بسیاری از کشورها سیاست‌های منع صادرات و خدمات واردات زیادی را برای تقویت صنایع داخلی و تثبیت قیمت‌ها اعمال می‌کنند. ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های گمرکی در کشور ما نیز به‌طور گسترده‌ای در سال‌های اخیر در تلاش برای رونق تولید و تثبیت قیمت کالاهای داخلی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این مقاله سعی شده است با گردآوری اطلاعاتی از محدودیت‌های گمرکی کالا در کشور، به بررسی این موضوع پرداخته شود.
چرا برخی کالاها ممنوعیت واردات دارند؟
دلایل مختلفی برای ممنوعیت واردات برخی کالاها وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- ملاحظات شرعی و فرهنگی: کالاهایی که با قوانین شرعی و ارزش‌های فرهنگی کشور مغایرت دارند، مانند مشروبات الکلی و کالاهای غیرمجاز فرهنگی.
- حمایت از تولید داخلی: برخی کالاها برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی ممنوع می‌شوند، مانند محصولاتی که مشابه آنها در داخل کشور تولید می‌شوند.
- دلایل بهداشتی و ایمنی: کالاهایی که ممکن است سلامت عمومی را به خطر بیندازند، مانند مواد غذایی غیرمجاز یا داروهای تأییدنشده.
- امنیت ملی: برخی کالاها به دلیل نگرانی‌های امنیتی، مانند تجهیزات جاسوسی یا ابزارهای نظامی خاص، ممنوع هستند.
- حفظ محیط‌زیست: برخی کالاها به دلیل خطرات زیست‌محیطی، مانند مواد شیمیایی مضر یا گونه‌های گیاهی و حیوانی مهاجم، ممنوع می‌شوند.
ممنوعیت های واردات کالا
به طور کلی مطابق با ماده ۱۲۲ قانون امور گمرکی کشور، کالاهای وارداتی منع شده است. واردات برخی کالاها به ایران به‌دلیل مسائل شرعی، قانونی، بهداشتی، امنیتی یا حمایت از تولید داخلی ممنوع است. در ادامه، فهرستی از مهم‌ترین کالاهای ممنوعه وارداتی ارائه می‌شود:
سلاح‌ها و مواد خطرناک
- سلاح‌های گرم و سرد
- مواد منفجره و محترقه
- مواد مخدر و روان‌گردان
محصولات فرهنگی و اخلاقی
- مشروبات الکلی
- وسایل قمار
- فیلم‌ها، تصاویر و نشریات مغایر با شئونات مذهبی و ملی
محصولات کشاورزی و غذایی
- برخی میوه‌ها و سبزیجات مانند گوجه‌فرنگی، خیار، سیب‌زمینی، پیاز، سیر و قارچ
- برخی ماهی‌ها و محصولات دریایی مانند کوسه‌ماهی، سفره‌ماهی و خرچنگ
- برخی گل‌ها مانند میخک، ارکیده و داوودی
محصولات بهداشتی و آرایشی
برخی محصولات آرایشی و بهداشتی که استانداردهای لازم را ندارند
محصولات صنعتی و معدنی
- برخی محصولات شیمیایی و پلیمری
- برخی مصنوعات چوبی و فلزی
سایر موارد
- اشیاء قیمتی مانند طلا، نقره، عتیقه‌جات و سنگ‌های گران‌بها
- برخی لوازم خانگی و اداری
اما علاوه بر این، همانطور که بارها نیز توسط مسئولان کشور بر این موضوع تاکید شده است باید به منظور حمایت از تولید داخلی واردات آن دسته از کالاهایی را که در داخل کشور نیز قابل ساخت هستند، محدود کرد. از سوی دیگر در اوضاع کنونی کشور و با تحریم های جدید آمریکا، دولت و وزارت صنعت سیاست خود را بر مبنای منع واردات بی رویه قرار داده اند، از این رو در سال جاری ممنوعیت واردات ۱۴۲ قلم کالای جدید نیز تایید شده و به این ترتیب تعداد کالاهای ممنوع شده وارداتی از يك هزار و 390 قلم به حدود يك هزار و 530 قلم كالا افزايش یافته است.
