لجستیک چیست؟ (انواع، قوانین و…)

یکی از مهم‌ترین اصطلاحاتی که امروزه در بخش‌های مختلفی از بازار شنیده می‌شود لجستیک است لجستیک در واقع بخشی از زنجیره تأمین یا همان Supply Chain است. زنجیره تأمین شامل مجموعه تمام فعالیت‌هایی است که یک سازمان برای ارائه خدمات یا کالا به مشتریان نیاز دارد. به مدیریت‌کردن فرایند جمع‌آوری کالا، ذخیره و انبارداری کالا و انتقال آن‌ها از مبدأ به مقصد، لجستیک گفته می‌شود. اطلاع داشتن از لجستیک بازار، باعث می‌شود تا افراد بتوانند کسب‌وکار خود را بهبود بخشند.

خدمات سپاهان همراه: حمل و نقل بین المللی

تعریف لجستیک و ارتباط آن با زنجیره تأمین

لجستیک به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که در جهت مدیریت و هماهنگی جریان مواد، اطلاعات و خدمات از نقطه تولید تا مصرف نهایی انجام می‌شود. این فعالیت‌ها شامل تأمین مواد اولیه، انبارداری، حمل‌ونقل، توزیع و بازگشت محصولات است. ارتباط تنگاتنگ لجستیک با زنجیره تأمین به این معناست که بدون یک سیستم لجستیکی کارآمد، زنجیره تأمین نمی‌تواند به طور مؤثر عمل کند. لجستیک، بهینه‌سازی هر مرحله از این زنجیره را تضمین می‌کند و نقش حیاتی در تحویل به‌موقع و باکیفیت کالاها به مشتریان دارد.

اهمیت لجستیک در کسب‌وکارهای مدرن

در دنیای رقابتی امروز، اهمیت لجستیک در کسب‌وکارها بیش‌ازپیش مشهود است. لجستیک به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، بهبود مدیریت انبارها، و افزایش سرعت تحویل کالاها به مشتریان، مزیت رقابتی کسب کنند. همچنین، لجستیک نقش کلیدی در افزایش رضایت مشتری و حفظ مشتریان دارد، زیرا تحویل به‌موقع و کیفیت محصولات تأثیر مستقیم بر تجربه مشتریان دارد. به‌علاوه، در کسب‌وکارهای مدرن، لجستیک سبز و پایدار نیز اهمیت بیشتری یافته است، چرا که شرکت‌ها به دنبال کاهش اثرات زیست‌محیطی و بهبود مسئولیت‌های اجتماعی خود هستند.

آشنایی با انواع لجستیک

انواع متفاوتی از فرایندهای لجستیکی وجود دارند که شامل فعالیت‌هایی از تحویل کالا از تأمین‌کننده تا مشتری نهایی می‌شوند. لجستیک جنبه‌های خدمات مختلفی را ارائه می‌دهد و جز اصلی زنجیره تأمین به‌حساب می‌آید. در ادامه به انواع مختلف لجستیک اشاره شده:

1. لجستیک تولید  (PRODUCTION LOGISTICS)

لجستیک تولید به مدیریت دقیق جریان مواد و اطلاعات از مرحله تأمین مواد اولیه تا تولید نهایی محصولات اشاره دارد. این فرایند نقش حیاتی در بهینه‌سازی زنجیره تأمین دارد و باعث می‌شود که مواد اولیه به‌موقع به خط تولید برسند، تأخیرات کاهش یابد، و تولید با بالاترین کیفیت انجام شود. اهمیت لجستیک تولید در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در تولیدات صنعتی بسیار بالاست.

لجستیک تولید با چالش‌های مختلفی مانند: نوسانات در تأمین مواد اولیه، تغییرات ناگهانی در تقاضا، و مشکلات هماهنگی میان بخش‌های مختلف تولید مواجه است.

