شناسه کالای وارداتی، که معمولاً به عنوان کد شناسه کالا شناخته می‌شود، یک کد منحصر به فرد است که به کالاهای وارداتی اختصاص داده می‌شود. این کد با هدف تسهیل فرآیند گمرکی و نظارت بر واردات کالا در کشورها طراحی شده است. شناسه کالا برای هر گروه از کالاها بر اساس استانداردهای بین‌المللی، مانند HS Code (کد هارمونی کالاها) یا کدهای اختصاصی دولتی، تخصیص می‌یابد. این کد به مقامات گمرکی کمک می‌کند تا کالای وارداتی را شناسایی، کنترل و بر اساس نوع کالا آن را مشمول قوانین و تعرفه‌های خاص کنند.
پیشنهاد خواندنی؛ شناسه ارزش کالا یا TSC چیست؟
مراحل اخذ شناسه کالای وارداتی
برای دریافت شناسه کالای وارداتی، واردکنندگان باید فرآیندهای مختلفی را طی کنند که معمولاً شامل ثبت اطلاعات کالا و ارسال درخواست برای اخذ شناسه به مراجع ذی‌صلاح می‌شود. این مراحل به شرح زیر هستند:
- ثبت‌نام در سامانه‌های گمرکی: واردکنندگان باید ابتدا در سامانه‌های گمرکی ملی یا منطقه‌ای ثبت‌نام کرده و اطلاعات پایه خود را وارد کنند.
- ارائه مستندات لازم: واردکنندگان باید مدارک و مستندات مرتبط با کالاهای خود، از جمله فاکتور خرید، اسناد حمل و نقل و گواهی‌های تایید کیفیت، را ارائه دهند.
- ارزیابی کالا: پس از ارائه مستندات، کالا باید توسط گمرک و یا سایر نهادهای مربوطه ارزیابی شود تا مشخص شود که شناسه‌ای که به آن تعلق می‌گیرد چیست.
- دریافت شناسه کالا: پس از تایید و ثبت اطلاعات، شناسه اختصاصی به کالا داده می‌شود و فرآیند ترخیص کالا آغاز می‌شود.
اهمیت شناسه کالای وارداتی
شناسه کالای وارداتی نقش بسیار مهمی در مدیریت واردات کالا دارد. از جمله مزایای آن می‌توان به تسهیل فرآیندهای گمرکی، شفافیت در کنترل واردات و جلوگیری از واردات کالاهای قاچاق و تقلبی اشاره کرد. این شناسه به تجار و واردکنندگان کمک می‌کند تا نسبت به وضعیت گمرکی کالا و تطابق آن با قوانین آگاهی داشته باشند. همچنین، از آنجا که تمامی کالاها باید بر اساس شناسه خود مشمول مالیات و تعرفه‌های گمرکی شوند، این شناسه از نظر مالیاتی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
سامانه‌های مربوط به اخذ شناسه کالای وارداتی
در بسیاری از کشورها، به ویژه در ایران، فرآیند اخذ شناسه کالای وارداتی از طریق سامانه‌های گمرکی آنلاین صورت می‌گیرد. سامانه‌های این چنینی به واردکنندگان این امکان را می‌دهند که به راحتی شناسه کالاهای خود را دریافت کنند و فرآیند ترخیص کالا را تسریع نمایند. این سامانه‌ها معمولاً با اتصال به بانک‌های اطلاعاتی و سیستم‌های امنیتی، به‌طور خودکار از صحت مدارک و تطابق اطلاعات کالا با استانداردهای بین‌المللی اطمینان حاصل می‌کنند.
چالش‌ها و مشکلات در اخذ شناسه کالای وارداتی
با وجود مزایای متعدد شناسه کالای وارداتی، برخی چالش‌ها نیز در مسیر اخذ آن وجود دارد. این چالش‌ها ممکن است شامل مشکلاتی در تکمیل مستندات، طولانی بودن فرآیند تایید، یا تطابق نداشتن کالا با استانداردهای موردنظر گمرک باشد. علاوه بر این، مشکلات فنی در سامانه‌های گمرکی یا خطاهای اداری نیز ممکن است باعث تاخیر در دریافت شناسه و ترخیص کالا شوند
معرفی شرکت برای متقاضیان حقوقی
پس از ورود به سایت از قسمت عملیات پایه، معرفی شرکت را انتخاب و اطلاعات مربوط به آن را وارد کنید. برای ثبت کالای وارداتی، پس از ورود به سامانه گزینه « ثبت کالای وارداتی» را انتخاب کنید. برای ثبت شناسنامه و دریافت شناسه کالا ، یکی ازگروه کالاهای معین شده را انتخاب کنید و در مرحله بعدی جایگاه کالا را در طبقه بندی ملی کالا انتخاب کنید. در مرحله بعد نیز فیلدهای توصیفی کالا را تکمیل کنید. در گروه های مختلف و برای کالاهای مختلف فیلدهای توصیفی شناسنامه متفاوت هستند.
