انجام امور گمرکی از اجزای جدانشدنی فرایند بازرگانی خارجی است. تمام افرادی که در حوزه واردات و صادرات،ترخیص کالا و … زمینه فعالیت میکنند بیشک به امور گمرکی نیاز دارند. این امکان وجود دارد که افراد حقیقی و حقوقی در مراودات تجاری بینالمللی اعم از واردات و صادرات با مسائل و مشکلاتی روبرو شوند، که خود قادر به حل آنها نیستند. در این موارد افراد میتوانند با مشاوره گرفتن از اشخاص متخصص در هر یک از این حوزهها، مسیر صحیح و سریعتر را انتخاب کنند. بدین ترتیب نه تنها زودتر به نتیجه میرسند، بلکه از اتلاف سرمایه و وقت خود نیز جلوگیری میکنند. یکی از مهمترین موارد در امورگمرکی حل مسائل بین صاحبان کالا و گمرکات اجرایی است. سپاهانهمراه با داشتن کادری مجرب در زمینه امور گمرکی (حل اختلافات گمرکی) این خدمات را بهصورت حرفهای ارائه میکند.
اختلافات در واردات کالا و ممنوعیتهای گمرکی در دفاتر واردات و صادرات
اختلافات گمرکی ناشی از تعرفه
اختلاف در تعرفه ممکن است قبل از ترخیص یا بعد از ترخیص رخ دهد.
اختلاف در تعرفه قبل از ترخیص
طبق ماده ۶۷ آ.ا.ق.ا.گ هرگاه در جریان ارزیابی اختلافی از حیث تعرفه بندی کالای اظهاری به زیان دولت مشاهده شود. ارزیابان موظفند مشروح اختلاف را در اظهارنامه نوشته و امضا نمایند و بلافاصله صورتجلسه تخلف حاکی از اختلاف از طرف سرویس ارزیابی تنظیم و به اظهارنامه ضمیمه و برای تعیین جریمه به رئیس گمرک ارائه میگردد.
اختلاف تعرفه بعد از ترخیص
گمرک با ملاحظه اسناد و مدارک و ضمائم اظهارنامه تعرفه اظهاری را صحیح نداند و کالا را قابل طبقهبندی در ردیف تعرفه دیگری با ماخذ بالاتر تشخیص دهد. ظرف حداکثر شش ماه از تاریخ امضا سند ترخیص نسبت به ابلاغ مطالبه نامه کسر دریافتی به صاحب کالا یا نماینده قانونی وی اقدام نماید. در هر دو حالت صاحب کالا میتواند نسبت به تعرفه تعیین شده از سمت گمرک اعتراض داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع میتوانید نگاهی به اختلاف تعرفه بعد از ترخیص بیاندازید.
اختلاف در ارزش(نزول ارزش یا بیشبود ارزش)
نزول ارزش هنگامی اتفاق میافتد که بین گمرک و صاحب کالا، در خصوص ارزش اظهاری اختلاف حادث شود. مبنای اختلاف این است که ارزش مندرج در اسناد قابل قبول برای گمرک نباشد و یا گمرک متوجه شود که ارزش کالای اظهاری کمتر از ارزش واقعی بوده و وجوهی که وصول آن بر عهده گمرک است، به میزان واقعی دریافت نگردیده است.
چنانچه نرخ ریالی ارز مبادلهای (ارز دولتی) با ارز آزاد تفاوت قابل توجهی داشته باشد و صاحب کالا به منظور استفاده از تفاوت نرخ ارزهای مبادلهای با آزاد مبادرت به بیش اظهاری یا گراننمایی ارزش کالای وارداتی خودجهت دریافت ارز بیشتر نماید. بیشبود ارزش (اصولاً در مورد کالاهایی با ماخذ پایینتر رخ میدهد). هرچند که با اظهار ارزش بالاتر صاحب کالا میبایست مبلغ بیشتری بابت حقوق ورودی پرداخت نماید، ولی به علت پایین بودن ماخذ و بهصرفه بودن تفاوت ناشی از نرخ ارز مبادلهای با آزاد باعث میشود، اظهار کننده تمایل به انجام این تخلف نماید، که گمرک با توجه به مقررات مربوطه ارزش کالا را بررسی و میزان تخلف آن راتعیین می نماید.
در صورتی که تعرفه اظهاری یا ارزش کالا در گمرکات اجرایی منجر به اختلاف نظر صاحب کالا و کارشناس گمرک اجرایی شود، هر طرفین میتوانند جهت بررسی اختلافات پیشآمده به دفتر مربوطه (دفتر ارزش یا دفتر تعرفه)گمرک ایران اظهارنامه اختلافی را ارجاع دهند. پرونده فوق در گمرک ایران مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت مجاب کردن و حل اختلاف، پرونده در دفتر مربوطه مختومه میشود و در صورتی که نتیجه بررسی گمرک ایران مورد تایید صاحب کالا و کارشناسان مربوطه نباشد و در صورت بقای اختلاف پرونده فوق جهت رسیدگی به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی(بدوی) ارجاع داده می شود. در صورتی که نتیجه کمیسیون بدوی مورد تایید صاحب کالا نباشد، صاحب کالا میتواند پرونده خود را برای بررسی بیشتر به کمیسیون تجدید نظر برای رسیدگی ارجاع دهد. در نتیجه زمانی که رضایت کامل از رای کمیسیون تجدید نظر هم حاصل نشود پرونده فوق در دیوان عدالت اداری نیز میتواند مورد بررسی قرار گیرد و حکم صادر شده لازم الاجرا برای طرفین می باشد.
