در ابتدای فرایند صادرات و واردات کالاها، یکی از سوالاتی که بسیار پرسیده می شود، این است که کالای تجاری چیست و چه فرقی با کالای غیرتجاری دارد؟ برای دانستن اینکه موضوع، گمرک ایران دسته هایی را مشخص نموده تا تفکیک این دو نوع دسته کالایی به راحتی امکان پذیر باشد.
کالای تجاری چیست؟
کالاهایی که به تشخیص گمرک ایران برای فروش، وارد یا صادر می شوند، اعم از اینکه به همان شکل یا پس از انجام عملیات (تولیدی، تفکیک و بسته بندی) به فروش برسند، کالای تجاری نامیده می شوند. بنابراین تاجر وارد کننده ی کالا، کالاهای تجاری را با توجه به محل های خرید و شرایط مربوطه که قبلاً از طرق مختلف پیش بینی و بررسی کرده است، خریداری می کند. نحوه خرید نیز از طریق بازارهای خارجی، نمایشگاه های بین المللی، بروشورهای تحقیقی و یا از طریق اینترنت انجام می گیرد.
چه کالایی تجاری تلقی نمی شود؟
- کالای تجاری و تولیدی که جهت بررسی و آزمایش فقط در حدی که نمونه تلقی شود، به تشخیص گمرک ایران کالای تجاری به حساب نمی آید.
- ماشین آلات، تجهیزات، اجزا و قطعات مربوط مورد نیاز واحدهای تولیدی که فاقد کارت بازرگانی هستند، اگر به صورت مستقیم توسط خود واحد تولیدی در موقع لزوم و در حد نیاز واحد باشد، با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت در دسته کالاهای تجاری به شمار نمی آید.
- عملیات ورود و صدور کالاهایی که توسط دستگاه های اجرایی صورت می گیرد و دارای ردیف بودجه منطبق با وظایف تعریف شده آن دستگاه اجرایی و در جهت نیل به اهداف آن باشد، جز کالاهای تجاری نبوده و با اطلاع وزارت صنعت و معدن و تجارت (صمت) برای تامین نیاز دستگاه، اقدامات لازم انجام می شود.
می دانید که در هر قانونی، مواردی استثناء و خاص وجود دارد. حوزه بازرگانی خارجی هم از این امر مستثنی نیست. استثنائاتی که تصمیم گیری آنها بر عهده سازمان های ذیصلاح است، موارد زیر هستند:
موارد خاص
- چنانچه وزارت صنعت معدن و تجارت (صمت) تشخیص دهد که واردات کالایی برای عملیات تجاری است، ضمن توقف جریان عملیات ورود، مراتب را به هیئت دولت گزارش می نماید تا در این خصوص تصمیم گیری کنند.
- صادرکنندگان مبتدی در ابتدای فعالیت خود، حداکثر برای یک دوره شش ماهه با دریافت مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت می توانند کالاهایی را صادر کنند.
- وسایل و ملزومات مورد نیاز واحدهای تحقیقاتی، علمی ،پزشکی، آموزشی، آزمایشگاهی، کاتالوگ، بروشور، کتابچه فنی و تجاری کالا، نقشه های فنی و نمونه های فاقد بهای ذاتی یا کالاهای مورد نیاز پیمانکاران و مشاوران با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت کالای تجاری محسوب نمی شوند.
دلیل اهمیت داشتن تجاری بودن یا غیر تجاری بودن کالاها در واردات و صادرات، قوانینی است که در این حوزه وجود دارد و مهم تر از همه منوط به داشتن کارت بازرگانی است. با توجه به اهمیت موضوع کارت بازرگانی، برای عملیات بازرگانی بین المللی، مطلب بعدی را در مورد چگونگی اخذ این کارت اختصاص خواهیم داد.
منبع: کتاب مقررات واردات و صادرات