2. لجستیک معکوس  (REVERSE LOGISTICS)

لجستیک معکوس (REVERSE LOGISTICS) به فرایند بازگشت کالاها از مشتری به تولیدکننده یا مراکز بازیافت اشاره دارد. این فرایند زمانی رخ می‌دهد که کالاها به دلایل مختلفی مانند: معیوب‌بودن، بازیافت، یا بازسازی به چرخه تولید بازگردانده می‌شوند. لجستیک معکوس علاوه بر کاهش ضایعات و استفاده مجدد از مواد، به کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتریان کمک می‌کند. فرایندهای مرجوع کالا و بازیافت در لجستیک معکوس شامل جمع‌آوری، بررسی کیفیت، تعمیر یا بازسازی، و بازیافت مواد است. این فرایندها باهدف کاهش ضایعات و بهینه‌سازی استفاده از منابع انجام می‌شوند.

مزایای استفاده از لجستیک معکوس برای کسب‌وکارها

استفاده از لجستیک معکوس برای کسب‌وکارها مزایای زیادی دارد، از جمله کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، و بهبود تصویر برند. این فرایندها همچنین به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا با رعایت استانداردهای محیط زیستی و مسئولیت‌های اجتماعی، در جهت حفظ منابع طبیعی و کاهش ضایعات گام بردارند.

3. لجستیک سبز  (GREEN LOGISTICS)

لجستیک سبز به استفاده از روش‌ها و فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست در فرایندهای لجستیکی گفته می‌شود. این نوع لجستیک باهدف کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی مانند: کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش ضایعات، به کار گرفته می‌شود. برای کاهش اثرات زیست‌محیطی در لجستیک، از روش‌های مختلفی مانند استفاده از وسایل نقلیه پاک، بهینه‌سازی مسیرهای حمل‌ونقل، استفاده از بسته‌بندی‌های قابل‌بازیافت، و به‌کارگیری تکنولوژی‌های پیشرفته برای مدیریت انرژی استفاده می‌شود. ضرورت لجستیک سبز در دنیای امروز به دلیل افزایش نگرانی‌ها درباره تغییرات آب‌وهوا و آلودگی محیط‌زیست بیشتر شده است.

4. لجستیک توزیع  (DISTRIBUTION LOGISTICS)

لجستیک توزیع به فرایند مدیریت جریان کالاها از محل تولید تا مصرف‌کننده نهایی اشاره دارد. این فرایند شامل انبارداری، مدیریت موجودی، حمل‌ونقل، و تحویل کالا به مشتریان است. استراتژی‌های بهینه‌سازی در لجستیک توزیع شامل استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای مدیریت موجودی، بهینه‌سازی مسیرهای حمل‌ونقل، و کاهش زمان تحویل است. همچنین هدف لجستیک توزیع، تحویل کالاها در زمان مناسب و به مکان‌های درست با کمترین هزینه ممکن است.

لجستیک توزیع با چالش‌هایی مانند: نوسانات تقاضا، مدیریت موجودی، و هماهنگی میان بخش‌های مختلف زنجیره تأمین مواجه است. برای مدیریت این چالش‌ها، استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین، تحلیل داده‌ها، و بهبود فرایندهای داخلی ضروری است.

5. لجستیک نظامی  (MILITARY LOGISTICS)

لجستیک نظامی به فرایند تأمین و توزیع منابع و تجهیزات لازم برای نیروهای نظامی در عملیات مختلف اشاره دارد. اهمیت لجستیک نظامی در تضمین موفقیت عملیات نظامی به دلیل تأمین به‌موقع و کارآمد منابع ضروری است. بدون لجستیک قوی، حتی بهترین استراتژی‌های نظامی نیز ممکن است شکست بخورند.

