در شرایط کنونی اقتصاد کشور و افزایش نرخ ارز نسبت به سال‌های اخیر، بازار صادرات بیش‌ازپیش در کانون توجه تولیدکنندگان و تجار قرار گرفته است. در ایران کالاهای متعددی دارای مزیت رقابتی صادرات هستند. از مواد و محصولات معدنی گرفته تا کالاهای مصرفی و مواد خوراکی و کشاورزی.
برای پاسخ به این سؤال که صادرات را باید از کجا شروع کنیم باید به تعاریفی بپردازیم و اولویت این مراحل را بررسی کنیم.
پیشنهاد خواندنی؛ صادرات کیوی و مراحل آن
صادرات یا به زبان دقیق‌تر «ارسال کالا یا خدمات از داخل کشور به مقصد سایر کشورها» نیازمند بررسی موارد متعددی است که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
مراحل صادرات کالا (برای شروع صادرات)
- ۱. انتخاب کالا یا محصول: در ابتدا بهتر است کالای صادراتی را انتخاب کنیم. اگر تولیدکننده هستیم پتانسیل‌های صادراتی محصول خود را بررسی کنید. محصول صادراتی باید از نظر سطح کیفیت و نوع بسته‌بندی با کشور متبوع مطابقت داشته باشد. همچنین داشتن مزیت رقابتی به نسبت محصولات مشابه، اهمیت بالایی دارد.
اگر تاجر هستید باید کالایی را انتخاب کنید که مشخصه‌های صادراتی را داشته و ظرفیت تأمین آن قابل برنامه‌ریزی باشد.
- ۲. انتخاب کشور هدف: باید مشخص نمایید که کدام کشورها بیشترین تقاضا را برای خرید محصول شما دارند و قیمت فروش صادراتی محصولات شما در آن کشورها چگونه تعیین خواهد شد. بهترین منبع برای این کار استفاده از آمارهای صادرات در سال‌های اخیر است. با بررسی آمار می‌توان سه کشوری را که بیشترین میزان واردات کالای شما را از ایران داشته‌اند، انتخاب نمایید.
- ۳. تحقیقات بازار: تحقیقات بازار در هر دو حوزۀ داخلی و خارجی ضروری است.
تحقیقات داخلی: این تحقیقات شامل بررسی شرایط صادراتی کالا/خدمات مربوطه در داخل کشور از جمله وجود محصول صادراتی رقیب، بررسی محصولات رقبا از نوع کیفیت، بسته‌بندی، ظرفیت تولید و میزان صادرات، مجوزها و پروانه‌های موردنیاز جهت صادرات، الزامات بسته‌بندی، برچسب‌ها و نشانه‌های روی کالا و … است.
تحقیقات خارجی: این تحقیقات شامل بررسی بازار خارجی کشور هدف از جمله جمع‌آوری اطلاعات محصولات رقیب، تحلیل جزئیات آنها از لحاظ قیمت، بسته‌بندی، کیفیت و سهم بازار، برندهای برتر، میزان نیاز بازار و آداب‌ورسوم استفاده از محصول موردنظر در کشور هدف و … است.
- ۴. روش‌های حمل و ارسال کالا: هر یک از مسیرهای جاده‌ای، دریایی، هوایی و ریلی از منظر هزینه، مدت‌زمان رسیدن بار و مسئولیت‌های حمل، با یکدیگر تفاوت‌هایی داشته و هرکدام مزیت‌ها و ضعف‌های خاص خود را دارند. باید توجه داشت که کالای موردنظر با کمترین هزینه، کوتاه‌ترین زمان و بدون ریزش ارزش و کاهش کیفیت به مقصد برسد.
