وارداتی که با شناورهای غیرتجاری و توسط ملوانان انجام می‌شود به واردات ته لنجی یا ملوانی معروف است. بر اساس داده‌های رسمی حدود 4 هزار شناور در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان فعال هستند و نسل‌های مختلفی از این راه امرارمعاش می‌کرده‌اند. قانون نیز به‌خاطر حمایت از شرایط اقتصادی مرزنشینان، معافیت‌هایی برای صاحبان و ملوانان این لنج‌ها قرار داده تا بتوانند برای امرارمعاش خود از میزان محدودی واردات کالابه صورت قانونی بهره ببرند. در سال جاری(1401) بخشی از قوانین به دلیل شرایط خطیر کشور با تغییراتی مواجه شد و به‌نوعی ملوانان را ترغیب کرد که به‌جای کالاهای متنوع، به واردات کالای اساسی کمک کنند.
واردات ته لنجی چیست؟
نوعی واردات کالا به همراه ملوانان(جاشو) که در بنادر جنوب کشور رواج دارد که به واردات ته لنجی یا همراه ملوان معروف است. جهت انتقال محموله‌ها به روش دریایی از لنج استفاده می‌شود و ملوان مجاز است که کالاهای موردنظر را با خود از طریق مرزهای آبی کشور وارد کند. بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، «کالای ته لنجی یا ملوانی، کالایی است که صاحبان لنج یا خدمه آن مجاز به واردات هستند» به ازای هر ملوان سالانه تا شش نوبت به میزان ۱۵۰۰ دلار با تخفیفات گمرکی وارد کشور کنند.
صادرات ملوانی
یکی از مهم‌ترین فعالیت ساحل‌نشینان تجارت ته لنجی است و بیش از 2 هزار شناور سنتی باری«لنج» در حوزه نقل و انتقال کالاهای استان بوشهر فعالیت می‌کنند. بر اساس گزارش مدیرکل گمرک استان بوشهر در سه‌ماهه نخست سال 1401 افزون بر 4 میلیارد دلار کالا تنها از استان بوشهر صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش 95 درصدی دارد.
بنادر جنوب کشور عمدتاً امکان واردات همراه ملوانی را دارند و در سال جاری نیز مناطق بیشتری از این قانون بهره‌مند شدند. برخی از شهرهایی که تجارت ملوانی در آنها مجاز است:
- بوشهر
- آبادان
- بندرعباس
- گناوه
- دیر
- دلوار
- دیلم
تعریف همراه ملوان در قوانین گمرکی
هیئت وزیران در جلسه‌ای به پیشنهاد وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در تاریخ 9/3/1397، نحوه واردات توسط ته لنجی‌ها را با استناد به اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
بر اساس آیین‌نامه ورود کالا توسط ملوانان و شناورهای دریایی سنتی با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ تن(لنج تجاری) معافیت کالای ملوانی مذکور در ماده ۷ این آیین‌نامه، شامل معافیت از پرداخت حق ورودی و سایر وجوه است.
نحوه و چگونگی تحویل کالاهای موضوع این آیین‌نامه در بنادر و گمرکات مشمول، بر اساس شیوه‌نامه‌ای است که با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی، گمرک جمهوری اسلامی ایران و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز تدوین و ابلاغ شده است.
حمل یا ترانشیپمنت کالا از مبدأ بنادر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس و دریای عمان به گمرکات مجاز به اعمال مقررات ملوانی صرفاً در خصوص شناورهای دریایی سنتی زیر ۵۰۰ تن مشمول تخفیف مجموع سود بازرگانی به میزان 20 درصد هستند. لیست گمرکات کشور که مشمول اجرای مقررات ملوانی و نحوه اعمال تخفیف سود بازرگانی مذکور هستند توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران تعیین و اعلام می‌شود.
بر اساس ماده ۱۳ دریابانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است به هنگام ورود شناورها(خارج از اماکن بندری و گمرکی) مشخصات شناور، ناخدا و ملوانان(اسناد مندرج در مواد ۲ و۳ این آیین‌نامه) را با اسناد و مشخصات ثبت شده در اظهارنامه اجمالی و فهرست کل بار تطبیق و در صورت مطابقت، اسناد کالاهای وارده را ممهور به مهر ورودی یا ثبت سامانه‌ای نماید و در صورت عدم مطابقت با اظهارنامه، مراتب را به گمرک اعلام نماید.
