حمل‌ونقل کالاها از طریق آب‌ها یکی از قدیمی‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های جابه‌جایی بار در دنیا است. در حمل‌ونقل دریایی، کشتی‌های باری بزرگ معمولاً اولین تصوری هستند که به ذهن می‌آید، این کشتی‌ها قادرند کالاهایی با وزن و حجم بالا، از اقلام عمده گرفته تا خرده‌بارها را حمل کنند. اما در بین این کشتی‌های غول‌آسا، نوعی وسیله حمل‌ونقل به نام «دوبه» وجود دارد که نقش زیادی در جابه‌جایی محموله‌ها در مسافت‌های کوتاه ایفا می‌کند، مثلاً بین بنادر و جزایر که دراین‌بین دوبه‌ها به‌عنوان یک راهکار ایدئال شناخته می‌شوند.
دوبه که گاهی به آن بارج یا کرجی نیز گفته می‌شود، برای حمل کالاهای فله و خرده‌بار مناسب است و به دلیل ظرفیت‌های متنوع و هزینه‌های پایین‌تر، گزینه‌ای ایدئال برای انتقال محموله‌ها در آبراه‌ها و آب‌های کم‌عمق به شمار می‌آید. این وسیله نه‌تنها قابلیت جابه‌جایی انواع محموله‌ها را دارد، بلکه از نظر اقتصادی و عملیاتی نیز مزایای زیادی دارد که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.
بیشتر بدانید: اظهارنامه گمرکی چیست؟
دوبه چیست؟
دوبه یا بارج (Barge) شناوری است که برای حمل‌ونقل کالاهای بزرگ یا حجم زیاد در آب به کار می‌رود. دوبه که در زبان‌های مختلف به‌عنوان بارج یا کرجی نیز شناخته می‌شود، به‌نوعی وسیله حمل بار دریایی اشاره دارد که برای جابه‌جایی محموله‌ها در آبراه‌ها، بین بنادر و جزایر، رودخانه‌ها و کانال‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. دوبه‌ها به‌طورکلی دارای کف تخت و طراحی کشیده‌ای هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد در آب‌های کم‌عمق و محدود به‌راحتی حرکت کنند. این طراحی باعث می‌شود که ثبات بیشتر و ظرفیت بار بالاتری داشته باشند. همچنین، به‌عنوان یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین وسایل حمل‌ونقل آبی شناخته می‌شوند.
مزایای استفاده از دوبه
در حوزه حمل‌ونقل دریایی، دوبه‌ها به‌عنوان وسیله‌ای تخصصی و اقتصادی برای جابه‌جایی بارها در آبراه‌ها و آب‌های کم‌عمق شناخته می‌شوند. این وسایل نقلیه دریایی به دلیل طراحی خاص و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، قادرند محموله‌ها را در شرایط مختلف جوی و دریایی حمل کنند. دوبه‌ها نه‌تنها برای حمل بارهای فله‌ای و کانتینری مناسب‌اند، بلکه به دلیل ظرفیت‌های بالای خود و امکانات رفاهی برای خدمه، به گزینه‌ای محبوب در پروژه‌های دریایی تبدیل شده‌اند. از جمله مزایای استفاده از دوبه در حمل بار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محفظه حفاظت شده
دوبه‌ها معمولاً دارای انبار یا خن هستند که کالاها را در برابر بادوباران محافظت می‌کند. این ویژگی ایمنی محموله‌ها را افزایش می‌دهد و از آسیب به کالاها جلوگیری می‌کند.
موتور و نیروی مستقل
اکثر دوبه‌ها به موتور و موتورخانه مجهز هستند، بنابراین می‌توانند به‌تنهایی در سطح دریا حرکت کنند و نیازی به نیروی محرکه خارجی ندارند.
مناسب برای مسافت‌های کوتاه
دوبه‌ها بیشتر برای مسافت‌های کوتاه، مانند عبور از کانال‌ها، دریاچه‌ها و آبراه‌ها استفاده می‌شوند. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به‌راحتی در آب‌های کم‌عمق و محدود حرکت کنند.
طراحی مشابه کشتی
دوبه‌ها به‌ویژه در سایزهای بزرگ، طراحی‌ای مشابه کشتی‌ها دارند. این طراحی به آن‌ها اجازه می‌دهد که در شرایط مختلف دریایی عملکرد خوبی داشته باشند.
