طرح کسب وکار ( Business Plan ) که در زبان پارسی از آن با عبارت های مختلفی نظیر ” طرح کسب و کار” یا ” طرح تجاری” و یا ” برنامه کسب و کار” یاد می شود ، یک برنامه جامع مکتوب است که به طور مشخص و روشن ، برنامه تجاری یک کسب و کار جدید ( یا موجود ) و ارزش های اقتصادی حاصل از اجرای آن برنامه را تشریح میکند.
همچنان با شرکت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخیص کالا ، واردات کالا از چین ، واردات کالا از دبی و حمل هوایی و حمل دریایی کالا همراه شوید.
طرح های کسب و کار در صورتی که به صورت کاملا واقع بینانه و کارشناسانه تدوین نشده باشند ، ممکن است نه تنها منجر به تحقق اهداف کلی سازمان ( یا واحد صنفی ) نشوند ، بلکه به علل مختلف از جمله تخصیص سرمایه ، نیروی انسانی ، وقت و انرژی برای طرحی غیر تخصصی ، کسب و کار جاری سازمان ( یا واحد صنفی ) را نیز با مشکلات گسترده و عمیق مواجه کنند . از این رو گرچه ایده پردازی و نوآوری می تواند عاملی برای موفقیت یک طرح کسب و کار باشد ، اما تدوین و اجرای موفق یک طرح کسب و کار ، مستلزم بررسی تخصصی هر یک از بخش های مختلف طرح و همچنین نظارت و کنترل دقیق هزینه ها و زمان مصروفه در هر مرحله از کل فرآیند نیز هست .
ویژگی های لازم جهت موفقیت یک طرح کسب و کار ، شامل موارد متعددی هستند که ذیلا به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می شود :
الف ) در حوزه تعیین اهداف طرح :
الف-1 ) سیاست های کلی دولت و قوانین و ضوابط تجاری فعلی کشور ( و در تجارت بین المللی ، سیاست های کلی و قوانین و ضوابط تجاری هر دو کشور مبدا و مقصد ) ، احتمال تغییر آن ها در حین اجرای طرح و تاثیر تمامی آن عوامل بر کسب و کار مورد نظر ، به درستی شناسایی شده باشند .
الف-2 ) با نگرشی دور اندیشانه ، فهم صحیحی از شرایط اقتصادی و اجتماعی و تاثیر آن ها بر کسب و کار مورد نظر ، ایجاد و تبیین شده باشد .
الف-3 ) فرصت ها و تهدیدات فرا روی اجرای طرح ، به دقت مورد شناسایی قرار گرفته و راهکارهای استفاده بهینه از فرصت ها و مقابله با تهدیدات به روشنی مشخص شده باشند .
الف-4 ) ظرفیت های بالفعل و بالقوه و مزیت های نسبی سازمان ، به درستی مورد سنجش قرار گرفته باشند .
الف-5 ) اهداف بر اساس واقعیات ، به صورت کمی و با قابلیت سنجش کامل ، تعیین شده باشند .
الف-6 ) حداقل فرصت لازم و حداکثر زمان مناسب جهت تحقق اهداف ، در طرح مشخص شده باشند .
ب ) در حوزه حصول اطمینان از هم سویی اهداف طرح با اهداف کلی سازمان :
پیش بینی های مالی ( بودجه ) اعم از سرمایه اولیه مورد نیاز برای خرید دارایی های سرمایه ای و جاری مورد نیاز اجرای طرح ، تامین سرمایه در گردش و هزینه ها و مخارج به تفکیک دوره های زمانی مشخص ، مدت و نرخ بازگشت سرمایه ، میزان سود آوری و مآلا آثار مالی اجرای طرح بر تحقق اهداف کلی سازمان ( به عنوان یک بنگاه اقتصادی ) در آن ، به صورت تخصصی و دقیق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل و محاسبه قرار گرفته باشد .
ج ) در حوزه اجرا :
این موضوع که اهداف طرح توسط چه کسانی باید محقق شوند و نقش و حوزه مسئولیت های هر یک از آنان در اجرای طرح شامل چه مواردی است ، صراحتا مشخص شده باشد .
د ) در طرح های کسب و کار ، باید پاسخ چهار پرسش مشروحه زیر ( که تعیین کننده استراتژی سازمان خواهند بود ) مشخصا قید شده باشند :
- چه کسانی مشتری کالا یا خدمات ما هستند ؟
- چه محصولات و خدماتی به مشتریان ارائه می کنیم ؟
- چگونه میتوانیم مطلوبیت کالا یا خدمات خود را برای مشتریان افزایش دهیم ؟
- وجوه تمایز ما نسبت به کالا یا خدمات رقبا چه مواردی هستند ؟ ( پاسخ دقیق به این پرسش که چرا مشتری باید ما را انتخاب کند ) ؟
شایان ذکر است بسیاری از طرح های کسب و کار باید قبل از اجرا یا در حین اجرا مورد بازنگری قرار گیرند . لزوم این بازنگری ها عمدتا ناشی از عواملی همچون تغییر اوضاع اقتصادی ، تغییر قوانین و مقررات ، تغییر بافت اجتماعی ، تغییر خواسته ها و علایق مشتریان ، ورود تکنولوژی های جدید ، حضور رقبای جدید ، یا تغییر وضعیت کلی عرضه و تقاضا است .