قبل از اینکه به مفهوم بیش بود ارزش بپردازیم می‌بایست تعریفی از معنا و مفهوم ارزش و ارزش گمرکی را بیان کنیم.
ارزش گمرکی کالای ورودی در همه موارد عبارت است “از ارزش بهای خرید کالا در مبداء به اضافه هزینه و حمل ونقل(سیف) به اضافه سایر هزینه‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین گمرک اجرایی تعلق می‌گیرد.” این هزینه‌ها که از روی سیاهه خرید(اینویس Invoice) یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین می شود و براساس برابری نرخ ارز اعلام شده توسط بانک مرکزی در روز اظهار است.
بیشتر بخوانید: کنوانسیون تیر چیست؟
بیش اظهاری یا بیش بود ارزش چیست ؟
یکی از تخلفات مرسوم در گمرکات بیش اظهاری واردات یا بیش بود ارزش است. چنانچه نرخ ریالی ارزمبادله‌ای(ارز دولتی) با ارز آزاد تفاوت قابل توجهی داشته باشد و صاحب کالا به منظور استفاده از تفاوت نرخ ارزهای مبادله‌ای با آزاد، مبادرت به بیش‌اظهاری یا گران‌نمایی ارزش کالای وارداتی خود جهت دریافت ارز بیشتر نماید(که اصولاً در مورد کالاهای با ماخذ پایین تر صورت می‌گیرد) بیش بود ارزش رخ می‌دهد.
هرچند که با اظهار ارزش بالاتر کالا در گمرک، صاحب کالا می‌بایست مبلغ بیشتری بابت حقوق ورودی پرداخت نماید. ولی به علت پایین بودن ماخذ و به صرفه بودن تفاوت ناشی از نرخ ارز مبادله‌ای با آزاد، باعث می‌شود اظهارکننده تمایل به انجام این تخلف نماید. در نتیجه گمرک با توجه به مقررات مربوطه، ارزش کالا را بررسی و میزان تخلف آن راتعیین می‌نماید.
بیش‌اظهاری به زبان ساده:
بیش‌اظهاری یا بیش‌بود(گران‌نمایی) ارزش عبارت است از “بیان ارزش کالا بیشتر از قیمت واقعاً پرداخت شده” که با ارائه اسناد و مدارک ساختگی و جعلی از طرف فروشنده یا خریدار به منظور دریافت تسهیلات بانکی، خروج ارز و پول‌شویی انجام می‌شود.
این بیش‌اظهاری باید بیشتر از 10 درصد ارزش واقعی کالا در اظهارنامه اعلام شود، تا تخلف صورت بگیرد. با وجود سیستم بانکی و بررسی ارزش کالا در دایره ارزش طبق مستندات و استناد به مواد قانونی، گمرک ایران این رفتار بررسی می نماید و شما را مشمول جریمه می‌کند.
در سایر موارد زیر نیز امکان بیش اظهاری وجود دارد:
- سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی اقدام به خریدهای خارجی می‌نمایند.
- ارائه تسهیلات بانکی و یا از حساب ذخیره ارزی و به‌صورت بلندمدت که تقریبا یک وام با بهره بانکی پایین می‌باشد.
- شرکت‌هایی که در آن‌ها مدیریت از مالکیت جدا است. (مانند سهامی عام و تعاونی)
- تامین منابع مالی کالاهای قاچاق و …
بیشتر بخوانید: سازمان جهانی گمرگ چیست؟
اعتراض به بیش بود ارزش
با این وصف چنانچه از حیث ارزش اظهاری و ارزش تعیین شده از سوی گمرک اختلافی، بین صاحب کالا با گمرک حادث شود، قابل طرح در کمیسیون صالح رسیدگی خواهد بود.
چنانچه اختلاف در بیش اظهاری ارزش کالای وارداتی قبل از ترخیص کالا صورت پذیرد، صاحب کالا موظف است ظرف سی روز از تعیین ارزش در گمرک یا ابلاغ کتبی توسط گمرک ایران به موضوع اعتراض نماید. رسیدگی به اعتراض بعد از این مهلت با رعایت ماده 135ق.ا.گ(حداکثر شش ماه) با کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است. در مواردی که گمرک بعد از ترخیص‌کالا بیش‌اظهاری را کشف نماید، رویه فعلی گمرک این است که مورد را مشمول مهلت نداسته و بعد از آن در هر زمانی که متوجه بیش‌اظهاری شود، نسبت به مورد اقدام می نماید. گمرک با انعکاس مراتب به بانک مربوطه در صورت عدم تمکین صاحب کالا و بقائ اعتراض وی قابل رسیدگی در کمیسیون خواهد بود.
چنانچه رای قطعی مبنی بر بیش بود ارزش صادر شود، مراتب به بانک منعکس و در صورت عدم تمکین صاحب کالا با شکایت بانک جهت رسیدگی قانونی از حیث تخلفات ارزی، به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع خواهد شد. بیش‌بود ارزش یکی از شایع‌ترین پرونده‌هایی است که در دیوان عدالت اداری مطرح می‌شود.
در صورت به‌وجود آمدن هرگونه اختلاف گمرکی بخصوص اختلاف در ارزش کالا در گمرک ایران، پرونده اختلافی قابل طرح در کمیسیو های رسیدگی به حل اختلافات گمرکی(بدوی، تجدید نظر) است. یکی از خدمات تخصصی شرکت سپاهان همراه حل و فصل این گونه اختلافات از طریق طرح پرونده، حضور و پیگیری موضوع در مراجع گمرکی یاد شده است.
برای حل اختلاف بیش بود ارزش در گمرک با ما تماس بگیرید.
