اخیراً سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد، اعلام کرد که در سال گذشته تنها یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار کالا از مناطق آزاد وارد کشور شده است. این یعنی سهم دودرصدی این مناطق از کل واردات کشور. اما چرا این مناطق از اهداف اولیه خود عقب ماندند؟
به گزارش تجارت‌نیوز، آمار گمرک نشان می‌دهد که کل واردات ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۲ میلیارد دلار بود. از این میان تنها یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار آن به واردات مناطق آزاد تعلق داشت. یعنی سهم دو درصدی این مناطق در کل واردات. رقمی که نشان می‌دهد این مناطق حتی در دستیابی به اهداف اولیه خود ناتوان بوده‌اند.
پیش‌ازاین نیز مرکز پژوهش‌های سازمان برنامه‌وبودجه در گزارشی اعلام کرد که سهم این مناطق در صادرات بین سال‌های ۹۲ تا ۹۹ حتی به یک درصد هم نرسید. بااین‌حال دولت و مجلس همچنان به دنبال راه‌اندازی مناطق جدید هستند. طوری که قرار است پنج شهر مهران، سیستان، بوشهر، اردبیل و اینچه‌برون به این مناطق اضافه شوند.
واردات مناطق آزاد تابع دیپلماسی سیاسی
یک عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: علت اصلی افت واردات در مناطق آزاد به سیاست‌های داخلی بازمی‌گردد.
محمدرضا زهره‌وندی ادامه داد: اساساً باید دیپلماسی سیاسی به اقتصاد و صنعت کمک کند. این دیپلماسی باید موجب رشد اقتصادی، فروش و ارتباطات بیشتر شود. اکنون فعالان بازرگانی ایران فقط می‌توانند با معدود کشورهایی ارتباط برقرار کنند که در شرایط تحریم ما را کنار نگذاشته‌اند.
او افزود: شرکای تجاری یا کشورهای دوست ما اغلب اقتصادی ضعیف‌تر از ایران دارند. به همین خاطر نمی‌توان از طریق آن‌ها رشد چشمگیری در صادرات و واردات مناطق آزاد ایجاد کرد.
زهره‌وندی درباره زیرساخت‌های اقتصادی ایران برای بهبود تجارت توضیح داد: زیرساخت‌ها هم بسیار ضعیف هستند. همین مسئله مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. به‌عنوان‌مثال اگر زیرساخت قوی‌تری برای صادرات داشتیم اکنون می‌توانستیم با روسیه مراودات بهتری ایجاد کنیم.
بر اساس این گزارش، طبق قانون، صادرات و واردات کالاهای صنعتی و تبدیلی از اهم اهداف فعالیت مناطق آزاد است. اما طبق گفته سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی، در سال گذشته این مناطق تنها سهم دو درصدی در واردات کشور داشته‌اند.
