سامانه همتا مخفف عبارت «سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی» است که در کشورمان و در دولت دوازدهم برای مقابله با قاچاق گوشی‌های موبایل و ایجاد شفافیت در روند واردات و خریدوفروش این دستگاه‌ها طراحی و پیاده‌سازی شده است. در این مطلب، با جزئیات بیشتری به معرفی سامانه همتا، اهداف و مزایای آن، روش ثبت‌نام و فعال‌سازی، و نحوه‌ی استفاده از آن برای کاربران می‌پردازیم.
سامانه همتا چیست؟
از زمانی که گوشی جدید را خریداری می‌کنید یا به ایران وارد می‌کنید و سیم‌کارت خود را در آن قرار می‌دهید، یک ماه فرصت دارید تا آن را در سامانه همتا ثبت و رجیستر کنید.
همان‌طور که اشاره شد سامانه همتا، مخفف عبارت «سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی» است که در سال‌های اخیر توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به‌منظور مقابله با ورود غیرقانونی تلفن‌های همراه و همچنین جلوگیری از قاچاق این کالا راه‌اندازی شد. این سامانه نقش اصلی در طرح رجیستری گوشی‌های موبایل را بر عهده دارد و به کاربران این امکان را می‌دهد که با ثبت و فعال‌سازی گوشی‌های خود، از مشکلات مربوط به قاچاق و غیرفعال‌شدن دستگاه‌هایشان پیشگیری کنند.
هدف و ضرورت ایجاد سامانه همتا
یکی از اصلی‌ترین اهداف ایجاد سامانه همتا، جلوگیری از قاچاق گوشی‌های موبایل به کشور و کنترل عرضه و تقاضای این دستگاه‌ها در بازار است. ورود گوشی‌های قاچاق به بازار، نه‌تنها به تولیدات داخلی و کسب‌وکارهای قانونی آسیب می‌زند، بلکه مشکلات مختلفی از جمله عدم شناسایی گوشی‌های قاچاق در شبکه ارتباطی کشور و ازکارافتادن ناگهانی آن‌ها را برای کاربران به همراه دارد. سامانه همتا، با کنترل و مدیریت اطلاعات دستگاه‌ها، از عرضه گوشی‌های غیرمجاز در بازار جلوگیری کرده و باعث کاهش قاچاق و تقویت تجارت قانونی در این بخش شده است.
مزایای استفاده از سامانه همتا
سامانه همتا دارای مزایای متعددی است که هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای بازار تلفن همراه سودمند است. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
- جلوگیری از خرید گوشی‌های قاچاق: با استفاده از سامانه همتا، کاربران می‌توانند اطمینان حاصل کنند که گوشی موردنظرشان به‌صورت قانونی وارد کشور شده و دارای مجوزهای لازم است.
- محافظت از حقوق مصرف‌کنندگان: یکی از مزایای اصلی سامانه همتا، ایجاد یک محیط امن و مطمئن برای خریدوفروش گوشی‌های موبایل است. این سامانه با رجیستری و ثبت مشخصات گوشی‌ها، مانع از مشکلات احتمالی برای کاربران شده و از حقوق آن‌ها حمایت می‌کند.
- کاهش قاچاق و افزایش درآمدهای دولتی: با نظارت بر واردات گوشی‌های تلفن همراه، درآمدهای مالیاتی دولت افزایش یافته و از ورود گوشی‌های قاچاق به کشور جلوگیری می‌شود که به نوبه خود باعث بهبود اقتصاد ملی خواهد شد.
- امکان پیگیری و شناسایی گوشی‌های سرقتی: سامانه همتا به کاربران این امکان را می‌دهد که در صورت سرقت یا گم‌شدن گوشی‌شان، آن را از طریق سامانه پیگیری و غیرقابل‌استفاده کنند.
- اطلاع‌رسانی به کاربران: این سامانه، اطلاعات لازم در مورد گوشی‌های جدید و نحوه فعال‌سازی آن‌ها را به کاربران ارائه می‌دهد و در مواقعی که گوشی غیرمجاز باشد، کاربران را از این موضوع آگاه می‌کند.
نحوه ثبت‌نام و فعال‌سازی در سامانه همتا
برای استفاده از امکانات سامانه همتا و جلوگیری از مشکلات احتمالی در ارتباط با گوشی‌های قاچاق، کاربران نیاز به ثبت‌نام و فعال‌سازی گوشی خود در این سامانه دارند. برای ثبت‌نام و فعال‌سازی گوشی در سامانه همتا، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- دریافت کد فعال‌سازی: در هنگام خرید گوشی، فروشنده موظف است کد فعال‌سازی را به خریدار تحویل دهد. این کد معمولاً روی جعبه گوشی یا به‌صورت برچسب بر روی فاکتور قرار دارد.