6. لجستیک اضطراری  (Emergency Logistics)

لجستیک اضطراری به مجموعه‌ای از فرایندها و اقدامات اشاره دارد که در شرایط بحرانی و فوریتی برای تأمین نیازهای ضروری صورت می‌گیرد. این نوع لجستیک زمانی کاربرد دارد که وقایعی همچون بلایای طبیعی، بحران‌های انسانی یا حوادث غیرمترقبه رخ می‌دهد و نیاز به انتقال سریع کالاها، خدمات و تجهیزات به مناطق آسیب‌دیده وجود دارد. لجستیک اضطراری به دلیل سرعت و دقتی که نیاز دارد، نقش حیاتی در مدیریت بحران‌ها و کاهش خسارات ایفا می‌کند.

7. لجستیک کسب‌وکار  (BUSINESS LOGISTICS)

لجستیک در کسب‌وکارهای خرده‌فروشی به مدیریت فرایندهایی نظیر تأمین، انبارداری، توزیع و تحویل کالاها به مشتریان اشاره دارد. باتوجه‌به رقابت شدید در بازارهای خرده‌فروشی، بهینه‌سازی لجستیک برای کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت تحویل و بهبود تجربه مشتریان امری حیاتی است. این فرایند شامل استفاده از فناوری‌های مدرن، مدیریت دقیق موجودی و به‌کارگیری استراتژی‌های حمل‌ونقل مؤثر است. همچنین مدیریت لجستیک در تجارت الکترونیک شامل فرایندهایی از جمله پردازش سفارشات، انبارداری، بسته‌بندی و ارسال کالاها به مشتریان است. سرعت و دقت در این فرایندها می‌تواند تجربه خرید آنلاین مشتریان را بهبود بخشد و باعث افزایش رضایت و وفاداری آن‌ها شود.

8. لجستیک کلان (Macro Logistics)

لجستیک کلان به مدیریت و برنامه‌ریزی فرایندهای لجستیکی در سطح کلان اشاره دارد که شامل هماهنگی زنجیره تأمین در مقیاس بزرگ، مانند صنایع بزرگ و مناطق جغرافیایی گسترده است. این نوع لجستیک به بهینه‌سازی توزیع منابع، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و افزایش کارایی در سطح اقتصاد کلان کمک می‌کند. در اقتصادهای پیشرفته، لجستیک کلان نقش مهمی در افزایش رقابت‌پذیری و توسعه اقتصادی دارد.

برای مدیریت موفق لجستیک کلان، استراتژی‌هایی مانند یکپارچه‌سازی زنجیره تأمین، استفاده از فناوری‌های پیشرفته در مدیریت اطلاعات و بهینه‌سازی مسیرهای حمل‌ونقل ضروری است. این استراتژی‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با هماهنگی بیشتر بین اجزای مختلف زنجیره تأمین، هزینه‌ها را کاهش داده و سرعت و دقت در توزیع کالاها را افزایش دهند.

9. لجستیک عمده (MACRO LOGISTICS)

لجستیک ماکرو به معنای مدیریت و برنامه‌ریزی فرآیندها، منابع و عملیات بزرگ‌تر و سیستمی‌تر در زمینه حمل و نقل، توزیع، انبارداری و فرآوری کالاها است. این مفهوم به دامنه‌ای از فعالیت‌ها اشاره دارد که در طول زنجیره تامین و توزیع، کنترل و مدیریت تمامی مراحل از تولید تا مصرف را دربرمی‌گیرد.

لجستیک ماکرو به وسیله برنامه‌ریزی دقیق، استفاده بهینه از منابع و هماهنگی موثر در سطح کلان تلاش می‌کند تا کالاها به مقصد نهایی خود منتقل شوند. این شامل تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مانند انتخاب مسیرهای حمل و نقل، تعیین مکان‌های انبارها، تخصیص منابع مالی و انسانی، مدیریت ریسک‌ها و پیش‌بینی نیازهای بازار در طول زمان است.

