انجام خدمات امور گمرکی از اجزای جدانشدنی فرایند بازرگانی است. تمام افرادی که در حوزه واردات و صادرات، ترخیص کالا و… زمینه فعالیت میکنند، بیشک به امور گمرکی نیاز دارند و در این پروسه محتمل است که با گمرک به اختلاف بخورند. این اختلافات میتوانند برای صاحبان کالا هزینههای زیادی به همراه داشته باشند. به همین دلیل، مهم است که صاحبان کالا از حقوق خود در این زمینه آگاه باشند و در صورت بروز اختلاف، اقدامات لازم را برای حلوفصل آن انجام دهند.
کمیسیون حل اختلاف گمرکی، مرجع رسیدگی به اختلافات گمرکی در تشخیص تعرفه، ارزش کالا، جریمهها بهغیراز موارد قاچاق گمرکی، قوه قهریه (فورس ماژور) و مقررات گمرکی است. در این مقاله اول به این میپردازیم که چه مواردی معمولاً به اختلافات گمرکی منجر میشوند و پس از آن بهصورت مبسوط مراحل رفع این اختلافات را تشریح میکنیم. با ما همراه باشید.
اختلافات گمرکی، اختلافاتی هستند که بین صاحب کالا و گمرک در خصوص اجرای مقررات گمرکی به وجود میآید. این اختلافات میتوانند در مراحل مختلف واردات و صادرات کالا رخ دهند. مطابق ماده 111 قانون امور گمرکی، موارد زیر از جمله اختلافات گمرکی محسوب میشوند که قابل ارجاع به کمیسیون حل اختلاف گمرکی هستند:
در واقع، این کمیسیون برای حلوفصل اختلافات بین صاحب کالا و گمرک تشکیل شده است. بهعنوانمثال، اگر گمرک در تشخیص تعرفه کالا اختلاف داشته باشد، صاحب کالا میتواند به کمیسیون حل اختلاف گمرکی شکایت کند.
طبیعتاً حل اختلافات گمرکی در پیش از موعد ترخیص و پس از زمان ترخیص تفاوتهایی با هم دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
درصورتیکه اختلاف گمرکی پیش از ترخیص کالا رخ دهد، صاحب کالا میتواند برای حلوفصل آن، اقدامات زیر را انجام دهد:
درصورتیکه اختلاف گمرکی پس از ترخیص کالا رخ دهد، صاحب کالا میتواند برای حلوفصل آن، اقدامات زیر را انجام دهد:
باتوجهبه موارد فوق، میتوان گفت که حل اختلافات گمرکی پیش از ترخیص، سادهتر و سریعتر از حل اختلافات گمرکی پس از ترخیص است. به همین دلیل، توصیه میشود که صاحبان کالا در صورت بروز اختلاف گمرکی، دراسرعوقت برای حل آن اقدام کنند.
آرای کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به اختلافات گمرکی، قطعی و لازمالاجرا است، مگر اینکه بهموجب حکم قطعی دیوان عدالت اداری نقض شود.
نحوه شکایت از گمرک در ایران بهصورت الکترونیکی از طریق سامانه پیشخان خدمات الکترونیک گمرک به این آدرس انجام میشود. توجه کنید که آدرس این دامنه ممکن است تغییر کنید و بهتر است برای نتیجه بهتر از طریق سایت گمرک اقدام کنید. برای ثبت شکایت از گمرک باید مراحل زیر را طی کنید:
شکایت شما پس از ثبت در سامانه، توسط کارشناسان گمرک بررسی میشود. در صورت احراز صحت شکایت، نتیجه به شما اعلام میشود.
در صورت عدم تمایل به ثبت شکایت الکترونیکی، میتوانید شکایت خود را بهصورت کتبی به گمرک محل ترخیص تسلیم کنید. برای این کار باید یک نامه رسمی تنظیم کنید و آن را به همراه مدارک مربوط به شکایت خود به گمرک تحویل دهید.
مطرح کردن پرونده در دفتر ارزش گمرک ایران در صورت عدم سابقه کالای وارداتی و پیگیری در دفتر ارزش جهت ثبت شناسه در سامانه.
درصورتیکه شکایت شما منجر به صدور رأی به نفع شما شود، میتوانید از گمرک تقاضای خسارت کنید. برای این کار باید مدارک زیر را به گمرک ارائه دهید:
گمرک موظف است دراسرعوقت نسبت به پرداخت خسارت به شما اقدام کند.
ماجرا ازاینقرار بود که شرکت «آ.ص.ق» در شیراز، شرکتی فعال و مورد تأیید اتاق بازرگانی ایران و همچنین دارای سابقه قراردادهایی با سازمانهای دولتی است. این شرکت پرونده گمرکی خود را به کارشناس امور گمرکی سپاهان همراه واگذار کرد.
این شرکت اقلامی اعم از هارد، رم و سرور توسط کارشناس مجازی ارزش تأیید شده بود را وارد کرده بود. مشکل پرونده این بود که به علت عدم تخصص کارشناس مربوطه در گمرک شیراز، کالاها بهاشتباه فلش مموری و حافظه کامپیوتر تشخیص داده شده و مشمول اعلام بیش بود ارزش شده بودند.
با اعتراض صاحب کالا، پرونده به دفتر ارزش گمرک ایران ارجاع داده شده بود، ولی صاحب کالا به علت عدم اطلاعات فنی از قوانین گمرکی، موفق به مجاب کردن دفتر ارزش گمرک ایران در مورد ارزش کالاهای خود نشده بود. متأسفانه نظر گمرک اجرایی در دفتر ارزش هم نهتنها منجر به حلوفصل موضوع نشده بود، بلکه باعث اضافهشدن درصد بیش بود ارزش شده بود.
پس از آن که شرکت صاحب کالا برای دفاع از حقوق خود، پرونده را به سپاهان همراه سپرد، کارشناس با مطرحکردن پرونده در کمیسیونهای حل اختلافات گمرکی (کمیسیون بدوی و کمیسیون تجدیدنظر) و استناد به مواد قانون امور گمرکی و شناسههای مورد قبول کالا، موفق به اخذ رأی مطلوب صاحب کالا (۷۰% به نفع شرکت صاحب کالا و ۳۰% به نفع گمرک ایران) از کمیسیونهای مذکور شد.
رفع اختلاف با سپاهان همراه
همانطور که پیشتر گفتیم یکی از انواع اختلافات گمرکی ناشی از ارزش (نزول و بیش بود ارزش در واردات) است. کارشناسان متخصص امور گمرکی با آگاهی و اشراف به مفاد قانونی مربوطه، قادر به ارائه مشاوره و همچنین اقدام جهت حل مشکلات گمرکی بازرگانان در زمینههای مختلف ترخیص وارداتی و صادراتی، ترانزیت و غیره هستند.
در اکثر مواقع، افرادی که در حوزههای تخصصی با مسائلی روبرو میشوند که به هر دلیلی قادر به حلوفصل آن نیستند، بهتر است از مبادی اصلی و تخصصی کمک بگیرند.
این امکان همیشه وجود دارد که افراد حقیقی و حقوقی در مراودات تجاری بینالمللی اعم از واردات و صادرات، با مسائل و مشکلاتی روبرو شوند که خود قادر به حل آنها نیستند. یکی از مهمترین موارد در امور گمرکی حل مسائل بین صاحبان کالا و گمرکات اجرایی است. سپاهان همراه با داشتن کادری مجرب در زمینه حل اختلافات گمرکی این خدمات را بهصورت حرفهای ارائه میدهد.