بازرسی کالا چیست؟{ +۵ راه بازرسی، بازرسی کالا در چین و دبی}

بازرسی کالا چیست و چرا مهم است؟ در تجارت بین‌المللی انجام تعهدات فروشنده طبق قرارداد همواره یکی از نگرانی‌های اصلی خریدار کالا به شمار می‌آید. این‌که کالای فرستاده شده دقیقاً با همان کیفیت و کمیتی باشد که در هنگام عقد قرارداد بر روی آن توافق شده است. چرا که در برخی موارد فروشنده ممکن است به دلیل سودجویی، محصولی بی‌کیفیت یا کمتر از حد انتظار برای خریدار ارسال نماید. در این صورت برای پیشگیری از چنین مشکلاتی خریدار یا از شرکت‌های بازرسی می‌خواهد که قبل از بارگیری و تحویل کالا به حمل‌کننده، در موقع تولید و بسته‌بندی بر روند ساخت و کیفیت کالا نظارت کنند و یا خود مستقیماً این کار را انجام می‌دهد. همچنان با شرکت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخیص کالا، واردات کالا از چین، واردات کالا از دبی و حمل هوایی و حمل دریایی کالا همراه شوید.

 

بازرسی کالا چیست؟

به طور کلی تمامی عملیات بازرسی، نمونه‌برداری، آزمایش، اندازه‌گیری و دیگر فرآیندهایی که توسط شرکت بازرسی کننده مستقل به منظور تعیین کمیت و کیفیت محصولات، خدمات یا تأسیسات انجام می‌شود تا نتایج حاصل از آن را با مشخصات مندرج در قرارداد خرید تطبیق دهند را بازرسی کالا می‌نامند.

انواع بازرسی کالا

بازرسی کالا معمولاً در قالب یکی از موارد زیر صورت می‌پذیرد:

1.  بازرسی قبل از حمل
2.  بازرسی حین تولید
3.  بازرسی قیمت
4.  بازرسی اصالت فروشنده
5.  بازرسی استاندارد اجباری

بازرسی قبل از حمل

در اغلب موارد خریدار به منظور پیشگیری از هرگونه کلاه‌برداری و دوری از تخلفات احتمالی اقدام به این نوع از بازرسی می‌نماید. بازرسی قبل از حمل بر اساس دستورالعمل و طبق قرارداد بازرسی در ۴ حوزه مختلف شامل کیفیت، کمیت، بسته‌بندی و بارگیری صورت می‌گیرد.

از آنجایی که در این نوع بازرسی کیفیت ظاهری و فیزیکی کالا مورد بررسی قرار می‌گیرد به بازرسی چشمی یا ظاهری نیز مشهور شده است. بازرسی قبل از حمل طبق خواسته مشتری انجام می‌شود. لذا ارائه دستورالعمل واضح و روشن که تمام موارد و نیازهای او را دربر داشته باشد، لازم و ضروری است. در واقع تمام عملیات بازرسی کالا ضمیمه قرارداد می‌شود تا بر اساس آن کالا بررسی و کنترل گردد.  این بازرسی به شکل تصادفی نمونه‌برداری و بررسی می‌شود و گواهی بازرسی صادر شده از آن مورد تائید و پذیرش سازمان استاندارد نیست.

بازرسی حین ساخت

در برخی موارد که بررسی یک قطعه، مواد اولیه و یا فرآیندی در تولید یک محصول مورد نظر باشد ولی بازرسی آن پس از تولید امکان‌پذیر نبوده و یا مشکل و هزینه‌بر باشد؛ در این حالت بازرسی حین ساخت را به کار می‌برند. البته عده‌ای از کارشناسان این بازرسی را جز بازرسی قبل از حمل نیز می‌دانند‌. در بازرسی حین تولید لازم است که کارشناس شرکت بازرسی طی فرآیند تولید در محل فروشنده حاضر باشد. بنابراین هزینه و دستمزد این نوع بازرسی از دیگر بازرسی‌ها بیشتر خواهد بود.