در کل، لجستیک ماکرو تلاش می‌کند با بهره‌گیری از استراتژی‌های بهینه، کارایی در توزیع و انتقال کالاها را بالا ببرد و به کاهش هزینه‌ها و بهبود فرآیندهای تامین و توزیع کمک کند.

10. لجستیک خرد (Micro Logistics)

لجستیک خرد به مدیریت و بهینه‌سازی فرایندهای لجستیکی در سطح کوچک‌تر و درون‌سازمانی اشاره دارد. برخلاف لجستیک ماکرو که به سطح کلان و بین‌المللی می‌پردازد، لجستیک خرد تمرکز خود را بر فرایندهای داخلی، نظیر مدیریت موجودی، انبارداری و حمل‌ونقل درون‌سازمانی دارد. مدیریت دقیق موجودی‌ها، بهینه‌سازی فرایندهای انبارداری و کاهش زمان تحویل از جمله کاربردهای مهم لجستیک خرد در صنایع کوچک است. با بهره‌گیری از این نوع لجستیک، صنایع کوچک می‌توانند هزینه‌های عملیاتی خود را کاهش داده و با سرعت بیشتری به نیازهای مشتریان پاسخ دهند.

لجستیک خرد با چالش‌هایی مانند محدودیت منابع، پیچیدگی در مدیریت موجودی‌ها و نیاز به‌دقت بالا در فرایندها مواجه است. اما درعین‌حال، مزایای قابل‌توجهی مانند کاهش هزینه‌ها، بهبود بهره‌وری و افزایش سرعت پاسخگویی به نیازهای مشتریان نیز دارد. برای غلبه بر چالش‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و آموزش مداوم کارکنان می‌تواند مفید باشد.

11. لجستیک خدمات (Service Logistics)

لجستیک خدمات به مدیریت و بهینه‌سازی فرایندهای لجستیکی مرتبط با ارائه خدمات به مشتریان اشاره دارد. این نوع لجستیک شامل فرایندهایی مانند تعمیر و نگهداری، پشتیبانی فنی و خدمات پس از فروش است. هدف لجستیک خدمات، بهبود تجربه مشتری و افزایش رضایت آنان از طریق ارائه خدمات سریع و کارآمد است.

لجستیک در خدمات پس از فروش نقش مهمی در حفظ و افزایش رضایت مشتریان دارد. مدیریت کارآمد فرایندهایی نظیر تعمیر و نگهداری، تأمین قطعات یدکی و پاسخگویی به نیازهای مشتریان پس از خرید، می‌تواند تجربه مشتریان را بهبود بخشد و باعث افزایش وفاداری آنان شود. این نوع لجستیک نیازمند هماهنگی دقیق بین تیم‌های فنی و مدیریت موجودی است.

12. لجستیک حمل‌ونقل (Transportation Logistics)

لجستیک حمل‌ونقل یکی از بخش‌های حیاتی زنجیره تأمین است که نقش مهمی در انتقال کالاها از مبدأ به مقصد ایفا می‌کند. این نوع لجستیک به برنامه‌ریزی و مدیریت مسیرهای حمل‌ونقل، انتخاب وسایل نقلیه مناسب و بهینه‌سازی فرایند حمل‌ونقل برای کاهش هزینه‌ها و زمان تحویل می‌پردازد. کارایی لجستیک حمل‌ونقل به طور مستقیم بر عملکرد کل زنجیره تأمین تأثیر می‌گذارد.

لجستیک حمل‌ونقل شامل انواع مختلفی از روش‌های حمل‌ونقل مانند: حمل‌ونقل جاده‌ای، دریایی، هوایی و ریلی است. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب روش مناسب بستگی به نوع کالا، مسافت و زمان تحویل دارد. ترکیب مناسب این روش‌ها در حمل‌ونقل چندوجهی می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

14. لجستیک سلامت (Health Logistics)

لجستیک سلامت یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های لجستیک است که با اطمینان از دسترسی به داروها، تجهیزات پزشکی و سایر ملزومات حیاتی، نقش کلیدی در حفظ و ارتقای سلامت عمومی ایفا می‌کند. این نوع لجستیک به مدیریت مؤثر زنجیره تأمین در صنعت سلامت، از تولید تا توزیع و مصرف محصولات بهداشتی و درمانی، می‌پردازد. لجستیک سلامت با تضمین تحویل به‌موقع و ایمن داروها و تجهیزات به مراکز درمانی، به بهبود کیفیت خدمات درمانی و نجات جان افراد کمک می‌کند.

