بعد از انقلاب اسلامی ایران شاهد تغییرات مهم و اساسی در سیستم صادرات و واردات کشور بوده ایم به طوری که به گفته محمود بهشتیان مشاور عالی رئیس کل گمرک در حالی که میانگین بازرسی از کالاهای ورودی در گمرکات معتبر دنیا سه درصد است، این شاخص در ایران به 99 درصد رسیده است.
امروزه ضرورت وجود شرکت های بازرسی کالا در امر صادرات و واردات و به طور کلی تجارت بین الملل بر کسی پوشیده نیست. همانطور که می دانید یک سری از کالاهای وارداتی نیازمند استاندارد های اجباری هستند به همین منظور مطابق با تعرفه و نظر سازمان استاندارد کشور، بازرسی آنها قبل از ترخیص ضروری است بنابراین خریدار موظف است شرکت بازرسی کننده را معرفی و هزینه را به عهده بگیرد.
همچنان با شرکت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخیص کالا ، واردات کالا از چین ، واردات کالا از دبی و حمل هوایی و حمل دریایی کالا همراه باشید.
وظایف شرکت های بازرسی کالا
بازرسی های کالا، دربردارنده تمامی فعالیت هایی است که شرکت بازرسی کننده به جهت مشخص کردن کیفیت و کمیت کالا انجام می دهد. از سوی دیگر شرکت های بازرسی کننده باید از صلاحیت کامل فنی و علمی برخوردار باشند و بتوانند در عین رازداری و امانتداری ، به وسیله نیروی انسانی ماهر خود گزارش دقیق فنی از بازرسی کالا ارائه بدهند. چگونگی زمان و مکان بازرسی کالا در اعتبارات اسنادی باید به طور دقیق عنوان شود، چرا که در صورت نبودن این الزامات کالا اجازه ترخیص از گمرک را ندارد به همین منظور مابین مشتری و سازمان بازرسی كننده سندی در خصوص موضوع بازرسی منعقد خواهد شد که شامل سفارش بازرسی، كارمزد بازرسی، نحوه پرداخت آن و نوع تسهیلات و تعهدات طرفین می باشد.
از سوی دیگر به منظور بررسی کالا، کلیه مشخصاتی که در سند سفارش بازرسی کالا مطرح شده است از كميت و كيفيت کالا گرفته تا بسته بندی و موارد دیگر در نظر گرفته می شود و هرگونه تغييرات در زمینه این مشخصات باید بلافاصله توسط شرکت های ترخیص به اطلاع شركت بازرسی کالا برسد. لازم به ذکر است خريدار باید حدود تعیین شده بازرسی را به اطلاع فروشنده و یا سازنده کالا اطلاع دهد و فروشنده نیز موافقت خود بر انجام امور بازرسی را بپذیرد در غیر اینصورت هیچ مسئولیتی بر عهده شرکت بازرسی نمی باشد.
شرکت بازرسی کننده، بازرسی کالا را بر اساس حدود بازرسی مشخص شده می تواند در هر موقعیتی مثل محل توليد، بسته بندی، انبار فروشنده، گمرك يا بندر مبداء و يا بندر مقصد انجام دهد. همچنین می بایست کلیه اقدامات لازم به جهت ایمنی بازرس کالا به وسیله فروشنده صورت گیرد و در صورت وجود هر گونه خطر مراتب به اطلاع شرکت بازرسی کالا گزارش شود.
مدت زمان تحویل تمام اسناد و مدارک مد نظر خریدار نظیر بروشور، نقشه، مشخصات فني و غيره به شرکت بازرسی کننده کالا حداقل دو هفته قبل از بازرسی کالاست اگر مدارک نام برده شده در زمان معین شده به وسیله خريدار یا نماینده آن به شركت بازرسی كننده کالا تحویل داده نشود، اين مدارك ملاك انجام بازرسی قرار نگرفته و بنابراین شركت بازرسی مسئوليتی در برابر آن نخواهد داشت.
همچنین چنانچه نوع بسته بندی حساس است بایستی مشخصات و ویژگی های دقيق بسته بندی مورد قبول خریدار در مدارك خريد عنوان شود وگرنه استانداردها و عرف جاری سازنده يا فروشنده ملاك انجام بازرسی کالا خواهد بود. بعد از صادر شدن گواهينامه بازرسی کالا، در صورتی که نحوه ديگری در اعتبار اسنادی يا قرارداد خريد تعيين نشده باشد این گواهینامه به ذينفع اعتبار اسنادی تحويل داده می شود.