بازرسی حین تولید بیشتر برای لوازم آرایشی – بهداشتی، مواد غذایی، ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بازرسی قیمت

همان‌طور که از اسم این بازرسی مشخص است. این نوع بازرسی کالا به منظور بررسی و ارزیابی قیمت محصول و واقعی بودن آن صورت می‌گیرد. البته از آنجایی که بازرگان از قیمت کالا با خبر است، بازرسی قیمت، بیشتر به درخواست موسسه مالی و بانک انجام می‌شود. ولی هزینه بازرسی بر عهده خریدار یا واردکننده کالا خواهد بود. به خصوص در مواردی که هزینه پروژه را یک‌ نهاد یا بانک دولتی قرار است پرداخت کنند. به منظور پیشگیری از سوءاستفاده از وام‌های کم بهره یا ارز ارزان بازرسی قیمت از اهمیت بیشتری برخوردار است.

بازرسی اصالت فروشنده

در این نوع از بازرسی هویت و اصالت فروشنده جهت توانایی در اجرای تعهدات مورد بررسی شرکت‌های بازرسی قرار می‌گیرد. در واقع این بازرسی به نوعی منبع یابی است که به وسیله شرکت‌های بازرسی صورت می‌پذیرد. قوانین و مقررات داخلی به خصوص قوانین بانک مرکزی سبب شده که بازرگانان بالاجبار درخواست بازرسی اصالت فروشنده را به شرکت‌ها بدهند.

بازرسی استاندارد اجباری

این مهم‌ترین و سخت‌ترین بازرسی به شمار می‌آید. در بازرسی استاندارد اجباری شرکت بازرسی به نیابت از طرف سازمان استاندارد در محل خروج کالا از بازار فروشنده اقدام به بررسی آن می‌نماید. البته بازرسی‌ها در آزمایشگاه مجاز و زیر نظر شرکت بازرسی صورت می‌گیرد. سپس نتایج حاصل از آزمون‌ها به همراه اظهارنامه و گواهی بازرسی به سازمان استاندارد ارائه شده تا تطبیق گردد و گواهی انطباق صادر شود.

نقش شرکت‌های بازرسی کالا در تجارت بین‌المللی

اهمیت بازرسی کالا و تخصصی شدن آن سبب شد تا شاهد پدید آمدن شرکت‌های بازرسی کالای زیادی در سطح جهان باشیم.

مهم‌ترین وظیفه یک شرکت بازرسی کالا، بررسی و کنترل کالای موردنظر و نیز صحت انجام معامله است. از آنجایی‌که بازرسی کالا به شیوه‌های گوناگون و در مراحل مختلف قابل انجام است. بازرسان این شرکت‌ها بر اساس توافق صورت گرفته بین خریدار(واردکننده کالا) و فروشنده(صادرکننده کالا) به کنترل و نظارت بر روند ساخت یا بررسی نهایی محموله و اسناد فنی تولید، قبل از بارگیری و یا آزمایش و نمونه‌برداری از کالا جهت انطباق محصول با متن قرارداد و صدور گواهی‌نامه‌های لازم می‌پردازند.

مهم‌ترین وظایف شرکت‌های بازرسی کالا

• بررسی صلاحیت و توانایی‌های کیفی صادرکننده (فروشنده کالا)
• بررسی کالا جهت تطابق کیفیت آن با سفارش صورت گرفته
•  ارزیابی کمیت کالا و تائید میزان سفارش شده
•  بررسی سال ساخت کالا و اطمینان از نو یا مستعمل‌ بودن آن
• تائید محل تولید یا کشور سازنده کالا
•  بررسی نحوه بسته‌بندی و تائید آن
•  تائید وسیله حمل

 

انواع بازرسی‌ و ارزیابی انطباقی شرکت‌های بازرسی کالا

شرکت‌های بازرسی کالا پس از توافق با طرف قرارداد، طبق درخواست مشتری به کنترل و ارزیابی کالای موردنظر می‌پردازند. این بازرسی‌ها به طور معمول به یکی از ۳ روش زیر انجام می‌گیرد:

1.  بازرسی فیزیکی و چشمی
2. بازرسی فیزیکی و چشمی به همراه بررسی اسناد
3. بازرسی فیزیکی و چشمی همراه با نمونه‌برداری و آزمایش

همچنین بر اساس زمان بازرسی و این‌که در چه مرحله‌ای ارزیابی صورت گیرد، بازرسی کالا را می‌توان به ۵ نوع زیر دسته‌بندی نمود:

