ترانزیت به عنوان یکی از مقوله‌های مهم در تجارت جهانی، به فرآیند جابجایی کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر اشاره دارد. این فرآیند به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: ترانزیت داخلی و ترانزیت خارجی. ترانزیت داخلی به حرکت کالاها درون مرزهای یک کشور مربوط می‌شود، در حالی که ترانزیت خارجی شامل عبور کالاها از یک کشور به کشور دیگر که معمولاً با عبور از کشورهای واسط است. سوالاتی نظیر اینکه ترانزیت چیست و چه انواعی دارد؟ تفاوت‌ ترانزیت داخلی و خارجی درچیست؟ و اینکه چالش‌های اصلی در انواع ترانزیت کالاها چه هستند؟ در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

تفاوت‌های این دو نوع ترانزیت نه تنها در مقیاس جابجایی، بلکه در قوانین، زیرساخت‌ها و چالش‌های مربوط به هر یک نیز مشهود است. انواع مختلف ترانزیت ویژگی‌ها، قوانین و چالش‌های خاص خود را دارند که تأثیرات قابل توجهی بر معاملات تجاری، فعالیت‌های اقتصادی و حمل و نقل کشورها می‌گذارند.

ترانزیت چیست؛ انواع ترانزیت

ترانزیت با صادرات و واردات فرق دارد. ترانزیت به فرآیند انتقال کالاهایی اشاره دارد که هنوز مراحل گمرکی خود را طی نکرده‌اند و تحت نظارت گمرک در حال جابجایی از یک گمرک به گمرکی دیگر هستند. به زبان ساده، ترانزیت به ارسال کالا یا اقلامی مربوط می‌شود که توسط فروشنده ارسال شده‌اند، اما هنوز به مقصد نهایی نرسیده و در مسیر هستند. این روش به‌ویژه برای کشورهایی که در تولید برخی کالاها محدودیت دارند، گزینه‌ای اقتصادی و مقرون به صرفه به شمار می‌رود.

ترانزیت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: ترانزیت داخلی که به جابجایی کالاها درون مرزهای یک کشور مربوط می‌شود و ترانزیت خارجی که شامل عبور کالاها از یک کشور به کشور دیگر از طریق کشورهای واسط است. در ادامه به تفاوت‌ ترانزیت داخلی و خارجی خواهیم پرداخت.

معمولاً در معاملات بین‌المللی برای عبور کالا از کشور ثالث، عوارض گمرکی یا حق ترانزیت پرداخت می‌شود و یک منبع درآمدی برای کشورهایی است که از مسیر ترانزیت آن‌ها استفاده میشود. فرض کنید کالایی از چین به ایران ارسال می‌شود و مسیر ترانزیت آن از دبی است. در این سناریو، کالا ابتدا از شهری در چین به دبی منتقل می‌شود. پس از ورود به دبی، کالا تحت نظارت گمرک امارات قرار می‌گیرد و پس از ترخیص کالا از گمرک دبی محموله به سمت ایران حرکت می‌کند و می‌تواند از طریق یکی از مرزها وارد کشور شود. این مسیر می‌تواند زمان تحویل و هزینه‌های حمل و نقل را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

ترانزیت داخلی

ترانزیت داخلی به فرآیند جابجایی کالاها در داخل مرزهای یک کشور اشاره دارد، که در آن کالاها معمولاً از یک نقطه به نقطه دیگر در همان کشور منتقل می‌شوند و نیازی به عبور از مرزهای بین‌المللی ندارند. این فرآیند معمولاً با رعایت قوانین داخلی انجام می‌شود و شامل مراحل کمتری نسبت به ترانزیت خارجی است. در واقع جابجایی کالاهای ترخیص نشده از یک گمرک مجاز به گمرک دیگری در داخل یک کشور، ترانزیت داخلی گفته می‌شود. ترانزیت داخلی به‌طور خاص در مواقعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبور از مرزهای داخلی کشور، گزینه‌ای منطقی و اقتصادی باشد.

ترانزیت خارجی

ترانزیت خارجی، که به‌عنوان ترانزیت بین‌المللی نیز شناخته می‌شود، به فرآیند عبور کالاهای خارجی از یک کشور به کشور دیگر از طریق یک کشور واسط اشاره دارد. در این نوع ترانزیت، کالاها از یک گمرک مرزی وارد شده و پس از عبور از مسیر تعیین‌شده، از گمرک مرزی دیگری خارج می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم ترانزیت خارجی این است که کالاهایی که تحت عنوان ترانزیت عبور می‌کنند، از پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض معاف هستند.

قوانین و مقررات ترانزیت خارجی

در این نوع ترانزیت، کالاها باید با قوانین کشور مبدا، مقصد و کشور واسط تطابق داشته باشند. که این موضوع روند ترانزیت خارجی را پیچیده‌تر می‌کند و یک تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی محسوب می‌شود. در این فرآیند تجار و شرکت‌ها باید از قوانین گمرکی و وارداتی هر کشور آگاهی داشته باشند. به طور مثال، مدارک لازم مانند بارنامه، فاکتور فروش و خرید، کارت بازرگانی و گذرنامه را داشته و در زمان خود ارائه دهند و همچنین برای برخی کالاها، مانند مواد غذایی و داروها، مجوزهای بهداشتی را به همراه داشته باشند.

