امروزه در دنیای تجارت و حمل‌ونقل بین‌المللی، بهینه‌سازی فضا و هزینه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از عوامل کلیدی که به صاحبان کالا و مسئولان لجستیک کمک می‌کند تا محاسبات دقیقی در این زمینه انجام دهند، واحد اندازه گیری CBM یا مترمکعب (Cubic Meter) است. در این مقاله، به بررسی مفهوم CBM، نحوه محاسبه آن و نقش آن در حمل‌ونقل بین‌المللی می‌پردازیم.
CBM چیست؟
CBM یا مترمکعب، واحدی برای اندازه‌گیری حجم است که به‌وسیله آن می‌توان ابعاد و حجم کالاهای بسته‌بندی شده را تعیین کرد. CBM در صنعت حمل‌ونقل به‌عنوان معیاری برای ارزیابی میزان فضای اشغال‌شده توسط یک کالا به کار می‌رود. به زبان ساده، CBM میزان فضایی است که کالای شما در کانتینر، هواپیما، کشتی یا کامیون اشغال می‌کند و محاسبه این عدد به صاحبان کالا کمک می‌کند تا هزینه حمل‌ونقل و بهینه‌سازی فضا را به‌درستی برآورد کنند.
خدمات سپاهان: ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی با کادری مجرب
اهمیت CBM در حمل‌ونقل
CBM نه‌تنها به‌منظور محاسبه هزینه حمل کالا به کار می‌رود، بلکه نقش مهمی در مدیریت فضا، برنامه‌ریزی بهتر و کاهش هزینه‌ها دارد. محاسبه دقیق CBM به شرکت‌های حمل‌ونقل کمک می‌کند تا تعداد و نوع کانتینرها یا وسیله حمل‌ونقل موردنیاز را به‌طور دقیق تعیین کرده و از ظرفیت وسایل حمل به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری کنند.
نحوه محاسبه CBM
برای محاسبه CBM یک کالا، نیاز است طول، عرض و ارتفاع بسته‌بندی کالا را به دست آورید. فرمول محاسبه CBM به‌صورت زیر است:
CBM= طول×عرض×ارتفاع
برای مثال، اگر کالای شما در بسته‌بندی‌ای با ابعاد ۱ متر طول، ۰.۵ متر عرض و ۰.۵ متر ارتفاع قرار دارد، CBM به این صورت محاسبه می‌شود: 1 متر × ۰.۵ متر × ۰.۵ متر = ۰.۲۵ مترمکعب.
CBM و عوامل تأثیرگذار بر هزینه حمل‌ونقل
درحالی‌که CBM به‌طور مستقیم نشان‌دهنده حجم کالا است، اما هزینه حمل‌ونقل تنها به حجم بستگی ندارد. برخی عوامل تأثیرگذار دیگر بر هزینه حمل‌ونقل شامل موارد زیر می‌شود:
- وزن کالا: برخی از شرکت‌های حمل‌ونقل، بر اساس وزن کالا نیز هزینه را محاسبه می‌کنند. اگر وزن کالا از حجم آن بیشتر باشد، به‌جای CBM، از معیار وزنی برای تعیین هزینه استفاده می‌شود.
- نوع وسیله حمل‌ونقل: حمل‌ونقل هوایی، حمل دریایی و زمینی هر یک استانداردهای خاصی برای محاسبه CBM و هزینه‌های حمل دارند. در حمل‌ونقل دریایی، CBM نقش اساسی‌تری دارد، زیرا فضاهای بزرگ‌تری را اشغال می‌کند.
- نرخ‌های فصلی و منطقه‌ای: برخی از مسیرها و فصل‌ها نرخ‌های حمل‌ونقل بالاتری دارند که این امر بر هزینه کلی تأثیر می‌گذارد.