1.  بازرسی قبل از حمل PSI (Pre-Shipment Inspection)
2.  بازرسی در حین تولید
3.  بازرسی در مقصد
4. بازرسی داخلی
5.  انطباق با استاندارد

انواع گواهی‌‌ بازرسی کالا

شرکت‌های بازرسی کالا پس از بررسی و ارزیابی کالا و انطباق آن با خواسته‌های مشتری اقدام به صدور گواهی‌نامه و تائیدیه‌های گوناگون می‌نماید که مهم‌ترین آن عبارت‌اند از:

1.  گواهی بازرسی کالا (کیفی و کمی) یا (COI (Certificate Of Inspection
2. گواهی بازرسی قبل از حمل یا (PSI (Pre Shipment Inspection
3. گواهی بازرسی ظاهری یا (VIC (Visual Inspection Certificate
4.  گواهی مؤید نامه (CI (Certificate of Letter
5. گواهی تعیین ارزش PVC (Peice Value Certificate)
6.  گواهی رضایت‌مندی مشتری (CSC (Customer Satisfaction Certificate
7.  گواهی بازرسی ماهوی کالا (SIC (Standard Industrial Classification
8.  گواهی راه‌اندازی (CC (Commissioning Certificate
9.  گواهی بسته‌بندی (PL (Packing List
10.  گواهی‌های آزمایشگاهی (TR (Test Report
11.  گواهی انطباق کیفیت کالا (VOC (Verification Of Conformity

شرکت‌ بازرسی کالا در ایران

موسسه استاندارد ایران به منظور جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب به داخل کشور، خروج کالاهای بی‌کیفیت از کشور و نیز افزایش کیفی تولیدات داخلی اقدام به تدوین ضوابطی سخت‌گیرانه نموده که رعایت آن‌ها اجباری است.

در گذشته دریافت گواهی استاندارد تنها از طریق موسسه امکان‌پذیر بود. لیکن به تازگی این موسسه با همکاری شرکت‌های بازرسی کالای مستقل، صدور گواهی‌نامه‌ استاندارد را به این شرکت‌ها واگذار کرده است.

نحوه دریافت گواهی استاندارد از شرکت بازرسی کالا

طبق شرایط جدید، واردکنندگان کالا می‌توانند پیش از صدور اسناد ثبت سفارش کالای خود، مراحل ابتدایی دریافت گواهی استاندارد را از طریق شرکت‌های بازرسی کالا سپری نمایند تا پس از وارد شدن کالا به کشور، تشریفات ترخیص کالا در زمان کوتاه‌تری سپری گردد. جهت این کار باید مراحل زیر سپری شود:

مراحل دریافت گواهی بازرسی کالا

1.  دریافت ایران کد
2. عقد قرارداد با شرکت‌ بازرسی کالا به منظور دریافت گواهی استاندارد
3.  ارائه اطلاعات مربوط به کالا نظیر برگه نتایج آزمون، کاتالوگ، مشخصات فنی کالا یا در صورت امکان نمونه کالا و یا گواهی ساخت کالا با استانداردهای مورد تائید موسسه استاندارد ایران به شرکت بازرسی کالا
4. بررسی و تائید اسناد توسط شرکت بازرسی کالا و اعلام موافقت خود از طریق سامانه ثبت سفارش به منظور ادامه مراحل صدور اسناد ثبت سفارش
5.  ورود کالا توسط واردکننده به کشور
6.  بررسی اسناد و نمونه کالای وارد شده توسط بازرسان شرکت‌های بازرسی کالا
7.  ترخیص کالا از گمرک در صورت تائید کالا توسط شرکت بازرسی کالا و انطباق کالا با مدارک قبلی

 

فهرست استانداردهای مورد تائید موسسه استاندارد ایران

1.  استانداردهای ملی ایران کالا (ISIRI)
2.  استانداردهای کشورهای اروپایی (EN) شامل:

NSAI, SFS, SIS, DS, ON, IBN, IPQ, NNI, UNI, AFNOR, DIN, BSI, DINEN, BSEN

1.  استاندارهای بین‌المللی کالا شامل: ISO, EC, ITU, CODEX
2.  استاندارهای کشورهای آمریکای شمالی شامل: ANSI, ASME, ASTM, UL, API, AGI
3.  استانداردهای کشور ژاپن JIS