مدیریت زنجیره تأمین دارو به فرایند هماهنگی و نظارت بر تأمین، ذخیره‌سازی و توزیع داروها اشاره دارد. این فرایند شامل مراحل مختلفی از تأمین مواد اولیه تا تحویل نهایی داروها به داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها است. کارایی لجستیک در این زنجیره به کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از فاسدشدن داروها و افزایش دسترسی به داروهای حیاتی منجر می‌شود.

15. لجستیک ساخت‌وساز (Construction Logistics)

لجستیک ساخت‌وساز به مدیریت مؤثر و کارآمد جریان مواد، تجهیزات و نیروی کار در پروژه‌های ساخت‌وساز اختصاص دارد. این نوع لجستیک به بهینه‌سازی فرایندها و کاهش هدررفت‌ها در پروژه‌های ساختمانی کمک می‌کند و تضمین می‌کند که مواد و تجهیزات در زمان و مکان مناسب در دسترس قرار گیرند. کارایی در لجستیک ساخت‌وساز می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در پروژه‌های ساختمانی منجر شود.

16. لجستیک رویداد (Event Logistics)

لجستیک رویداد به فرایند برنامه‌ریزی و مدیریت تمامی جنبه‌های مرتبط با اجرای یک رویداد، از جمله حمل‌ونقل، تجهیزات، و نیروی کار می‌پردازد. این نوع لجستیک نقش حیاتی در موفقیت رویدادها دارد، زیرا هماهنگی دقیق و اجرای به‌موقع تمامی مراحل، از ابتدا تا پایان، برای رضایت شرکت‌کنندگان و برگزارکنندگان ضروری است. لجستیک رویداد به‌ویژه در رویدادهای بزرگ مانند کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

7 قانون طلایی در لجستیک

1. محصول مناسب (Right Product): محصول باید همان چیزی باشد که مشتری سفارش داده است و این یکی از الزامات اولیه ثبت سفارش توسط مشتری است. سفارش‌های ثبت شده نباید جایگزین محصولات دیگر شوند.
2. کیفیت مناسب (Right Quality): کیفیت محصول یکی دیگر از اجزای کلیدی در لجستیک است. استانداردهای مختلفی برای کالاهای مختلف وجود دارد که مشتری در ازای پرداختی که انجام می‌دهد، تقاضا می‌کند. کیفیت یک محصول نباید باعث نارضایتی مشتریان شود.
3. کمیت مناسب (Right Quantity): کمیت مناسب، حجمی است که مشتری سفارش داده است. دریافت کمتر یا بیشتر از مقدار سفارش داده شده می‌تواند برای مشتری ناراحت‌کننده باشد.
4. قیمت مناسب (Right Price): قیمت مناسب، مبلغی است که مشتری با تهیه یک محصول یا خدمات پرداخت می‌کند. قیمت مناسب به 6 قانون دیگر لجستیک بستگی دارد.
5. مشتری مناسب (Right Customer): محصولات یا خدمات سفارش داده شده باید به دست فردی برسد که به محصولات یا خدمات نیاز دارد. دریافت یک محصول یا خدمات به مشتری اشتباه باعث نارضایتی مشتری و شکست تدارکات زنجیره محصول می‌شود.
6. زمان مناسب (Right Time): محصول مناسب، باید در زمان مناسب برای پاسخگویی به تقاضا تولید شود.
7. مکان مناسب (Right Place): مکان مناسب، هفتمین عامل در تدارکات است. اگر محصول مناسب به مکان / بازار اشتباه برسد، شاهد تقاضای مورد انتظار برای محصول نخواهید بود.