- ۵. بررسی رویه‌های گمرکی در کشور مبدأ و مقصد: ترخیص کالا فرایندی است که طی آن ورود یا خروج یک کالا به یک مقصد خاص قانونی می‌شود و در غیر این صورت آن کالا قاچاق محسوب شده و ممکن است ضبط گردد. ترخیص برخی از کالاها دارای رویه‌های متفاوتی بوده یا به مجوزهای بیشتری نیاز دارد. پس ضروری است این موارد را در دستور کار قرار دهید: آیا نیاز به کسب گواهینامه و مجوزهای به خصوصی دارید؟ آیا ملزم به استفاده از بسته‌بندی و یا برچسب خاصی هستید؟ آیا امور مربوط به بارگیری و آماده‌سازی اسناد صادراتی را انجام داده‌اید؟
- ۶. بیمه کالا: در نظر داشته باشید، در بعضی موارد محموله‌های صادراتی در بین راه بنا به دلایل مختلف از بین رفته یا غیرقابل‌استفاده می‌شوند. ضمن آنکه برخی از کالاها نیز ممکن است بنا به دلایل دیگری همچون طولانی شدن فرایندهای گمرکی یا موارد دیگر ارزش خود را از دست بدهند؛ بنابراین بیمه کردن کالای صادراتی امری ضروری است. برای این کار می‌توانید از شرکت‌های بیمه یا صندوق ضمانت صادرات استفاده نمایید.
- ۷. ارزیابی صادراتی: در رابطه با فروش محصول خود از وب‌سایت‌ها، اتاق‌های بازرگانی و سفارتخانه‌ها اطلاعات کسب کنید. چالش‌های فرهنگی و زبانی را در نظر بگیرید و در نمایشگاه‌های کشور مقصد شرکت کنید. در صورت امکان از بازارچه‌های مرتبط بازدید نمایید. مهم‌تر از همه اینکه اصول و قواعد حاکم بر روابط تجارت بین‌الملل را بررسی کنید. با اشراف بر اینکه محصول شما چه نیازهایی از بازار جهانی را برطرف می‌کند برای کالاهای خود در کشور مقصد مشتری پیدا کنید.
پیشنهاد خواندنی؛ صادرات زعفران و مراحل آن
ارتباط ایمیلی و تماس تلفنی با مشتریان بالقوه را شروع کرده و شرایط پرداخت را برایشان شفاف کنید. بازاریابی بین‌المللی پیچیدگی‌های بسیاری دارد. به همین جهت ضروری است شما در ابتدای کار دریابید که چه تغییراتی باید صورت بگیرد تا محصول شما با بازارهای صادراتی‌تان تطبیق یابد. حتی ممکن است از صادرات کالا به یک کشور خاص منصرف شده و کشور هدف دیگری را انتخاب نمایید.
- ۸. نقل و انتقالات ارزی: تبادلات بانکی و نقل و انتقالات ارزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زنجیرۀ صادرات است. بهتر است تفاوت‌های حقوقی و بانکی میان کشورهای مختلف را شناسایی نمایید. ازآنجایی‌که کشور ما با تحریم درگیر است، این موضوع حساسیت تبادلات بانکی را دوچندان می‌کند. به همین دلیل واجب است که این تفاوت‌ها را اول شناسایی کنید و تنها بعد از آن، اقدام به انجام تراکنش‌های بانکی نمایید.
- ۹. کارت بازرگانی و مالکیت معنوی: برای استفاده از امتیازهای صادرات در کشور، اقدام به اخذ کارت بازرگانی باید در کانون توجه شما قرار گیرد. در فرایند صدور کارت بازرگانی برخی سازمان‌ها و نهادها دخیل هستند که مهم‌ترین آنها اتاق بازرگانی بوده و از جمله سازمان‌های دیگر نیز می‌توان به سازمان توسعه تجارت اشاره نمود. با تمرکز بر تضمین موفقیت در کشور هدف، فرایند ثبت برند، لوگو و انحصاری بودن کالای خود را در کشور هدف آموزش ببینید.
شما با هر شرایطی که دارید، می‌توانید از طریق شرکت‌های متخصص در زمینه مدیریت صادرات به این امر اقدام نمایید که در این صورت با داشتن یک برنامه صادراتی می‌توانید با پرکردن فرم موجود در صفحه خدمات صادرات، مراحل پیشبرد آن را توسط شرکت سپاهان همراه تجربه کنید.