CBM و انتخاب کانتینر مناسب
یکی از کاربردهای اصلی CBM در انتخاب نوع و اندازه کانتینر مناسب است. کانتینرهای استاندارد در اندازه‌های ۲۰ فوت، ۴۰ فوت و ۴۰ فوت High Cube وجود دارند. در اینجا به ظرفیت هر یک از این کانتینرها به مترمکعب اشاره می‌کنیم:
- کانتینر ۲۰ فوت: ظرفیت حدود ۳۳ مترمکعب
- کانتینر ۴۰ فوت: ظرفیت حدود ۶۷ مترمکعب
- کانتینر ۴۰ فوت های کیوب: ظرفیت حدود ۷۶ مترمکعب
کانتینر ۴۰ فوت High Cube یکی از محبوب‌ترین انواع کانتینرها برای حمل‌ونقل بین‌المللی است که به دلیل ارتفاع بیشتر (حدود ۳۰ سانتی‌متر بالاتر از کانتینرهای استاندارد ۴۰ فوت) برای بارهایی که به فضای عمودی بیشتری نیاز دارند، ایدئال است. با دانستن CBM کالاهای خود، می‌توانید به‌راحتی تعیین کنید که از چه نوع کانتینری باید استفاده کنید و آیا امکان ارسال بار در یک کانتینر وجود دارد یا نیاز به کانتینرهای بیشتری خواهید داشت.
CBM در حمل‌ونقل هوایی و دریایی
در حمل‌ونقل هوایی، معمولاً فاکتور وزن حجمی موردتوجه قرار می‌گیرد و CBM اهمیت کمتری دارد. وزن حجمی با استفاده از یک فرمول خاص محاسبه می‌شود و درصورتی‌که وزن کالا بیشتر از وزن حجمی آن باشد، هزینه بر اساس وزن کالا محاسبه می‌شود. اما در حمل‌ونقل دریایی، CBM یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تعیین هزینه و انتخاب کانتینر است.
نحوه بهینه‌سازی فضا و کاهش هزینه‌ها با CBM
با مدیریت صحیح CBM و نحوه بسته‌بندی کالاها می‌توانید فضای کانتینرها را بهینه کرده و هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش دهید. در ادامه چند نکته کاربردی در این زمینه ارائه شده است:
کاهش فضای خالی بین کالاها: با استفاده از پالت‌ها و روش‌های بسته‌بندی مناسب، می‌توان فضای خالی بین کالاها را کاهش داد.
استفاده از بسته‌بندی مناسب: بسته‌بندی دقیق و بهینه می‌تواند حجم کالا را کاهش دهد و به شما کمک کند تا CBM کمتری برای کالاها محاسبه شود.
مدیریت درست پالت‌ها: به‌جای استفاده از پالت‌های بزرگ‌تر، از پالت‌هایی با ابعاد مناسب کالاهای خود استفاده کنید تا فضای بیشتری ذخیره شود.
ابزارهای آنلاین محاسبه CBM
در حال حاضر، ابزارهای آنلاین و نرم‌افزارهای مختلفی برای محاسبه CBM وجود دارند که با واردکردن ابعاد کالا، به‌راحتی می‌توانید حجم و CBM آن را به دست آورید. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا فرآیند محاسبه را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهید.
اهمیت CBM در بهینه‌سازی هزینه و مدیریت لجستیک
استفاده از CBM به شما امکان می‌دهد تا پیش از بارگیری، به‌درستی محاسبه کنید که چه مقدار فضا برای کالاهای خود نیاز دارید. این محاسبه نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث بهینه‌سازی در زمان حمل‌ونقل و کاهش ریسک‌های حمل کالا می‌شود.
در پایان
CBM یکی از متریک‌های مهم در صنعت حمل‌ونقل بار است که به صاحبان کالا کمک می‌کند تا هزینه‌های حمل‌ونقل را به‌درستی محاسبه کنند و از فضای موجود به بهترین نحو استفاده کنند. باتوجه‌به اینکه CBM در محاسبات هزینه و مدیریت فضای کانتینرها و وسایل حمل‌ونقل اهمیت دارد، آشنایی با این مفهوم می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده و کارایی خود را در حمل‌ونقل بین‌المللی افزایش دهند.