شركت های بازرسی کالا وظیفه دارند تمامی امور بازرسی محول شده به خود را با دقت و مهارت لازم انجام دهند و در صورت پدیدار شدن هرگونه اختلاف، هر دو طرف می بایست با استفاده از مذاكره نسبت به حل و فصل اختلاف پیش آمده اقدام کنند وگرنه مراجع قانونی در كشور باید به این اختلاف رسیدگی نمایند. شركت بازرسی كننده کالا و کارکنان آن افرادی با شخصيت مستقل بوده و خريدار، فروشنده، بانك و يا هر شخص حقيقی و حقوقی دیگر به جز با داشتن حكم قانونی نمی توانند شركت بازرسی كننده کالا را نسبت به صدور گواهینامه منع يا مجبور نمايند.
به طور کلی به منظور دریافت گواهینامه استاندارد دو روش وجود دارد:
در روش اول واردکننده کالا برای دریافت گواهینامه استاندارد (COC) قبل از حمل و یا رسیدن کالا به مقصد باید کلیه اسناد مورد نیاز نظیر اظهارنامه عرضه کننده، اظهارنامه تولید کننده، تائیدیه انطباق، گواهی بازرسی کالا COI، گواهی های آزمايشگاهی TR، پروفرما اینویس، اوراق ثبت سفارش و اعتبار اسنادی را به موسسه استاندارد ارائه دهد.
اما روش دوم مربوط به بعد از رسیدن کالا به گمرک می شود که در این روش کارشناسان استاندارد یا گمرک از کالای وارداتی نمونه برداری کرده و به یکی از آزمایشگاه های مورد تایید موسسه استاندارد ارسال می نمایند و در صورت انطباق برای آنها COC صادر خواهد شد.
به آن دسته از کالاهای وارداتی که نیازمند استاندارد اجباری هستند پس از بازرسی بر اساس روش های سازمان استاندارد، گواهی COI مربوطه ارائه خواهد شد، بنابراین COI یک گواهی اساسی در جهت ترخیص کالاهای نیازمند استاندارد اجباری به حساب می آید. فهرست كالاهاي وارداتي که مشمول رعايت مقررات استاندارد اجباری هستند شامل شیر، خامه، شیرخشک، چای سیاه، کره، پنیر، برنج ،گندم ،جو، روغن زیتون و غیره است.
همچنین از رایج ترین روش های بازرسی کالا، PSI یا همان بازرسی قبل از حمل کالا است. در این روش شرکت های بازرسی کالا کشور مقصد را وارد عمل می کنند و این کشور کالاهای وارداتی را قبل از حمل مورد بازرسی قرار می دهد. فهرست شرکت های مورد تایید برای بازرسی کالاهای وارد شده توسط سازمان استاندارد ارائه شده و به طور پیوسته نیز به روزرسانی می شود. خریدار تنها به وسیله این گواهی است که می تواند از انطباق سایر مشخصات کمی و کیفی کالا با قرارداد فروش مطمئن شود. بازرسی در این روش ممکن است از شروع بسته بندی کالا و حین آن تا موقع بارگیری کالا برای انتقال به مقصد ادامه یابد البته اغلب بازرسی ها از بسته های آماده جهت صدور انجام گرفته و سپس گواهی بازرسی صادرمی شود.
از دیگر گواهی های بازرسی که توسط شرکت بازرسی به واردکننده کالا ارائه می شود عبارتند از :
(VIC) یا گواهی بازرسی ظاهری، (CL) یا گواهی مويد نامه، (PVC) یا گواهی تعيين ارزش، (CSC) یا گواهی رضايت مندی مشتری، (SIC) یا گواهی بازرسی ماهوی کالا، (CC) گواهی راه اندازی، (PL) یا گواهی بسته بندی و (TR) یا گواهی های آزمايشگاهی.
البته سازمان های بازرسی بین المللی خدمات دیگری مانند بازرسی کالا حین ساخت و بازرسی نظارت بر حمل و بارگیری کالا و نظارت بر تخلیه کالا (استریپ کالا و استافینگ کالا) را نیز انجام می دهند و به منظور حفظ منافع تاجران و واردکنندگان کالا به بازرسی تعیین ارزش و تایید پروفرما و بررسی اصالت تولید کننده یا فروشنده نیز می پردازند که این نوع بازرسی برای انجام عملیات اعتباری در حجم گسترده لازم خواهد بود. بعد از انجام کلیه حدود و دامنه بازرسی سندی تحت عنوان گواهینامه بازرسی بر روی سربرگ رسمی سازمان بازرسی كننده صادر می شود که این سند نشان دهنده انطباق كمیت، كیفیت، بسته بندی و دیگر مشخصات كالای بازرسی شده با مشخصات مندرج در مدارك خرید است.