استعلام و مشاوره جهت تعیین تعرفه کالاهای وارداتی
استعلام تعرفه کالای وارد شده یا نمونه کالا، در صورتیکه صاحب کالا و نماینده قانونی وی شماره تعرفه صحیح کالای خود را ندانند میتواند قبل از تنظیم اظهارنامه نظر مشورتی گمرک را به صورت مکتوب استعلام نمایند. تعیین تعرفه درست کار حساس و مهمی می باشد. چون اگر اشتباه ذکر شود و یا به تشخیص گمرک متناسب با کالا نباشد، مشکللاتی را برای صاب کالا به وجود می آورد و حتی ممکن است مشمول قاچاق شود. با این تفاسیر بهتر است برای اطمینان خاطر و پیشگیری از به وجود آمدن مشکلاتی و همچنین برای صرفهجویی در وقت و هزینه، تعرفه کالاهای جدیدی را که صاحبان کالا قصد وارد کردن آن را از خارج دارند، با ارسال نمونهای از آن به دفتر تعرفه گمرک ایران مشخص شود.
پیگیری و اخذ مجوزهای وارداتی و صادراتی
کالاهایی هستند که واردات آنها مستلزم اخذ مجوز های مربوطه میباشد مانند: مجوز وزارت راه، مجوز بهداشت، مجوز ارتباطات و مخابرات، مجوز استاندارد…. و همچنین برای صادرات هم نیز این موضوع صدق میکند.
اختلافات در واردات کالا و ممنوعیتهای گمرکی در دفاتر واردات و صادرات
از مرحله ورود کالا به گمرک ممکن است هرگونه اختلاف گمرکی بین صاحب کالا و گمرک ایجاد شود اختلافاتی ناشی از مغایرت های گمرکی از جمله ممنوعیت ها و اختلافات در مورد وجوهی مانند: حقوق و عوارض گمرکی و غیره که از نظر گمرک درست محاسبه و پرداخت نشده است که خود این اختلافات ناشی از ارزش تعرفه و طبقهبندی و اجرای مقررات صادرات و واردات شکل میگیرد. با توجه به بخشنامه و دستوراتی با توجه با شرایط موجود وضع میشود، برخی رویهها در حال تغییر است، ممکن است خود باعث به وجود آمدن مشکل و اختلافاتی شود که قابل پیگیری و حل میباشد.
یکی از تجربههای حل اختلافات در گمرکی برای شرکتی در شیراز
ماجرا از این قرار بود! شرکت آ.ص. ق در شیراز، شرکتی فعال و مورد تاییداتاق بازرگانی ایران و همچنین دارای سابقه قراردادهایی با سازمانهای دولتی است. این شرکت در تاریخ ۰۶/۰۸/۹۸ پرونده گمرکی خود را به کارشناس امور گمرکی سپاهان همراه واگذار کرد.
موضوع پرونده، در کمیسیون بدوی و تجدید نظر
این شرکت اقلامی اعم از هارد، رم و سرور توسط کارشناس مجازی ارزش تایید شده بود را وارد کرده بود. مشکل پرونده این بود که به علت عدم تخصص کارشناس مربوطه در گمرک شیراز، کالاها به اشتباه فلش مموری و حافظه کامپیوتر تشخیص داده شده و مشمول اعلام بیش بود ارزش شده بودند. (شایان ذکر است طبق ماده ۱۴ قانون امور گمرکی، ارزش گمرکی کالای ورودی عبارت است از بهای خرید کالا در مبدا به علاوه هزینه های بیمه و حمل بینالمللی (ارزش CIF کالا) که در سیاهه خرید و سایر اسناد مندرج است و تبدیل مبالغ ارزی به ریالی نیز بر اساس نرخ ارز اعلام شده توسط بانک مرکزی در همان روز انجام می شود).
با اعتراض صاحب کالا، پرونده به دفتر ارزش گمرک ایران ارجاع داده شده بود، ولی صاحب کالا به علت عدم اطلاعات فنی از قوانین گمرکی، موفق به مجاب کردن دفتر ارزش گمرک ایران در مورد ارزش کالاهای خود نشده بود. متاسفانه نظر گمرک اجرایی در دفتر ارزش هم، نه تنها منجر به حل و فصل موضوع نشده بود، بلکه باعث اضافه شدن درصد بیش بود ارزش شده بود.
حل اختلاف گمرکی
پس از آن که شرکت صاحب کالا برای دفاع از حقوق خود، پرونده را به کارشناسان امور گمرکی که تحصیلاتی مرتبط و تخصص کافی در این زمینه دارند سپرد، کارشناس با مطرح کردن پرونده در کمیسیونهای حل اختلافات گمرکی (کمیسیون بدوی و کمیسون تجدید نظر) و استناد به مواد قانون امور گمرکی و شناسههای مورد قبول کالا، موفق به اخذ رای مطلوب صاحب کالا (۷۰% به نفع شرکت صاحب کالا و ۳۰% به نفع گمرک ایران) از کمیسیونهای مذکور شد.
یکی از انواع اختلافات گمرکی ناشی از ارزش (نزول و بیش بود ارزش در واردات) است. کارشناسان متخصص امور گمرکی با آگاهی و اشراف به مفاد قانونی مربوطه، قادر به ارائه مشاوره و همچنین اقدام جهت حل مشکلات گمرکی بازرگانان در زمینههای مختلف ترخیص وارداتی و صادراتی، ترانزیت و غیره هستند.
در اکثر مواقع، افرادی که در حوزههای تخصصی با مسائلی روبرو میشوند که به هر دلیلی قادر به حل و فصل آن نیستند، بهتر است از مبادی اصلی و تخصصی کمک بگیرند.