ترم CPT چیست و چگونه عمل می‌کند؟

CPT یک اصطلاح تجارت بین‌المللی (Incoterm) رایج است و از قواعد مهم اینکوترمز است که در حمل‌ونقل ترکیبی کاربرد دارد. اصطلاحات Incoterms یا اصطلاحات بین‌المللی تجارت، مجموعه‌ای از اصطلاحات استاندارد هستند که برای تعیین شرایط تحویل کالا در معاملات بین‌المللی استفاده می‌شوند. در واقع CPT برای تعیین شرایط تحویل در معاملات بین‌المللی استفاده می‌شود. در “Carriage Paid To”  یا به اختصار CPT فروشنده کالا را با هزینه خود به یک حامل یا شخص دیگری که توسط فروشنده معرفی می‌شود، تحویل می‌دهد. در این پروسه و با انتخاب این روش تحویل محموله به خریدار، معمولاً در قراردادی که بین طرفین تنظیم می‌شود، مسئولیت تمامی ریسک‌ها، از جمله خسارت و خطرهای احتمالی تا رسیدن محموله به مقصد برعهده‌ی فروشنده نخواهد بود.

در این قاعده‌ی حمل و نقل، حامل ممکن است شخص یا نهادی باشد که مسئول حمل و نقل کالا (از طریق دریا، ریل، جاده و غیره) باشد و یا می‌تواند شخص یا نهاد استخدام شده برای انجام حمل و نقل باشد.

در این مقاله، به بررسی جزئیات دقیق‌ CPT، معنا و نحوه‌ی عملکرد آن در زمینه تجارت بین‌المللی خواهیم پرداخت.

اینکوترم CPT و انتقال مسئولیت

مسئولیت انتقال از فروشنده به خریدار در نقطه‌ای از فرآیند حمل و نقل رخ می‌دهد که کالاها به اولین حامل تحویل داده می‌شوند. پس همانطور که در مقدمه‌ی بحث گفته شد، اصطلاح ” CPT” به توافق بین خریدار و فروشنده درباره تحویل کالا اشاره دارد. در شرایط CPT، فروشنده مسئولیت ترتیب دادن و پرداخت هزینه حمل و نقل کالا را به یک حامل مشخص یا یک شخص منصوب بر عهده می‌گیرد. در یک معامله CPT، فروشنده موظف است کالاها را برای صادرات آماده‌ کند و آن‌ها را به یک حامل یا شخص معین در مقصدی که بین فروشنده و خریدار توافق شده است تحویل دهد. همچنین، فروشنده هزینه حمل کالا را تا مقصد مشخص شده پرداخت می‌کند. در این توافق خطر آسیب یا از دست رفتن محموله از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. به محض تحویل کالا به حامل، فروشنده فقط مسئول ترتیب حمل و نقل تا مقصد می‌باشد و مسئولیت بیمه کردن کالا در طول حمل و نقل را ندارد.

چنانچه چندین حامل در پروسه وجود داشته باشد، مسئولیت‌ها و هزینه‌ها پس از تحویل به اولین حامل، به خریدار منتقل می‌شود. به طور مثال، اگر محموله‌ی یک کامیونِ حامل در مسیر رسیدن به فرودگاه و تحویل بار به دومین حامل یعنی باربری هوایی، در حادثه‌ای آسیب ببیند، اگر خریدار کالا را بیمه نکرده باشد، فروشنده مسئول خسارت نمی‌باشد زیرا کالاها قبلاً به اولین حامل، یعنی کامیون، منتقل شده است.

برای کاهش این خطر، خریدار می‌تواند توافق حمل و نقل و بیمه پرداخت شده به (CIP) را در قرارداد خود مدنظر قرار دهد، با این توافق که فروشنده نیز کالاها را در طول حمل و نقل بیمه می‌کند.

هزینه‌های Carriage Paid To در حمل و نقل بین‌المللی؛ بارگیری و تخلیه (THC)

در مورد CPT، قیمت اعلامی توسط فروشنده معمولاً شامل هزینه‌های مربوط به بارگیری و تخلیه (THC) و مالیات‌های صادرات، در نرخ کلی حمل و نقل می‌باشد. برای جلوگیری از بروز ابهامات یا هزینه‌های غیرمنتظره، توصیه می‌شود خریداران درباره‌ی اینکه آیا هزینه THC در قیمت CPT محاسبه شده است یا خیر، در زمان عقد قرارداد با فروشنده و شرکت حمل و نقل، روشن‌سازی کنند.

حامل در CPT کیست؟

حامل در یک قرارداد CPT می‌تواند نهادی باشد که به صورت مستقیم مسئولیت حمل و نقل فیزیکی محموله را بر عهده دارد (مانند شرکت حمل و نقل دریایی، خدمات بار هوایی، یا ارائه‌دهنده خدمات لجستیک) یا یک شخصی که توسط فروشنده برای انجام حمل و نقل استخدام شده است.