توزین، بارشماری و ارزیابی کمی و کیفی بار شناورها متناسب با اظهارنامه اجمالی و فهرست کل بارهای ارائه شده توسط مالکان شناورها بر عهده گمرک است و درصورت وجود مغایرت‌های احتمالی مطابق با مواد ۱۰۴ و ۱۱۰ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰، اقدام خواهد شد.
واردات از کشورهای همسایه یکی از خدمات اصلی شرکت بازرگانی سپاهان همراه است که در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند و به واردکنندگان این آسایش خاطر و تضمین را می‌دهد که هیچ تهدید قانونی متوجه بار و کالای آنها نشود.
پیشنهاد خواندنی: مراحل ترخیص کالا از گمرک
چه کالاهایی را می‌توان به روش ته لِنجی وارد کشور کرد؟
ملوانان می‌توانند کالاهایی را که از منظر قوانین گمرکی جمهوری اسلامی مجاز هستند به داخل کشور وارد کنند. طبیعتاً کالاهای ممنوعه مشمول این نوع از واردات نمی‌شود و در هرصورت قاچاق است. شاید تصور شود که کالاهایی مثل پوشاک و البسه سهم بیشتری در تجارت ملوانی دارند ولی حالا با حمایت‌های دولت انتظار می‌رود مواد غذایی،کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی در صدر واردات ملوانی قرار بگیرند. برخی کالاهایی که به‌صورت ملوانی وارد می‌شوند.
- خشکبار
- لوازم الکترونیکی
- لوازم و تجهیزات صنعتی
- قطعات ماشین‌آلات
- قطعات خودرو
- وسایل برقی
بر اساس مصوبه دولت ملوانان می‌توانند از تخفیف حقوق ورودی بهره مند شوند. این تخفیف شامل کالاهای جدول شماره 1 می شود و برای برای کالاهای غیرخوراکی 50 درصد و برای اقلام خوراکی تا 100 درصد شامل تخفیف حقوق ورودی می‌شوند. بر این اساس جدول شماره 2 نیز برخی محدودیت‌های وارداتی را برای مرزنشینان مرتفع کرده و به آنها اجازه می‌دهد کالاهای درج شده در این جدول را با ثبت سفارش و تامین ارز و رعایت استانداردها، وارد کنند.
جدول شماره 1
| ردیف | کالا | مقدار |
| 1 | برنج خوراکی | هر نفر 30 کیلوگرم در سال (به جز استان های مازندران و گیلان) |
| 2 | قند و شکر | هر نفر 15 کیلوگرم در سال |
| 3 | چای | هر نفر یک کیلوگرم در سال (به جز استان گیلان) |
| 4 | روغن نباتی | هر نفر 10 کیلوگرم در سال |
| 5 | تمرهندی | هر نفر 5 کیلوگرم در سال |
| 6 | انواع ادویه (خرده فروشی) | هر نفر 3 کیلوگرم در سال |
| 7 | استکان و نعلبکی | هر نفر یک دست در سال |
| 8 | دوچرخه | برای هر 30 نفر یک دستگاه در سال |
| 9 | قاشق و چنگال | هر نفر یک دست در سال |
| 10 | نخ دروگر | هر خانوار 10 کیلو در سال |
| 11 | ابزار آلات برش | برای هر خانوار به ارزش 000 / 100 تومان در سال |
| 12 | کارد آشپزخانه | هر خانوار 3 عدد در سال |
| 13 | چتایی | هر خانوار 5 مترمربع در سال |
| 14 | دستگاه تصفیه آب و آب شیرین کن | هر خانوار1 دستگاه در سال |
| 15 | فلاسک چای و شیشه آن | هر خانوار 1 دستگاه در سال |
| 16 | سمپاش | هر 10 نفر 1 دستگاه در سال |
| 17 | دستگاه بافت تور ماهیگیری | هر 10 نفر 1 دستگاه در سال |
| 18 | ریش تراش دستی- برقی | هر خانوار 1 عدد در سال |