- ورود به سامانه همتا: برای فعال‌سازی گوشی، ابتدا باید به سامانه همتا به آدرس hamta.ntsw.ir مراجعه کنید. دسترسی به این سامانه از طریق روش‌های دیگری مانند شماره‌گیری کد دستوری #۷۷۷۷*، پیامک و اپلیکیشن همتا نیز امکان‌پذیر است.
- ثبت مشخصات گوشی: در بخش ثبت گوشی جدید، شما باید کد IMEI گوشی خود را وارد کنید. کد IMEI یک کد یکتا و منحصربه‌فرد برای شناسایی گوشی‌ها است که بر روی جعبه گوشی و یا از طریق شماره‌گیری #۰۶#* قابل‌مشاهده است.
- ورود کد فعال‌سازی: پس از واردکردن کد IMEI، کد فعال‌سازی را که از فروشنده دریافت کرده‌اید، وارد کنید. سپس شماره‌تلفن همراهی که قصد دارید گوشی را با آن فعال‌سازی کنید نیز باید وارد شود.
- دریافت پیام تأیید: پس از تکمیل مراحل فوق، سامانه همتا پیامکی حاوی تأیید فعال‌سازی گوشی به شما ارسال می‌کند. در این پیامک، اطلاعاتی از جمله مشخصات گوشی و وضعیت رجیستری آن ذکر خواهد شد.
راهنمای استفاده از سامانه همتا برای کاربران
سامانه همتا امکانات مختلفی را برای کاربران فراهم کرده است که از آن جمله می‌توان به خدمات استعلام اصالت گوشی، انتقال مالکیت، و مدیریت دستگاه‌های فعال اشاره کرد. در ادامه به برخی از این امکانات و نحوه استفاده از آن‌ها می‌پردازیم.
۱. استعلام اصالت گوشی
پیش از خرید یک گوشی، می‌توانید با استفاده از این سامانه، از اصالت آن اطمینان حاصل کنید. برای این کار، کافی است کد IMEI گوشی را در سامانه همتا وارد کرده و درخواست استعلام دهید. سامانه همتا به شما اطلاع می‌دهد که آیا گوشی موردنظر به‌صورت قانونی وارد کشور شده است یا خیر.
۲. انتقال مالکیت
درصورتی‌که قصد فروش گوشی خود را دارید، باید مالکیت آن را از طریق سامانه همتا به خریدار جدید منتقل کنید. انتقال مالکیت از طریق واردکردن کد IMEI و شماره خریدار جدید در سامانه انجام می‌شود و پس از تأیید سامانه، مالکیت گوشی به خریدار منتقل خواهد شد.
۳. اعلام سرقت یا گم‌شدن گوشی
در صورت سرقت یا گم‌شدن گوشی، کاربران می‌توانند با استفاده از سامانه همتا، وضعیت دستگاه خود را به حالت غیرفعال تغییر دهند تا از استفاده غیرمجاز از آن جلوگیری شود. این قابلیت به کاربران اطمینان می‌دهد که در صورت گم‌شدن یا سرقت گوشی، امکان سوءاستفاده از آن کاهش خواهد یافت.
چالش‌ها و محدودیت‌های سامانه همتا
سامانه همتا با وجود مزایای بسیار، با چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز همراه است. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
- مشکلات در ثبت و فعال‌سازی دستگاه‌های قدیمی: در برخی موارد، کاربران برای ثبت و فعال‌سازی گوشی‌های قدیمی که به‌صورت قانونی وارد کشور شده‌اند، با مشکلاتی مواجه می‌شوند.
- اختلالات موقت سامانه: باتوجه‌به حجم بالای کاربران، گاهی اوقات سامانه همتا دچار اختلالات موقت می‌شود که باعث تأخیر در انجام عملیات فعال‌سازی می‌شود.
- لزوم آگاهی‌بخشی به کاربران: بسیاری از کاربران هنوز از ضرورت و اهمیت استفاده از سامانه همتا آگاه نیستند و این امر نیاز به آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده‌تر دارد.
در پایان
سامانه همتا یکی از ابزارهای حیاتی در جلوگیری از قاچاق گوشی‌های موبایل و محافظت از حقوق مصرف‌کنندگان است. باتوجه‌به اهمیت آن، توصیه می‌شود که کاربران همواره قبل از خرید گوشی، از اصالت و قانونی‌بودن آن اطمینان حاصل کنند و در صورت خرید گوشی جدید، حتماً آن را در سامانه همتا ثبت و فعال‌سازی کنند.
استفاده صحیح و آگاهانه از سامانه همتا نه‌تنها به کاهش قاچاق گوشی در کشور کمک می‌کند، بلکه از وقوع مشکلات مختلف برای کاربران جلوگیری خواهد کرد. به همین دلیل، همواره پیش از خرید گوشی از سامانه همتا برای استعلام اصالت و فعال‌سازی دستگاه خود استفاده کنید.