اما در ادامه به سایر قوانین و مقررات لجستیک که در روند ارائه خدمات در بحش های مختلف باید رعایت شود، بیشتر می‌پردازیم.

قوانین حمل‌ونقل بین‌المللی

قوانین حمل‌ونقل بین‌المللی نقش بسیار مهمی در تنظیم و مدیریت جریان کالاها از یک کشور به کشور دیگر دارند. این قوانین به‌منظور اطمینان از ایمنی، کارایی و سازگاری حمل‌ونقل با استانداردهای جهانی تدوین شده‌اند و شامل مقررات دریایی، هوایی، جاده‌ای و ریلی می‌شوند. شناخت و پیروی از این قوانین برای تمامی فعالان حوزه لجستیک، از شرکت‌های حمل‌ونقل گرفته تا مدیران زنجیره تأمین، ضروری است. رعایت دقیق این مقررات، به کاهش ریسک‌ها، جلوگیری از جریمه‌ها و بهبود کیفیت خدمات کمک می‌کند.

مقررات گمرکی و تأثیر آن‌ها بر لجستیک

مقررات گمرکی بخشی حیاتی از فرایند لجستیک هستند که تأثیر زیادی بر واردات و صادرات کالاها دارند. این مقررات شامل قوانین و رویه‌هایی است که برای کنترل و نظارت بر ورود و خروج کالاها از مرزهای یک کشور وضع شده‌اند. آشنایی با این مقررات و رعایت دقیق آن‌ها می‌تواند به کاهش مشکلات و تأخیرهای مرتبط با فرایند گمرکی کمک کند و موجب تسهیل جریان کالاها در زنجیره تأمین شود. همچنین مدارک ترخیص کالا معمولاً شامل فاکتور تجاری، گواهی مبدأ، بارنامه، و گواهی‌های کیفیت و استاندارد است. عدم ارائه مدارک کامل و دقیق می‌تواند منجر به تأخیر در ترخیص کالاها و افزایش هزینه‌ها شود.

قوانین و مقررات محیط‌زیستی در لجستیک

قوانین و مقررات محیط‌زیستی در لجستیک به مجموعه‌ای از الزامات قانونی اشاره دارند که برای کاهش تأثیرات منفی زیست‌محیطی فعالیت‌های لجستیکی تدوین شده‌اند. این مقررات شامل راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا، مدیریت پسماندها، و استفاده از فناوری‌های پایدار در حمل‌ونقل است.

مقررات بیمه و مسئولیت در لجستیک

مقررات بیمه و مسئولیت در لجستیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، زیرا تضمین‌کننده امنیت و کاهش ریسک در تمام مراحل زنجیره تأمین هستند. این مقررات شامل مجموعه‌ای از قوانین و استانداردها است که هدف آن‌ها پوشش‌دادن خسارات احتمالی در هنگام حمل‌ونقل کالاها و همچنین تعیین مسئولیت‌های قانونی در صورت بروز مشکلاتی مانند تأخیر در تحویل یا آسیب به کالاها است.

قوانین و مقررات حمل‌ونقل داخلی

قوانین و مقررات حمل‌ونقل داخلی نقش کلیدی در تضمین ایمنی و کارایی عملیات حمل‌ونقل درون‌مرزی دارند. این مقررات شامل مجموعه‌ای از استانداردها و قوانین است که برای حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و درون‌شهری وضع شده‌اند و هدف آن‌ها تنظیم فرایندهای حمل‌ونقل به‌گونه‌ای است که ایمنی و بهره‌وری به حداکثر برسد.