خدمات سپاهان همراه: خدمات صادرات
ممنوعیت‌های صادرات کالا
مطابق با ماده ۱۲۶ قانون گمرکی امکان صادرات برای کالاهای زیر وجود نخواهد داشت.
- کالاهایی که صادرات آنها مطابق با شرع اسلام و یا قانون ممنوع شده است.
- اشیا عتیقه و یا میراث فرهنگی که صادرات آنها به تشخیص سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ممنوع شده اند.
- همچنین در جهت حفظ ذخایر ژنتیک یا حفظ محیط زیست کشور، صادرات برخی از محصولات دامی، نباتی و گونه های جانوری ممنوع شده است.
در حال حاضر نیز ممنوعیت های صادراتی کشور در چندین فاز به اجرا در آمده است که در ادامه به هرکدام از آنها اشاره خواهیم کرد.
فاز اول: بعد از انتشار لیستی از ممنوعیت های وارداتی در تیرماه سال97 در فاز اول فهرستی از ۱۵۹ کالایی که با ممنوعیت صادراتی روبه رو شدند، نیز اعلام گردید و با صدور این دستورالمعل موج تازه ای از ممنوعیت ها در بخش صادرات کشور به راه افتاد.
فاز دوم: به منظور کوتاه کردن دست سودجویان، در فاز دوم منع صادراتیِ 18 قلم کالای کشاورزی نیز به گمرکات کشور ابلاغ شد. براساس دستورالعمل اجرایی در فاز دوم اقلامی همچون ذرت،گندم، آرد، جو، جو دوسر، دانه های روغنی، روغن خام، روغن پالم، یونجه، کاه و کلش، پودر ماهی و گوشت، انواع سبوس،کنجاله سویا، سایر کنجاله ها، تفاله ها، خوراک آبزیان ، افزودنی خوراک آبزیان و … در لیست ممنوعیت های صادراتی قرار گرفته اند.
فازسوم: در فاز سوم و در شهریورماه 97 صادرات 7 قلم کالای دیگر نیز ممنوع اعلام شد. در این فاز صادرات انواع کاغذ، شیرخشک، انواع تیشو،چای فله‌ای،کره بسته‌بندی،لاستیک و تایر فرسوده ممنوع گردید.
فاز چهارم: در فاز چهارم مطابق با بخشنامه اعلامی،انواع دفترچه مشق و حسابداری، شکر خام و شکر سفید،جوال و کیسه برای بسته‌بندی،انواع پودرهای مشتقات شیر، آب پنیر،کازئین،انواع لاستیک سبک و سنگین و مرغ زنده و گوشت مرغ به لیست ممنوعه های صادراتی اضافه شد که البته اخیرا صادرات مرغ زنده و گوشت مرغ آزاد شده است.
فاز پنجم: در این فاز نیز ممنوعیت صادرات تعدادی از کالاها نظیر گوشت منجمد و گرم تولید داخل یا وارداتی (با دلار ۴۲۰۰ تومانی) و دفترچه تحصیلی به گمرکات سراسر کشور ابلاغ گردید. البته همزمان با همین ممنوعیت یعنی در مهرماه 97، وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخشنامه دیگری، از رفع ممنوعیت صادرات انواع کاغذ بسته بندی و کاغذ تیشو خبر داد.
فاز ششم: فاز ششم ممنوعیت های صادراتی مربوط به ممنوعیت صادرات سیب درختی و پرتقال در پایان سال 97 بود که به منظور کنترل قیمت میوه در ایام عید، صادرات سیب درختی و پرتقال از تاریخ ۱۵/۱۲/۹۷ لغایت ۱۵/۰۱/۹۸ ممنوع گردید.
فاز هفتم: در سال جاری نیز وزارت صنعت با هدف مدیریت و تنظیم بازار داخلی، طی یک ابلاغیه به گمرکات کشور، صادرات سیب زمینی و پیاز را از 15 فروردین 98 تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرده است.