| 19 | چراغ اضطراری | هر خانوار 1 عدد در سال |
| 20 | موتور ژنراتور برق تا 20 کیلووات | هر 20 خانوار 1 دستگاه در سال |
| 21 | موتور برای قایق و لنج باری و صیادی | هر 20 نفر 1 دستگاه در سال |
| 22 | قطعات یدکی، موتور قایق و لنج | برای هر خانوار به ارزش 000 / 200 تومان در سال |
| 23 | ماشین پشم چینی | هر خانوار 1 عدد در سال |
| 24 | انواع قیچی خیاطی، باغبانی و پشم چینی | هر خانوار 1 عدد در سال |
| 25 | میوه های گرمسیری شامل انبه، آناناس، موز و نارگیل | هر |
| 26 | مایه پنیر | هر 10 نفر 1 کیلوگرم در سال |
| 27 | بخاری نفتی و گازی | هر خانوار 1 دستگاه در سال |
| 28 | خوراک دام، طیور (علوفه، کاه، سبوس،جو، یونجه و کنجاله (به استثنای کنجاله سویا) و آبزیان | هر خانوار 50 کیلو در سال |
| 29 | دام زنده (فقط استان های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی) | هر دو خانوار یک راس / نفر |
| 30 | کنجد (فقط برای مرزهای شرق کشور) | هر نفر یک کیلوگرم |
| 31 | تخمه بوداده (فقط برای مرزهای شرق کشور) بجز تخمه آفتابگردان | هر نفر یک کیلوگرم |
| 32 | پودر نارگیل (فقط برای مرزهای شرق کشور) | هر نفر 100گرم |
| 33 | زیره سیاه و سبز (فقط برای مرزهای شرق کشور) | هر نفر 140گرم |
| 34 | بادام هندی (فقط برای مرزهای شرق کشور) | برای هر نفر 1 کیلوگر گرم |
| 35 | چلغوز (فقط برای مرزهای شرق کشور) | هر نفر 2 کیلوگرم |
| 36 | دستگاه شیردوش | هر 50 نفر یک دستگاه در سال |
| 37 | هندوانه | هر نفر 15 کیلوگرم در سال |
| 38 | باطری فرسوده | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 39 | انواع حبوبات (شامل نخود، لوبیا، لپه، عدس، ماش و …) | هر نفر 5 کیلوگرم در سال |
| 40 | کاغذ | هر نفر 7 کیلوگرم در سال |
| 41 | قطعات یدکی خودروهای سنگین | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 42 | قطعات منفصله خودرو (CKD) | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 43 | قطعات لوازم خانگی، ماشین آلات معدنی و کشاورزی | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 44 | آلومینیوم کارنشده و ضایعات آهن | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 45 | ابزارآلات نجاری و رنگرزی و مواد رنگی | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 46 | اجزا و قطعات ماشین آلات اداری (کپی، تکثیر و …) | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 47 | لاستیک سبک و سنگین | بدون محدودیت فقط برای سال 97 و 98 |
| 48 | پارچه | هر خانوار 10 متر مربع |
جدول شماره 2
| ردیف | کالا |
| 1 | سشوار |
| 2 | ماشین ریش تراش برقی و دستی |
| 3 | اتو پرس با پایه |
| 4 | تیغ ژیلت |
| 5 | سرخ کن |
| 6 | توستر |
| 7 | میوه خشک کن |
| 8 | قهوه ساز و قهوه جوش |
| 9 | دستگاه دی وی دی |
| 10 | ساندویچ ساز |
| 11 | ترازوی آشپزخانه |
| 12 | اتو مو |
| 13 | بابیلیس |
| 14 | موکن |
| 15 | چاپگر اداری |
| 16 | دستگاه کپی |