قوانین حقوقی و قراردادی در لجستیک

در لجستیک، قراردادها و مسائل حقوقی نقش اساسی در تنظیم و مدیریت روابط بین طرفین مختلف دارند. این مقررات شامل قوانین و چارچوب‌هایی برای تنظیم قراردادهای حمل‌ونقل، تعیین مسئولیت‌های قانونی طرفین و راهکارهای حل اختلافات و دعاوی حقوقی است. آشنایی با این مقررات به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از مشکلات قانونی پیشگیری کرده و در صورت بروز اختلافات، با بهره‌گیری از راهکارهای قانونی مناسب، مسائل خود را حل کنند. همچنین، باتوجه‌به پیچیدگی لجستیک بین‌المللی، درک چالش‌های حقوقی مربوط به آن نیز برای موفقیت در این حوزه ضروری است.

استانداردهای کیفیت و ایمنی در لجستیک

استانداردهای کیفیت و ایمنی در لجستیک به مجموعه‌ای از قوانین و مقررات اشاره دارد که هدف آن‌ها تضمین کیفیت خدمات لجستیکی و حفظ ایمنی در تمام مراحل زنجیره تأمین است. این استانداردها به بهبود کارایی و کاهش ریسک‌های مرتبط با حمل‌ونقل و انبارداری کمک می‌کنند و نقش مهمی در جلب رضایت مشتریان و حفظ اعتبار شرکت‌ها دارند. رعایت این استانداردها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و جلوگیری از بروز حوادث کمک کند. استانداردهای بین‌المللی مدیریت کیفیت، مانند: ISO 9001، نقش کلیدی در تضمین کیفیت در فرایندهای لجستیک ایفا می‌کنند.

اجزای اصلی لجستیک مشمول چیست؟

• مدیریت ناوگان و انجام سفارش‌ها
• تدارکات: تهیه و خرید مواد اولیه و قطعات موردنیاز
• انبارداری: ذخیره‌سازی و نگهداری موجودی‌ها به‌صورت منظم
• بسته‌بندی: بسته‌بندی محصولات باتوجه‌به نوع آن و شرایط حمل‌ونقل
• جابه‌جایی: جابه‌جایی و حمل محصولات از مبدأ تا مقصد
• توزیع: تقسیم و تخصیص محصولات برای مشتریان نهایی
• اطلاعات: جمع‌آوری و پردازش داده‌های مربوط به عملیات لجستیک
• بازگشت مواد: برگرداندن محصولات به تولیدکننده بعد از اتمام دوره بهره‌برداری

مزایای لجستیک استاندارد

• موجودی‌های کمتر
• بهره‌بری بالاتر
• چابکی بیشتر
• موعدهای تحویل کوتاه‌تر
• سود بالاتر
• پشتیبانی دقیق
• رعایت بیشتر حقوق مشتری
• وجود موجودی‌ها و اندازه انباشته‌ها به مقدار صحیح (تعادل بین عرضه و تقاضا)
• قابلیت مشاهده و ردگیری رخدادها
• کاهش هزینه‌ها
• افزایش خدمات به مصرف‌کنندگان
• ایجاد مزیت‌های رقابتی
• تعامل نزدیک‌تر با تأمین‌کنندگان
• ایجاد فرصت برای خرید مقادیر زیاد و با هزینه کمتر

شرکت‌های لجستیکی و نقش آن‌ها در زنجیره تأمین

شرکت‌های لجستیکی به‌عنوان حلقه‌های کلیدی در زنجیره تأمین، نقش حیاتی در مدیریت و بهینه‌سازی فرایندهای حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و توزیع کالاها ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با ارائه خدمات تخصصی در زمینه‌های مختلف مانند: حمل‌ونقل بین‌المللی، انبارداری، مدیریت اطلاعات و بهینه‌سازی عملیات، به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا با کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی، به اهداف تجاری خود دست یابند.  

