال و فریزر خانگی و دیگر کالاها.