تعهدات فروشنده در قرارداد CPT

• تحویل محموله، فاکتور تجاری و مدارک مربوطه
• بسته‌بندی صادراتی و علامت‌گذاری محموله
• ارائه‌ی مجوزهای صادرات و امور گمرکی
• حمل و نقل پیش از بارگیری و تحویل
• هزینه‌ی بازرسی قبل از حمل
• هزینه‌های بارگیری
• هزینه‌ی تحویل در مقصدِ مشخص شده
• ارائه‌ی مدارک تحویل به خریدار

تعهدات خریدار در قرارداد CPT

• پرداخت هزینه کالاها به‌طوری که در قرارداد فروش مشخص شده است
• انجام امور و رسیدگی به مقررات و گمرکات واردات و پرداخت گمرکات
• هزینه تأیید قبل از حمل و نقل واردات
• خریدار باید هزینه‌های گمرکی را در مقصد پرداخت کند.

مزایا و معایب Carriage Paid To (CPT)

در بررسی مزایا و معایب قرارداد Incoterm CPT این نکته که کدام یک از طرف قرارداد هستید، فروشنده یا خریدار؟ حال بسته به پاسخ به این سوال می‌توان گفت:

• برای خریدار، حمل و نقل کالا را با خطر کمتری مواجه می‌کند. زیرا فروشنده تا زمانی که کالا به دست حامل نرسیده است، مسئول هر گونه ضرر یا صدمه است.
• مزیت دیگر CPT نیز برای خریدار این است که کلیه مراحل مربوط به مدارک و مراحل قانونی حمل و نقل را بر عهده فروشنده قرار می‌دهد. فروشنده باید تمام جوانب قانونی حمل و نقل کالا را انجام دهد، مانند هماهنگی‌های حامل، رسیدگی به امور گمرک و مالیات‌ها و سایر امور مربوط به صادرات کالا.
• این توافق می‌تواند برای فروشنده این مزیت را داشته باشد که خریداران را به خرید کالای او ترغیب می‌کند. به عنوان مثال، اگر خریدار قصد خرید یک محصول را داشته باشد اما به دلیل خطرات حمل و نقل از یک تامین‌کننده‌ی دوردست مردد باشد، ممکن است خرید را انجام ندهد یا از یک تامین‌کننده‌ی نزدیکتر اما خرید کند. اگر تامین کننده مسئولیت هزینه‌های تا رسیدن کالاها به حامل را به عهده بگیرد و خطر را برای خریدار کاهش دهد، خریدار ممکن است نسبت به خرید از او تمایل بیشتری پیدا کند.

اما همانند تمام قواعد و قوانین حمل و نقل بین المللی، قراردادهای CPT هم ایرادات و معایبی برای طرفین قرارداد دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای فروشنده، خطر حمل و نقل محموله افزایش می‌یابد زیرا تا زمانی که کالا تحویل حامل نشده باشد، مسئول هر گونه ضرر یا صدمه فروشنده می‌باشد.
• اگر حامل از طریقی که فروشنده مشخص کرده است کالاها را به مقصد نهایی نرساند، منجر به تأخیر و هزینه‌های اضافی برای فروشنده خواهد شد.
• افزایش خطر برای فروشنده.
• در صورت حمل و نقل از طریق دریا یا هوایی، خطر بیشتری برای خریدار وجود دارد زیرا خریدار از نقطه حامل اولیه، که معمولاً یک کامیون است، مسئولیت خطر را بر عهده می‌گیرد.
• در CPTخریدار مسئولیت رسیدگی به ترانزیت را بر عهده دارد.
• فروشنده مسئولیت بیمه‌ی محموله را ندارد. بنابراین، در صورت وقوع خسارت یا ضرر به کالاها در پروسه‌ی حمل و نقل، خریدار ممکن است با مشکلات بیمه‌ای مواجه شود یا باید خسارت به محموله را خود، متحمل شود.

سخن پایانی

چنانچه با خواندن این مقاله و آشنایی با این نوع از قرارداد اینکوترمز، تمایل به استفاده از قرارداد Carriage Paid To (CPT) در واردات کالاهای مورد نیاز خود دارید، شرکت بازرگانی سپاهان همراه با خدمات یکپارچه واردات از سراسر دنیا، نیاز شما را برآورده خواهد کرد. فرقی نمی‌کند قطعه کوچکی از چین بخواهید وارد کنید یا دستگاهی چند تنی از اروپا؛ بازرگانی سپاهان همراه از لحظه‌ی بازرسی و خرید کالا، تنظیم قرارداد CPT، تا حمل و نهایتاً ترخیص در گمرکات کشور، در کنار شما خواهد بود.

سوالات متداول در مورد CPT