| 17 | تونر رنگی |
| 18 | انواع ساعت |
| 19 | تلفن رومیزی |
| 20 | غذاساز |
| 21 | کیک پز |
| 22 | کیس کامپیوتر |
| 23 | انواع کمپرسورهای برودتی (با رعایت مندرجات ذیل یادداشت فصل 84) |
| 24 | یخ ساز |
| 25 | دیگ بخار |
| 26 | فر برقی |
| 27 | خرد کن |
| 28 | گوشی تلفن همراه |
| 29 | ابزار الات دستی |
| 30 | دستگاه آب شیرین کن |
| 31 | دستگاه شیر دوشی و خامه گیری |
| 32 | سماور برقی و گازی |
| 33 | گلهای مصنوعی |
| 34 | لوازم صوتی و تصویری و قطعات آن |
| 35 | موتور پمپ آب |
| 36 | لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات راهسازی و معدن |
| 37 | لوازم جانبی خودرو |
| 38 | لوازم نقشه کشی |
| 39 | سمپاش |
| 40 | ماشین آلات کشاورزی |
| 41 | چای |
| 42 | پارچه |
| 43 | پرده منزل |
| 44 | تشک و روکش و کفپوش خودرو |
| 45 | جلیقه نجات |
| 46 | انواع ادویه |
| 47 | شکر و قند |
| 48 | کاکائو( پودر و دانه) |
| 49 | رادیو ضبط |
| 50 | لپ تاپ |
| 51 | تبلت |
| 52 | کتری برقی |
| 53 | اسکنر |
| 54 | فریم عینک |
| 55 | چرخ خیاطی صنعتی |
| 56 | انواع دور بین های عکاسی و فیلمبرداری |
| 57 | انواع دوربینهای مدار بسته |
| 58 | پوشک کامل بچه |
| 59 | قرص ماشین لباسشویی و ظرفشویی |
| 60 | همزن برقی |
| 61 | ماهی تابه |
| 62 | میکروفن |
| 63 | فلاسک و سایر ظروف عایق حرارتی |
| 64 | دستگاههای آبگرم کن و آبسردکن توام |
| 65 | آبسرد کن |
| 66 | چای ساز |
| 67 | دستگاه خامه گیر |
| 68 | جارو برقی شارژی |
| 69 | زودپز |
| 70 | کلمن آب |
| 71 | چراغ اضطراری (تحت ردیف 8513) |
| 72 | دستگاه و ابزار آلات نجاری |
| 73 | دستگاه و ابزار آلات لنج سازی |
| 74 | کمپرسور یخچال و فریزر (با رعایت مندرجات ذیل یادداشت فصل 84) |
| 75 | کمپرسور کولر گازی (با رعایت مندرجات ذیل یادداشت فصل 84) |
| 76 | موتور ژنراتور برق |
| 77 | موتور قایق و لنج صیادی و باری و لوازم یدکی آن |
| 78 | لوازم ایمنی کار |
| 79 | لوازم جانبی رایانه |
| 80 | لوازم صید و صیادی |
| 81 | ماشین الات ریسندگی و بافندگی خانگی |
| 82 | انواع ماشین حساب |
| 83 | روغن خوراکی، روغن زیتون و زیتون |
| 84 | شمش طلای استاندارد |
| 85 | ترازو |
| 86 | چتر |
| 87 | آیفون تصویری |
| 88 | انواع حبوبات |
| 89 | بادام هندی |
| 90 | قهوه |
| 91 | دانه های روغنی |
| 92 | میوه های گرمسیری شامل انبه، آناناس، موز و نارگیل |
| 93 | برنج |
| 94 | موتورسیکلت برقی و انژکتوری ( زیر 250 سی سی ) و لوازم یدکی آن |
| 95 | انواع نخ |
| 96 | پشم |
| 97 | موتور آب کشاورزی |
| 98 | تایر خودرو سنگین و سبک |
| 99 | ضایعات کاغذ و کاغذ |
| 100 | ابریشم |
سوالات متداول
وارداتی که با شناورهای غیرتجاری و توسط ملوانان انجام می‌شود به واردات ته لنجی معروف است.
بوشهر، آبادان، بندرعباس، گناوه، دیر، دلوار، دیلم و…
خشکبار، لوازم الکترونیکی، لوازم و تجهیزات صنعتی، قطعات ماشین‌آلات، قطعات خودرو، وسایل برقی و…