شرکت‌های لجستیکی باتوجه‌به نوع خدماتی که ارائه می‌دهند، به چند دسته تقسیم می‌شوند. این شرکت‌ها می‌توانند خدمات لجستیکی شخص ثالث، لجستیکی شخص چهارم و حتی لجستیک تخصصی مانند: لجستیک نظامی یا لجستیک سبز را ارائه دهند.

شرکت‌های لجستیکی 3PL یا شخص ثالث، خدماتی مانند: حمل‌ونقل، انبارداری و توزیع را به کسب‌وکارها ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها به‌عنوان واسطه‌ای بین تولیدکننده و مشتری نهایی عمل کرده و فرایندهای لجستیکی را مدیریت می‌کنند.

شرکت‌های لجستیکی شخص چهارم، علاوه بر مدیریت عملیات لجستیکی، مسئولیت هماهنگی و یکپارچه‌سازی تمامی فرایندهای لجستیکی را نیز بر عهده دارند. این شرکت‌ها به‌عنوان مشاور و هماهنگ‌کننده تمامی فعالیت‌های لجستیکی عمل می‌کنند.

شرکت‌های لجستیکی برتر در ایران و جهان

شرکت‌های لجستیکی برتر جهانی مانند: DHL، FedEx و UPS با شبکه‌های گسترده و پیشرفته، خدمات حمل‌ونقل، انبارداری و توزیع را در سطح بین‌المللی ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین و بهره‌برداری از زیرساخت‌های پیشرفته، استانداردهای جدیدی را در صنعت لجستیک تعیین کرده‌اند و با ارائه خدمات سریع و مطمئن، نقش اساسی در تجارت جهانی ایفا می‌کنند.

در ایران نیز شرکت‌های لجستیکی معتبری مانند سپاهان همراه، خدمات متنوعی را در حوزه‌های حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی، انبارداری و توزیع ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از تخصص بومی و تکنولوژی‌های مدرن، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در بازار لجستیک ایران کسب کنند و به‌عنوان شرکای قابل‌اعتماد برای کسب‌وکارهای مختلف شناخته شوند.

در پایان

لجستیک به‌عنوان یکی از ارکان اساسی در مدیریت زنجیره تأمین، نقشی حیاتی در کارایی و بهره‌وری کسب‌وکارها ایفا می‌کند. از لجستیک تولید تا لجستیک معکوس و سبز، هر یک از انواع لجستیک به بهبود فرایندهای مختلف از تولید تا تحویل محصول به مشتری نهایی کمک می‌کنند.

شرکت‌های لجستیکی با ارائه خدمات تخصصی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین، به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا با کاهش هزینه‌ها و بهبود سرعت و دقت عملیات، مزیت رقابتی خود را در بازار حفظ کنند. آشنایی با قوانین و مقررات مرتبط، همچنین انتخاب درست شرکت‌های لجستیکی می‌تواند به کسب‌وکارها در دستیابی به اهداف تجاری و رضایت مشتریان کمک کند.

برخی از وظایف اصلی این شرکت‌ لجستیکی عبارت‌اند از:

• برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر جریان کالا و مواد اولیه از مبدأ تا مقصد
• بسته‌بندی و هماهنگی حمل‌ونقل کالاها از طریق جاده، دریا و هوا
• انبارداری و مدیریت انبارهاتوزیع و تحویل کالا به مشتریان
• گمرک‌سازی و صدور مجوزهای لازم برای جابه‌جایی بین‌المللی کالاها
• ارائه مشاوره و خدمات مناسب به مشتریان برای بهینه‌سازی زنجیره تأمین آنها

باتوجه‌به اهمیت بخش حمل‌ونقل در اقتصاد ایران، شرکت‌ لجستیک سپاهان همراه نقش مهمی در بهبود روند تجارت و توسعه بازارهای صادرات و واردات داخلی دارد. این مجموعه امکان مدیریت بهینه منابع و حداقل‌سازی هزینه‌ها را فراهم می‌کند.

سؤالات متداول