به‌روزرسانی‌های اخیر
سال ۱۴۰۲: بر اساس بخشنامه‌های جدید، صادرات برخی اقلام توسط پیله‌وران، مرزنشینان و شرکت‌های تعاونی آنها تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شد. این اقلام شامل محصولات فولادی، فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی می‌باشد. sharghdaily.com
سال ۱۴۰۳: وزارت جهاد کشاورزی فهرست ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های صادراتی محصولات کشاورزی و فرآورده‌های آن را اعلام کرد. این ممنوعیت‌ها شامل محصولاتی نظیر کره و چربی، حبوبات، خامه و خرما است. isna.ir+1otaghiranonline.ir+1
لازم به ذکر است که این ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها به‌منظور جلوگیری از کمبود و تنظیم بازار داخلی اعمال شده‌اند. با توجه به تغییرات مداوم در سیاست‌های تجاری، توصیه می‌شود صادرکنندگان و فعالان اقتصادی همواره از منابع رسمی و به‌روز برای اطلاع از مقررات جاری استفاده نمایند.
نکات کلیدی برای واردات قانونی
- بررسی قوانین گمرکی: قبل از خرید از سایت‌های خارجی، حتماً لیست کالاهای ممنوعه واردات را بررسی کنید.
- دریافت مجوزهای لازم: برای برخی کالاها مانند تجهیزات الکترونیکی یا داروها، ممکن است نیاز به مجوزهای خاص داشته باشید.
- مشاوره با شرکت‌های بازرگانی: شرکت‌هایی مانند سپاهان همراه می‌توانند به شما در فرآیند واردات قانونی و آگاهی از محدودیت‌ها کمک کنند.
- اطلاع از هزینه‌های گمرکی: علاوه بر محدودیت‌ها، باید از هزینه‌های گمرکی و تعرفه‌های واردات نیز آگاه باشید.
- توجه به استانداردهای بین‌المللی: کالاهایی که وارد می‌کنید باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی همخوانی داشته باشند.
- پیگیری وضعیت سفارش: پس از ثبت سفارش و خرید از سایت‌های خارجی، پیگیری مراحل حمل‌ونقل و ترخیص کالا بسیار اهمیت دارد.
نقش سپاهان همراه در تسهیل واردات
سپاهان همراه با سال‌ها تجربه در حوزه واردات و صادرات، خدمات متنوعی را برای تسهیل فرآیند تجارت بین‌المللی ارائه می‌دهد. از جمله این خدمات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشاوره تخصصی: ارائه راهنمایی درباره قوانین گمرکی و انتخاب بهترین روش واردات.
- حمل‌ونقل بین‌المللی: مدیریت حمل‌ونقل کالا از کشورهای مختلف به ایران.
- ترخیص کالا: انجام تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک با سرعت و دقت بالا.
- خدمات انبارداری: ارائه خدمات انبارداری مطمئن برای نگهداری کالاها.
- پشتیبانی مشتری: ارائه پشتیبانی در تمامی مراحل واردات تا تحویل کالا.
مجموعه سپاهان همراه با ارائه راهکارهای هوشمند، سریع و دقیق، به شما کمک می‌کند تا فرآیند خرید از سایت‌های خارجی را با اطمینان کامل انجام دهید.
جمع بندی
ممنوعیت واردات و صادرات کالا در ایران به منظور حمایت از تولید داخلی، تثبیت قیمت‌ها و حفظ منابع ملی اعمال می‌شود. کالاهای وارداتی ممنوع شامل اقلامی خلاف شرع اسلام، قوانین گمرکی، یا مرتبط با امنیت ملی هستند. همچنین، صادرات کالاهایی مانند آثار فرهنگی، ذخایر ژنتیکی و برخی محصولات کشاورزی نیز محدود شده است. این ممنوعیت‌ها در قالب چندین فاز اجرایی شده‌اند تا از سوءاستفاده‌ها و واردات یا صادرات غیرضروری جلوگیری شود. شرکت‌های فعال در زمینه ترخیص و واردات کالا می‌توانند به صادرکنندگان و واردکنندگان در اجرای قوانین و کاهش موانع کمک کنند.
