آمار صادرات ایران نشان داده که ارزش صادرات غیرنفتی از 18 میلیارد دلار در 7 ماهه منتهی به مهر سال 1399 به بیش از 27 میلیارد دلار در 7 ماهه منتهی به مهر سال 1400 رسیده است. این موضوع بیانگر روند رشد 47درصدی صادرات غیرنفتی ایران در این مدت است.
دیگر خدمات: خدمات صادرات کالا به سراسر دنیا
از دلایل مهم رشد قابل‌توجه صادرات ایران به 3 بخش معدن و صنایع معدنی، محصولات پتروشیمی و صنعت برمی‌گردد. این سه بخش به ترتیب رشدهای 110، 50 و 24درصدی داشته اند که مجموع صادرات غیرنفتی ایران جهشی جدی را تجربه کرده است. افزایش و رشد هم‌زمان ارزش دلار و حجم کالاهای صادراتی ایران نیز از نکات قابل‌توجهی است که نشان می‌دهد افزایش صادرات غیرنفتی صرفاً به دلیل رشد وزن صادرات نبوده و تقاضای بالا برای مواد معدنی، فلزات، محصولات پتروشیمی و میعانات گازی در بازار جهانی در این قضیه دخیل بوده است. به نظر می‌رسد رشد قیمت این کالاها در بازار جهانی عمده‌ترین دلیل افزایش ارزش دلاری صادرات غیرنفتی بیش از وزن آن در هفت‌ماهه نخست 1400 است.
دلایل رشد صادرات ایران
منبع: tradingeconomics.com
در یک جمع‌بندی کلی رشد ارزش صادرات سال 1400 نتیجه کاهش محدودیت‌های کرونایی در تجارت و همچنین افزایش حجم ارزی صادرات به دلیل تورم جهانی برخی محصولات مانند قیمت نفت، مشتقات نفتی و قیمت فلزات رخ داده است.
پیشنهاد خواندنی؛ مراحل صادرات کالا
آمار صادرات محصولات پتروشیمی
رشد 50 درصدی ارزش دلاری صادرات در صورتی رقم خورده که از نظر وزنی صادرات کشور در این بخش تنها 16درصد رشد داشته و افزایش جهانی قیمت‌ها در این بخش احتمالاً مهم‌ترین دلیل رشد ارزش صادرات کشور بوده است.
وضعیت صادرات بخش معدن و صنایع معدنی
رشد 110درصدی در حالی تجربه شده که از نظر وزنی، شاهد جهش 15درصدی هستیم که این جهش احتمالاً به افزایش جهانی قیمت مواد و محصولات معدنی از جمله فولاد، آلومینیوم و مس مربوط است. در بخش صنایع معدنی فلزی ضمن کسب بالاترین رشد صادرات، بیشترین میزان صادرات را نیز تجربه کرده است. این رشته فعالیت در زیرگروه معدن و صنایع معدنی رشدی 138درصدی را تجربه کرده و کل صادرات آن در هفت‌ماهه نخست 1400 کمی از 5.9 میلیارد دلار بیشتر بوده است. از نظر وزن هم صادرات بخش صنایع معدنی فلزی با بیش از 9.5 میلیون تن تأثیری جدی بر حوزه معدن و صنایع معدنی داشته است.
وضعیت صادرات کشاورزی و صنایع غذایی
بیشترین جهش صادراتی مربوط به بخش خشکبار و میوه‌وتره‌بار بوده است. باتوجه‌به آمار سازمان توسعه تجارت، بخش خشکبار رشد قابل توجهی را تجربه کرد. درحالی‌که بخش میوه‌وتره‌بار با صادرات 908 میلیون دلاری توانسته بالاترین میزان فروش به خریداران خارجی را طی دوره زمانی ذکر شده به دست آورد. طبق اعلام سازمان توسعه تجارت، وزن میوه‌وتره‌بار صادرشده از ایران به مقاصد خارجی در این دوره هشت‌ماهه حدود 3.1 میلیون تن بوده است.
پیشنهاد خواندنی؛ صادرات کالا را از کجا شروع کنیم؟
وضعیت صادرات صنعت
سهام هر یک از بخش‌های اقتصاد در ارزآوری برای ایران مشخص شد که از نظر رشد ارزش دلاری صادرات ماشین‌سازی و تجهیزات رشد 89درصدی را به خود اختصاص داده است. بخش صنعت، ده رشته فعالیت دارد که شامل “نساجی، پوشاک و کفش”، “صنایع نوین، پیشرفته و دارو”، “صنایع برق و الکترونیک”، “محصولات سلولزی”، “خودرو و نیروی محرکه”، “شیمیایی و محصولات پلیمری”، “ماشین‌سازی و تجهیزات”، “لوازم‌خانگی” و “سایر تولیدات صنعتی” هستند. بیشترین صادرات در بخش صنعت به محصولات پلیمری با 658 میلیون دلار تعلق داشته است. وزن این بخش از صادرات ایران نزدیک به حدود 525 هزار تن رسیده است.