ثبت کالای تولیدی
ثبت کالای تولیدی مختص تولیدکنندگان بوده و فقط آنها اجازه اخذ شناسه کالاهای تولید داخل کشور را دارند. برای اینکار پس از ورود به سامانه، گزینه ثبت« ثبت کالای تولیدی» را انتخاب کنید. پس از باز شدن صفحه گزینه کالای جدید را انتخاب کنید.
گروه های کالای تولیدی
گروه اول:
داروی برای مصارف انسانی، مواد مخدر و مواد تحت کنترل، مکمل‌های دارویی و غذایی، ملزومات و تجهیزات پزشکی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، مواد خوراکی و آشامیدنی فرآوری شده، فرآورده های زیستی انسانی (بیولوژیک) و فرآورده های طبیعی، سنتی وگیاهی برای مصارف انسانی، افزودنی‌ها و مکمل‌ها، مواد اولیه و جانبی، ملزومات و تجهیزات دامپزشکی، فرآورده‌های بهداشتی، فرآورده‌های زیستی (بیولوژیک)، سموم دامپزشکی و داروهای گیاهی و طبیعی، برای مصارف حیوانی
گروه دوم:
تلفن همراه و سایر تجهیزات ارتباطی با قابلیت نصب سیم‌کارت از جمله: گوشی تلفن همراه (cellphone)، مودم اتصال به اینترنت (GSM Modem) و دستگاه سیار پرداخت الکترونیکی وجه (POS) ، رایانه لوحی (Tablet)، سایر تجهیزات ارتباطی دارای سیم کارت، دخانیات اعم از تنباکو و سیگار برگ
لوازم خانگی شامل: تلویزیون، یخچال فریزر، کولرگازی و اسپیلت، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، مایکروویو و جاروبرقی
قطعات یدکی و مصرفی وسایل نقلیه
فرآورده‌ها و مشتقات نفتی، گازی و پتروشیمی اعم از گاز طبیعی، اتان، بوتان، پروپان، گاز مایع ترکیب پروپان و بوتان، گوگرد، گوگرد بنتونیتی، میعانات گازی
طلا اعم از شمش، مسکوکات و مصنوعات زینتی
منسوجات و پوشاک اعم از کفش، منسوجات خانگی، پارچه و اجزاء پوشاک
اسباب‌بازی و انواع سخت افزار کنسول بازی
گروه سوم:
کالاهای کشاورزی اعم از به گندم، برنج، جو، ذرت، دانه های روغنی
اهداف سامانه شناسه کالا
- تعریف شناسنامه استاندارد برای کالاهای همسان
- ارتقای میزان هماهنگی و بهرهوری در زنجیره تامین با در نظر گرفتن طبقه بندیهای متداول در این سامانه
- جلوگیری از بروز کم اظهاری
- یکپارچه سازی اطلاعات تجاری به منظور تسهیل در امور تجاری کشور
- تسهیل در شناسایی کالا
- ایجاد زبان مشترک و قابل درک برای تمام سامانه های تجاری
- شفافسازی داده ها و کمک به تهیه آمار دقیق
- ویژگیهای سامانه شناسه کالا
- مدیریت شناسه کالا
- ایجاد تناظر میان طبقه بندیهای متداول کشور
- درخواست و صدور شناسه کالا
- استعلام سیستمی شناسه کالا برای دیگر سامانه ها
- جستجوی شناسنامه های موجود در سامانه براساس شناسه ها
- ارتباط با سامانه های دیگر از جمله سامانه شناسه رهگیری
- امکان بروز سازی اطلاعات شناسنامه کالا بدون از دست رفتن یکپارچگی ارتباط آن با شناسه
مشمولان دریافت شناسه کالا
براساس ابلاغیه وزارت صنعت، واردکنندگان جزو اولین مشمولان طرح سامان شناسه کالا هستند و تولیدکنندگان با فاصله زمانی چند ماهه باید برای دریافت شناسنامه کالا اقدام کنند. واردکنندگان کالا ملزم به اخذ و نصب شناسه کالا بوده و کلیه مراحل فرآیند تجاری از جمله ثبت‌سفارش، ترخیص، انبار و حمل کالا تنها با شناسه کالا امکان‌پذیر خواهد بود. بدین منظور واردکنندگان و تولیدکنندگان کالاهای مختلف بایستی مطابق زمان‌بندی تعیین شده در دستورالعمل‌های مصوب، به سامانه شناسه کالا مراجعه و شناسه کالای مورد نظر خود را اخذ و بر روی بسته‌بندی کالا نصب کنند.
جمع‌بندی
شناسه کالای وارداتی ابزاری ضروری در فرآیند ترخیص کالا است که به شناسایی دقیق و سریع اقلام وارداتی کمک می‌کند. این شناسه از مشکلات قانونی و گمرکی جلوگیری کرده و تضمین می‌کند که کالاها مطابق با استانداردها و مقررات وارد شوند. اخذ شناسه، فرایندی است که نیاز به مستندات مشخصی دارد و واردکنندگان باید از فرآیندهای سامانه‌های دولتی برای دریافت آن استفاده کنند.