ظرفیت بار بالا
ظرفیت هر دوبه معمولاً از ۴۰۰ تن شروع شده و می‌تواند تا چند هزار تن ادامه یابد. این ویژگی آن‌ها را برای حمل بارهای سنگین و حجیم مناسب می‌کند.
مقاومت بالا
دوبه معمولاً از فلز ساخته می‌شود و مقاومت بالایی در برابر سانحه‌های دریایی دارد که ایمنی و دوام دوبه‌ها را در شرایط سخت جوی افزایش می‌دهد.
تخلیه آسان بار
برای تخلیه بار از دوبه‌ها، معمولاً از جرثقیل استفاده می‌شود. این روش جابه‌جایی را تسهیل کرده و زمان تخلیه را کاهش می‌دهد.
عوارض پهلوگیری مناسب
دوبه‌ها معمولاً عوارض کمتری نسبت به کشتی‌های بزرگ پرداخت می‌کنند که می‌تواند به کاهش هزینه‌های عملیاتی حمل بار کمک کند.
انواع دوبه
دوبه‌ها به دلیل طراحی و ویژگی‌های خاص خود، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای مقاصد خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرند. برخی از انواع متداول دوبه و کاربرد آن‌ها:
دوبه‌های باربری (General Purpose Barges)
کاربرد: این نوع دوبه‌ها برای حمل‌ونقل انواع کالاها، از جمله کانتینرها، پالت‌ها و بارهای فله‌ای طراحی شده‌اند. آن‌ها قابلیت حمل محموله‌های مختلف را دارند و برای استفاده در آبراه‌ها و رودخانه‌ها بسیار مناسب هستند.
بارج‌های کانتینری
کاربرد: این بارج‌ها برای حمل کانتینرها طراحی شده‌اند و معمولاً در مسیرهای دریایی و آبراهه‌ها استفاده می‌شوند. بارج‌های کانتینری به‌راحتی می‌توانند بارهای مختلف را در قالب کانتینرهای استاندارد جابه‌جا کنند.
هاپر بارج (Hopper Barges)
کاربرد: این دوبه‌ها به‌خصوص برای لایروبی و حمل لای طراحی شده‌اند. هاپر بارج‌ها معمولاً در کنار کشتی‌های لایروبی قرار می‌گیرند تا لای را جمع‌آوری کرده و سپس آن را در مکان‌های دورتر تخلیه کنند.
دوبه‌های تانکر (Tank Barges)
کاربرد: این نوع دوبه‌ها به‌طور خاص برای حمل مایعات، مانند نفت، مواد شیمیایی و آب طراحی شده‌اند. دوبه‌های تانکر معمولاً دارای مخازن عایق‌بندی شده هستند تا از نشت و آلودگی جلوگیری کنند.
دوبه‌های مخصوص حمل کالاهای سنگین (Heavy Lift Barges)
کاربرد: این دوبه‌ها برای حمل‌ونقل تجهیزات سنگین و بزرگ، مانند ماشین‌آلات صنعتی و سازه‌های ساختمانی طراحی شده‌اند.
دوبه‌های یخچالی (Refrigerated Barges)
کاربرد: این دوبه‌ها برای حمل کالاهای فاسدشدنی، مانند میوه، سبزیجات و محصولات دریایی طراحی شده‌اند. دارای سیستم‌های خنک‌کننده هستند که دما را در محدوده مشخصی نگه می‌دارد.
Barracks Barge (کرجی برکس)
کاربرد: این نوع دوبه به‌عنوان محل اقامت موقت برای کارکنان و پرسنل در پروژه‌های دریایی، مانند ساخت‌وساز یا لایروبی، استفاده می‌شود. برکس بارج‌ها معمولاً دارای امکانات زندگی از جمله خوابگاه‌ها، آشپزخانه و حمام هستند.
Dry Bulk Cargo Barge (دوبه فله خشک)
کاربرد: این نوع دوبه برای حمل بارهای فله خشک، مانند غلات، زغال‌سنگ و مواد معدنی طراحی شده است. دوبه‌های فله خشک معمولاً دارای ساختار داخلی خاصی هستند که بار را به‌خوبی نگه‌داری می‌کند.