باتوجه‌به آمار سازمان توسعه تجارت محصولات شیمیایی با وزنی بالغ بر یک میلیون تن بیشترین حجم از صادرات حوزه صنعت را به خود اختصاص داده است. بررسی دقیق‌تر تصویر تجارت خارجی ایران در هفت‌ماهه ابتدایی سال 1400 نشان می‌دهد، کشور در این بازه زمانی بیش از 27 میلیارد دلار صادرات داشته که تنها حدود 9درصد آن با بخش صنعت مرتبط است. از نکات جالب صادرات کشور در هفت‌ماهه نخست 1400 سهم بیشتر ایجاد ارزش‌افزوده در دو بخش صنعت و صنایع غذایی و محصولات کشاورزی است که با سهمی کمتر از کل وزن کالاهای صادرشده، سهم بیشتری از ارز واردشده به ایران را به خود اختصاص داده‌اند. از دیگر نکات مهم آمار صادرات بخش صنعت ایران، رشد 8 میلیون دلاری صادرات صنایع دارویی است که مجموع صادرات این بخش را به محدوده 54 میلیون دلاری رسانده است. محصولات پتروشیمی با 39 میلیون و 800 هزار تن به ارزش 13 میلیارد و 300 میلیون دلار 47درصد از وزن و 43درصد از ارزش مجموع صادرات کشور را در این مدت به خود اختصاص داده است.
5 شریک تجاری ایران
ایشان در ادامه بیان کرد که پنج کشور مقصد مهم صادرات کالاهای کشور به ترتیب چین با 19 میلیون و 300 هزار تن به ارزش 9 میلیارد و یک‌صد میلیون دلار، عراق با 21 میلیون و 600 هزار تن به ارزش 6 میلیارد و یک‌صد میلیون دلار، ترکیه با 11 میلیون و 300 هزار تن به ارزش 3 میلیارد و 800 میلیون دلار، امارات متحده عربی با 7 میلیون و 300 هزار تن به ارزش 2 میلیارد و 900 میلیون دلار و افغانستان با 3 میلیون تن کالا به ارزش یک میلیارد و 270 میلیون دلار بودند.
همچنین پنج کشور طرف تجارت واردات با ایران به ترتیب از امارات متحده عربی با 8 میلیون تن کالا به ارزش 10 میلیارد و یک‌صد میلیون دلار، چین با 2 میلیون و 200 هزار تن به ارزش 7 میلیارد و 200 میلیون دلار، ترکیه با 2 میلیون و 700 هزار تن به ارزش 3 میلیارد و 200 میلیون دلار، آلمان با 549 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 200 میلیون دلار و سوئیس با یک میلیون و 300 هزار تن به ارزش یک میلیارد و یک‌صد میلیون دلار معرفی کرد.
مجموع صادرات هفت ماهه
مهدی میراشرفی، معاون وزیر و رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران اظهار داشتند که در مقایسه آمار هفت‌ماهه نخست سال 1400 تجارت خارجی ایران با مدت مشابه سال گذشته حاکی از رشد 43.5درصد در وزن و 40درصدی در ارزش دلاری کالاها است. وی بیان کرد که از میزان 110 میلیون و 300 هزار تن کالای مبادله شده در این مدت، 83 میلیون و 700 هزار تن را صادرات، به ارزش 31 میلیارد و یک‌صد میلیون دلار تشکیل می‌دهد که نسبت به مدت مشابه سال 1399 از لحاظ وزن 10.5درصد و از حیث ارزش 42درصد افزایش‌یافته است.
میراشرفی در ادامه افزود که در بحث واردات ایران در زمان مذکور 26 میلیون و 500 هزار تن کالا به ارزش 32 میلیارد دلار از کشورهای مختلف وارد کرده است که در مقایسه با سال گذشته از لحاظ وزن 21درصد و از نظر ارزش 38درصد رشد را نشان می‌دهد.
ایشان بازگو کردند که در هفت‌ماهه سال جاری 8 میلیون و 101 هزار تن کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 80درصدی داشته است که حتی از میزان ترانزیت کل سال 1399 و 1398 بیشتر شده است و این امر به نوبه خود یک رکورد تازه برای عبور کالا از کشور به‌حساب می‌آید.