از طرفی، تاریخ و زمان ورود و خروج کالاها باید به‌دقت مشخص شود و هیچ تأخیری در این زمان‌ها مجاز نیست. همچنین، مرزها و گمرکات هر کشور باید قبل از شروع فرآیند ترانزیت تعیین شوند تا انتقال کالا به‌درستی انجام گیرد.

انواع ترانزیت خارجی

ترانزیت خارجی به عنوان یک ابزار کلیدی در تجارت، به جابجایی کالاها از یک کشور به کشور دیگر کمک می‌کند. این سیستم اجازه میدهد تجار کالاهای خود را از کشور مبدا به مقصد نهایی منتقل کنند، حتی اگر این مسیر شامل عبور از کشورهای واسط باشد. ترانزیت بین‌المللی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: ترانزیت به خارج، که در آن کالاها مستقیماً از یک کشور به کشور دیگر منتقل می‌شوند. ترانزیت چند کشوری نیز شامل عبور کالاها از چندین کشور است. انتخاب نوع ترانزیت به نیازهای خاص تجار، شرایط کالا و مسیر بستگی دارد.

تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی

تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی در فرآیندهای گمرکی به وضوح مشاهده می‌شود. این تفاوت در محدوده جغرافیایی باعث می‌شود که تشریفات گمرکی و مراحل قانونی در هر دو نوع ترانزیت متفاوت باشد. در ترانزیت خارجی، یکی از نکات کلیدی این است که باید اطمینان حاصل شود که کالا هیچ محدودیتی برای ورود یا خروج ندارد. کشورهای مختلف ممکن است لیست کالاهای ممنوعه‌ای داشته باشند. بنابراین، تجار باید قبل از ارسال کالا، از وضعیت حقوقی و مقررات مربوط به کالاهای خود در کشور مبدأ، کشور واسط و کشور مقصد آگاهی کامل داشته باشند. این در حالی است که در ترانزیت داخلی، بررسی مقررات داخلی کشور کافی است و معمولاً محدودیت‌ها کمتر و مشخص‌تر هستند.

تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی همچنین در گزینه‌های حمل و نقل بار نیز مشهود است. در ترانزیت داخلی، روش‌های متنوعی مانند ماشین، کامیون، وانت و قطار برای جابجایی کالاها وجود دارد که می‌تواند به نیازهای مختلف پاسخ دهد و بر اساس نوع کالا، زمان تحویل و هزینه‌های حمل و نقل، بهترین گزینه انتخاب می‌شود.

از سوی دیگر، در ترانزیت خارجی، معمولاً از روش‌های حمل و نقل مانند هواپیما، کشتی، قطار و کامیون‌های حمل بار استفاده می‌شود. انتخاب روش مناسب در اینجا نیز بستگی به نوع کالا، وزن و حجم آن و هزینه‌های مربوط به حمل و نقل دارد. برای مثال، کالاهای سنگین یا حجیم معمولاً از طریق کشتی جابجا می‌شوند، در حالی که ارسال کالاهای با ارزش و نیاز به تحویل فوری از طریق هواپیما صورت می‌گیرد.

در پایان

بررسی تفاوت‌ ترانزیت داخلی و خارجی، نشان‌دهنده تفاوت چالش‌های هر یک از این روش‌هاست. در ترانزیت داخلی، مراحل اداری و گمرکی نسبتاً ساده و سریع هستند. ردیابی و پیگیری کالا در این نوع ترانزیت نیز به مراتب آسان‌تر است، زیرا همه مراحل تحت نظارت یک سیستم قانونی واحد انجام می‌شود. اما در ترانزیت خارجی، شرایط کاملاً متفاوت است. کالاها باید از مرزهای چندین کشور عبور کنند به همین دلیل، پیگیری و ردیابی کالا در ترانزیت خارجی ممکن است در برخی کشورها دشوار و پیچیده باشد. به همین خاطر، استفاده از خدمات شرکت‌های معتبر و با تجربه در این حوزه حمل و نقل بین‌المللی اهمیت زیادی پیدا می‌کند.

شرکت سپاهان همراه ایرانیان با سال‌ها تجربه در زمینه حمل و نقل بین‌المللی، به عنوان یکی از معتبرترین ارائه‌دهندگان خدمات ترانزیت کالا شناخته می‌شود. این شرکت با برخورداری از مجوزهای لازم و با ارائه تمامی خدمات مرتبط با حمل ترکیبی، حمل هوایی، دریایی و زمینی، ترخیص کالا و… به شما کمک می‌کند تا کالاهای خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن با ایمنی کامل به مقصد برسانید. با تماس با کارشناسان ما در سپاهان همراه، می‌توانید اطلاعات دقیقی درباره راهکارهای مناسب و خدمات متناسب با نیازهای خود دریافت کنید.

سوالات متداول