Car Float Barges (دوبه‌های شناور ماشینی)
کاربرد: این نوع دوبه‌ها برای حمل وسایل نقلیه، از جمله خودروها و ماشین‌آلات سنگین، طراحی شده‌اند. کار فلوات بارج‌ها معمولاً در فواصل کوتاه، مانند بین جزایر یا پل‌های شناور، به کار می‌روند.
تفاوت دوبه و بارج
دوبه و بارج، هر دو اصطلاحاتی هستند به‌نوعی از کشتی‌های کف تخت اشاره دارند که معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و طراحی مشابهی دارند. دوبه یا بارج اصطلاحی عمومی است که به کشتی‌های کف تختی اشاره دارد که برای حمل بار در آبراه‌ها و آب‌های کم‌عمق طراحی شده‌اند.
دوبه‌ها معمولاً امکانات بیشتری مانند موتور و انبار دارند و بارج‌ها معمولاً فاقد موتور هستند؛ به‌عبارت‌دیگر، توسط قایق یا کشتی‌های دیگر یدک کشیده می‌شوند. همچنین، عرض دوبه‌ها به‌طورکلی کمتر است و تقریباً نصف عرض بارج‌ها است که این موضوع آن‌ها را برای حرکت در آبراه‌های باریک مناسب‌تر می‌کند. از طرفی بارج، بیشتر برای حمل‌ونقل بارهای فله‌ای و سنگین استفاده می‌شوند و دوبه‌ها معمولاً برای حمل کانتینرها و انواع دیگر بارها.
از کشتی های فله بر چه میدانید؟
هزینه حمل بار با دوبه چقدر است؟
هزینه حمل بار با دوبه به عوامل مختلفی بستگی دارد و معمولاً نمی‌توان یک قیمت ثابت ارائه داد. اما این روش به‌ویژه در آبراه‌ها و رودخانه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد و به دلیل هزینه‌های پایین‌تر و قابلیت حمل انواع محموله‌ها، محبوبیت زیادی دارد. از جمله عوامل مؤثر بر هزینه حمل بار با دوبه:
- نوع مسیر
- مسافت
- وزن و حجم بار
- نوع بار
- هزینه‌های جانبی (بارگیری، تخلیه و عوارض بندری)
- هزینه بیمه بار (معمولاً بین ۰.۵٪ تا ۲٪ از ارزش کل محموله)
از مشاوره تا حمل بار مقرون‌به‌صرفه در واردات و صادرات
شرکت بازرگانی سپاهان همراه به‌عنوان یکی از نام‌های معتبر در بازرگانی بین‌المللی و صنعت حمل بار، با ارائه خدمات متنوع، به شما این امکان را می‌دهد که کالاهای خود را با کم‌ترین هزینه ممکن به نقاط مختلف جهان ارسال کنید. سپاهان همراه با تخصص و تجربه‌ی سال‌ها فعالیت در امور واردات و ترخیص کالا، تمامی مراحل را به‌طور حرفه‌ای و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام خواهد داد.
اگر به دنبال ارسال بارهای خود به دیگر کشورها، و یا از سایر نقاط به ایران هستید، با اعتماد به خدمات و مشاوره‌های تخصصی سپاهان همراه، می‌توانید فرآیند واردات و صادرات را به اقتصادی‌ترین روش‌های ممکن و با اطمینان کامل انجام دهید.
سؤالات متداول
برخی از کالاهایی که معمولاً با دوبه جابه‌جا می‌شوند: انواع کانتینر، پالت‌ها، مواد خام صنعتی، محصولات کشاورزی، آب و مواد شیمیایی.
ظرفیت حمل دوبه‌ها معمولاً به تن (متر) اندازه‌گیری می‌شود و می‌تواند متغیر باشد. اما ظرفیت‌های عمومی در دوبه‌های کوچک معمولاً بین ۲۰ تا ۱۰۰ تن است و در دوبه‌های بزرگ گاهی تا ۳۰۰۰ تن یا بیشتر نیز بارگیری می‌شود.
دوبه‌ها بیشتر در آبراه‌ها، کانال‌ها و آب‌های کم‌عمق، مانند دریاچه‌ها و خلیج‌ها، مورداستفاده قرار می‌گیرند.
